ketoconazol (cutaan)

Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Ketoconazol Diverse fabrikanten

Toedieningsvorm
Crème (2%)
Sterkte
20 mg/g
Verpakkingsvorm
30 g
Toedieningsvorm
Shampoo
Sterkte
20 mg/g
Verpakkingsvorm
60 ml

Nizoral Centrafarm bv

Toedieningsvorm
Crème (2%)
Sterkte
20 mg/g
Verpakkingsvorm
15 g, 30 g

Uitleg symbolen

XGVS Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2 Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

ketoconazol (cutaan) vergelijken met een ander geneesmiddel.

Advies

Dermatomycosen: Bij de lokale behandeling van oppervlakkige tinea-infecties heeft terbinafine de voorkeur boven een imidazoolderivaat in verband met een kortere behandelduur en lagere smeerfrequentie. Bij oppervlakkige Candida-infecties zoals bij intertrigo heeft een imidazoolderivaat de voorkeur. Tinea pedis met mocassinpatroon wordt behandeld met oraal terbinafine. Pityriasis versicolor kan worden behandeld met seleensulfide, een lokaal imidazoolderivaat of lokaal terbinafine. Overweeg oraal itraconazol bij onvoldoende effect van lokale behandelingen of recidiverende pityriasis versicolor. Medicamenteuze behandeling van onychomycosen is meestal niet nodig. Geef desgewenst oraal terbinafine (teennagels) of oraal itraconazol (vingernagels). Overweeg miconazol nagellak als alternatief indien een oraal antimycoticum niet geschikt of gewenst is. Diepe dermatomycosen worden behandeld met oraal terbinafine.

Bij seborroïsch eczeem kunnen niet-medicamenteuze maatregelen, zoals regelmatig wassen met een pH-neutrale zeepvrije wasgel of shampoo zonder parfum, klachten verminderen. Bij seborroïsch eczeem in het gezicht en op de romp is ketoconazol crème eerste keus. Overweeg bij hoofdroos een behandeling met ketoconazol shampoo (voorkeur) of seleensulfide, tot de schilfering en/of korsten zijn verdwenen. Voeg bij een duidelijke ontstekingscomponent zoals roodheid en/of hardnekkige jeuk een klasse 2–corticosteroïd toe. In geval van ‘berg’ bij kinderen kan meestal volstaan worden met dagelijks wassen met een milde babyshampoo. Bij dikke plaques kan de schilferlaag worden afgeweekt met olie. Behandel bij onvoldoende effect met ketoconazol, tot de schilfering en/of korsten zijn verdwenen. Voeg in hardnekkige gevallen kortdurend een klasse 1-corticosteroïd toe.

Indicaties

  • Dermatomycosen bij volwassenen veroorzaakt door dermatofyten (Trichophyton, Epidermophyton en Microsporum spp.) en gisten waaronder Candida spp. en Malassezia furfur (voorheen Pityrosporum ovale; oorzaak voor pityriasis versicolor).
  • Seborroïsch eczeem bij volwassenen: shampoo voor de behaarde hoofdhuid, crème voor elders op het lichaam.

Gerelateerde informatie

Doseringen

Klap alles open Klap alles dicht

Dermatomycosen

Volwassenen

Crème: 1×/dag aanbrengen op het aangedane huidgedeelte. De behandeling ononderbroken voortzetten tot ten minste 1 week nadat genezing klinisch en (zo mogelijk) mycologisch is vastgesteld. Bij mycosen aan de voet echter gedurende ten minste 6 weken behandelen, aan de romp en in de huidplooien ten minste 4 weken, bij pityriasis versicolor ten minste 2 weken en bij oppervlakkige candidiasis 4 weken.

Kinderen 0–18 jaar

Volgens het Kinderformularium van het NKFK: crème 1–2×/dag aanbrengen gedurende 2–4 weken.

Seborroïsch eczeem van de behaarde hoofdhuid

Volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar

Shampoo:2×/week een kleine hoeveelheid over het nog natte haar verdelen en voorzichtig inmasseren, na 3–5 min uitspoelen. De behandeling voortzetten tot de symptomen zijn verdwenen, gewoonlijk 4 weken.

Kinderen 0–18 jaar

Volgens het Kinderformularium van het NKFK: shampoo 2×/week aanbrengen gedurende 4 weken.

Seborroïsch eczeem elders op het lichaam

Volwassenen

Crème: 2×/dag aanbrengen, meestal gedurende 2–4 weken. Als na 4 weken behandeling geen klinische verbetering is opgetreden, de diagnose herbeoordelen.

Kinderen 0–18 jaar

Volgens het Kinderformularium van het NKFK: crème 1–2×/dag aanbrengen gedurende 2–4 weken.

