rifaximine
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Xifaxan Norgine bv
- Toedieningsvorm
- Tablet, filmomhuld
- Sterkte
- 550 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Voor de preventie van recidiverende episodes van hepatische encefalopathie (HE) is lactulose de eerste keus behandeling. Als een tweede episode van manifeste HE (i.e. West Haven criteria graad 2 of hoger), ondanks lactulose-behandeling, zich toch heeft voorgedaan, dan kan rifaximine worden toegevoegd aan lactulose. Rifaximine wordt niet aanbevolen als behandeling van HE. Routinematige profylactische therapie (lactulose of rifaximine) wordt niet aanbevolen voor de preventie van post-TIPS HE (HE na Transjugulaire Intrahepatische Portosystemische Shunt).
Indicaties
- Preventie van recidiverende episoden van manifeste hepatische encefalopathie (HE) bij volwassenen.
Doseringen
Preventie van recidiverende episoden van hepatische encefalopathie (HE)
Volwassenen (incl. ouderen)
2× per dag 550 mg als langdurige behandeling, en veelal in combinatie met lactulose.
Verminderde nier- of leverfunctie: Geen dosisaanpassing nodig, zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): depressie, duizeligheid, hoofdpijn. Dyspneu. Misselijkheid, braken, buikpijn, diarree, ascites. Huiduitslag, jeuk. Spierspasmen, gewrichtspijn. (Perifeer) oedeem.
Soms (0,1-1%): urineweginfectie, Clostridium-infectie, candidiasis. Convulsies, hypo-esthesie, hypersomnie, insomnia, verwarde toestand, angst, evenwichtsstoornissen, amnesie, aandachtsstoornissen, geheugenverlies. Pleurale effusie. Slokdarmbloeding, droge mond, anorexie. Opvliegers. Spierpijn. Dysurie, pollakisurie. Koorts. Anemie, hyperkaliëmie.
Zelden (0,01-0,1%): hypertensie, hypotensie. Rinitis, bovenste luchtweginfecties, pneumonie. Chronische obstructieve longziekte. Cellulitis. Dehydratie. Obstipatie. Rugpijn, asthenie, kneuzing. Proteïnurie.
Verder zijn gemeld: anafylactische reacties, angio-oedeem, Stevens-Johnsonsyndroom (SJS), toxische epidermale necrolyse (TEN), andere overgevoeligheid. Dermatitis, eczeem. (Pre)syncope. Trombocytopenie, abnormale INR-waarden, afwijkende leverenzymwaarden.
Interacties
Niet combineren met andere rifamycinen (bv. rifabutine) wegens de kans op ernstige verstoring van de darmflora.
Als gelijktijdig gebruik met vitamine K-antagonisten noodzakelijk is de INR extra controleren, zowel stijging als daling van de INR-waarde is mogelijk en dosisaanpassing kan nodig zijn.
Voorzichtig zijn bij combinatie met een krachtige P-glycoproteïne-remmer zoals ciclosporine omdat de Cmax van en blootstelling aan rifaximine aanzienlijk kan toenemen.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens onvoldoende gegevens. Bij dieren aanwijzingen voor schadelijkheid (skeletafwijkingen).
Advies: Gebruik ontraden.
Overig: Rifaximine wordt nauwelijks opgenomen vanuit het maag-darmkanaal. Desondanks raadt de fabrikant bij gebruik van orale anticonceptiva aanvullende anticonceptie aan, met name bij de sub-50 preparaten.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend (rifaximine/metabolieten). De blootstelling aan rifaximine bij de moeder is door de geringe orale absorptie klein. De kans is daardoor minder groot dat de zuigeling nadelige effecten zal ondervinden. Toch kan een nadelig effect bij de zuigeling niet geheel worden uitgesloten.
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel óf het geven van borstvoeding ontraden.
Contra-indicaties
- Darmobstructie.
- Overgevoeligheid voor rifamycinederivaten.
Waarschuwingen en voorzorgen
Verminderde lever- en/of nierfunctie: Wees voorzichtig bij een ernstig verminderde leverfunctie (Child-Pughscore 10–15) en bij een MELD (Model for End-Stage Liver Disease) score > 25. Beoordeel de toepassing opnieuw na 6 maanden van gebruik. Wees ook voorzichtig bij een verminderde nierfunctie.
Ernstige cutane bijwerkingen, waaronder SJS en TEN, die levensbedreigend of fataal kunnen zijn, zijn gemeld. Instrueer patiënten over de tekenen en symptomen van ernstige huidreacties (bv. progressieve huiduitslag of huiduitslag in combinatie met koorts, algehele malaise, vermoeidheid, spier- of gewrichtspijn, blaren, mondlaesies, conjunctivitis, oedeem van het gelaat, hepatitis, eosinofilie of angio-oedeem) en controleer hier nauwlettend op. Als zich tekenen en symptomen voordoen, rifaximine onmiddellijk staken en een andere therapie overwegen. Als de patiënt een reactie als SJS of TEN heeft ontwikkeld mag deze behandeling bij die patiënt nooit opnieuw worden gestart.
Clostridioides difficile-geassocieerde diarree is gemeld; het optreden van pseudomembraneuze colitis is niet uitgesloten.
Roodachtige verkleuring van de urine kan optreden.
De veiligheid en effectiviteit bij personen < 18 jaar zijn niet vastgesteld.
Eigenschappen
Rifaximine is een antibacterieel middel en semisynthetisch derivaat van rifamycine, met een lokale werking. Het bindt irreversibel aan RNA-polymerase en remt zo de bacteriële RNA-synthese. Rifaximine remt de deling van ureum desaminerende bacteriën, waardoor de productie van ammoniak en andere verbindingen die een rol spelen in de pathogenese van hepatische encefalopathie afneemt.
Kinetische gegevens
| Resorptie | gering, < 1%. |
| Eliminatie | vooral onveranderd via de feces (circa 97%). |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
rifaximine hoort bij de groep rifamycine-groep.