Geneesmiddelen
|
Stofnaam |
Geneesmiddel |
Indicatie |
Toediening |
|---|---|---|---|
|
Aciclovir crème, Zovirax koortslip |
cutaan |
||
|
Aciclovir oogzalf |
oculair |
||
|
Zovirax Duo |
cutaan |
||
|
Aldara, Zyclara |
seksueel overdraagbare aandoeningen Verdachte huidafwijkingen |
cutaan |
|
|
Podofylline Collodium FNA |
cutaan |
||
|
Condyline, Wartec |
cutaan |
||
|
Veregen |
cutaan |
Een volledig overzicht van alle indicaties per geneesmiddel kunt u vinden in de geneesmiddelteksten.
Werking
Werkingsmechanisme
In deze heterogene groep van lokale antivirale middelen verschillen de aangrijpingspunten als volgt:
Incorporatie in viraal DNA
- na omzetting in de geïnfecteerde cel tot de actieve trifosfaatmetaboliet remmen nucleoside-analoga competitief het virale DNA-polymerase. Hierdoor voorkomen zij verdere virale DNA-synthese en vermenigvuldiging van het virus (aciclovir).
Antimitotisch
- remt de celdeling in de epidermis (podofyllotoxine, podofylline en sinecatechins).
Cytolytisch
- veroorzaakt lyse van cellen in de epidermis (podofyllotoxine en podofylline).
Immunomodulerend
- activeert lokaal de cellulaire immuniteit (imiquimod); stimuleert de productie van interferon α en diverse andere cytokinen in de – met HPV – geïnfecteerde cellen. Dit versnelt de klaring van het virus.
Effect
Bij lokale herpes simplex-infecties
afname van de duur en ernst van de infectieverschijnselen (incorporatie in viraal DNA).
Bij condylomata acuminata
- necrose van de wrat (antimitotisch en cytolytisch);
- verdwijnen van de wrat (immunomodulerend).
Typerende bijwerkingen
Meest frequent
- irritatie, jeuk, erytheem, branderig gevoel, pijn, huiderosie (podofylline, podofyllotoxine, sinecatechins, imiquimod); zie ook onder Meer informatie;
- lymfadenopathie (sinecatechins, imiquimod);
- griepachtige symptomen zoals malaise, koorts, misselijkheid, spierpijn en stijfheid (imiquimod);
- oppervlakkige keratitis punctata (aciclovir oculair).
Minder frequent
- gelokaliseerde, soms irreversibele hypo- en hyperpigmentatie is gemeld (imiquimod);
Meer informatie
Lokale huidreacties zoals erytheem, jeuk, irritatie, branderig gevoel, pijn en oedeem op de toedieningsplaats zijn gerelateerd aan de werking, komen zeer vaak voor en zijn geen reden om de behandeling te staken. Indien ernstige of onacceptabele lokale huidreacties optreden, in ernst toenemen of met een reactie van de lymfeklieren worden geassocieerd, de behandeling onderbreken. Bij imiquimod kunnen hevige, lokale ontstekingsreacties met vochtverlies via de huid en huiderosie optreden en gepaard gaan met, of volgen op, griepachtige verschijnselen en symptomen zoals malaise, koorts, misselijkheid, spierpijn en stijfheid. Bij ernstige lokale huidreacties een rustpauze van enkele dagen overwegen en behandeling weer voortzetten als de huidreactie is afgenomen.