Toediening

  • Vermijd contact met ogen, behandeling op een groot oppervlak, op en nabij slijmvliezen of onder occlusie. Zie voor meer informatie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
  • Shampoo: vóór het aanbrengen van ketoconazol-shampoo, eerst het haar wassen met een normale shampoo. Tijdens de behandeling het haar niet tussentijds wassen. Als dit toch gebeurt, de ketoconazol-shampoo na elke wasbeurt toepassen.

Bijwerkingen

Crème

Vaak (1-10%): branderig gevoel, jeuk, erytheem.

Soms (0,1-1%): overgevoeligheidsreacties, bulleuze eruptie, huidexfoliatie, huiduitslag, contacteczeem, kleverige huid. Reacties op de toedieningsplaats: droogheid, irritatie, paresthesie, bloeding en ontsteking.

Verder is gemeld: urticaria.

Shampoo

Soms (0,1-1%): huidklachten (jeuk, irritatie, branderigheid, roodheid, droogheid, schilfering), huiduitslag, overgevoeligheidsreacties, pustels, acne, contacteczeem, folliculitis. Vet of droog haar, abnormale haartextuur, alopecia. Oogirritatie, verhoogde traanproductie. Smaakstoornis.

Verder zijn gemeld: angio-oedeem, urticaria en haarverkleuring.

Interacties

Bij gebruik van ketoconazol crème of shampoo direct na langdurig gebruik en abrupt staken van lokale corticosteroïden, kan irritatie optreden; bouw tijdens de eerste 2–3 weken van de behandeling de hoeveelheid lokale corticosteroïden langzaam af; zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens onvoldoende gegevens bij lokaal gebruik. Bij dieren aanwijzingen voor schadelijkheid bij systemisch gebruik. Na gebruik op de (hoofd)huid zijn er geen detecteerbare plasmaspiegels, zodat een nadelig effect op de foetus onwaarschijnlijk is.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt. Volgens de fabrikant bij langdurig gebruik op grote of beschadigde huidoppervlakken het gebruik ontraden.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: In geringe mate. Na gebruik op de (hoofd)huid zijn er geen detecteerbare plasmaspiegels bij de moeder, zodat een nadelig effect op de zuigeling onwaarschijnlijk is.

Advies: Kan worden gebruikt.

Overig: De crème niet op de borsten aanbrengen. Indien de zuigeling wordt behandeld voor spruw, de tepels met miconazolcrème behandelen om herinfectie bij het kind te voorkomen; zie ook orofaryngeale candidiasis.

Contra-indicaties

Overgevoeligheid voor imidazoolderivaten.

Waarschuwingen en voorzorgen

Contact met ogen vermijden. Behandeling op een groot oppervlak, op en nabij slijmvliezen of onder occlusie vermijden vanwege de kans op een toegenomen systemische absorptie van ketoconazol met mogelijke bijwerkingen en geneesmiddelinteracties.

Kruisovergevoeligheid en kruissensibilisatie met andere imidazoolderivaten kan voorkomen.

Bij gebruik van ketoconazolcrème of -shampoo direct na langdurig gebruik en abrupt staken van dermatocorticosteroïden kan irritatie optreden. Daarom gedurende de eerste 2–3 weken van de behandeling met ketoconazol 's morgens een lokaal zwak werkend corticosteroïd toepassen en 's avonds ketoconazol en vervolgens de hoeveelheden corticosteroïd langzaam verminderen. Indien een sterk werkend corticosteroïd is gebruikt, deze vervangen door een zwakker werkend corticosteroïd.

Eigenschappen

Ketoconazol is een imidazoolderivaat met een fungicide activiteit tegen de meeste voor de mens pathogene schimmels (dermatofyten) en gisten. Remt de biosynthese van ergosterol, het belangrijkste sterol in de celmembraan van schimmels. Hierdoor ontstaan er veranderingen in de permeabiliteit en in de lipide componenten van de membraan waardoor essentiële celbestanddelen verloren gaan.

Gevoelig zijn o.a. de dermatofyten Trichophyton spp., Epidermophyton floccosum, Microsporum spp., gisten waaronder Candida spp. en Malassezia furfur (voorheen Pityrosporum ovale).

Kinetische gegevens

Resorptie niet bij volwassenen (crème, shampoo); bij baby's met seborroïsch eczeem moet wel rekening worden gehouden met enige absorptie.

Uitleg afkortingen

F biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T max tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V d verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T 1/2 plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T 1/2el plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd

Groepsinformatie

ketoconazol (cutaan) hoort bij de groep imidazolen, cutaan.

Kosten

Kosten laden…

Zie ook

Geneesmiddelgroep

Indicaties

Externe links