Geneesmiddelen

Stofnaam

Geneesmiddel

Indicatie

Toediening

diltiazem

Diltiazem

atriumfibrilleren (off-label) hypertensie, essentiële of primaire Onderhoudsbehandeling van stabiele angina pectoris pulmonale hypertensie (off-label) ritmestoornissen

oraal

diltiazem (bij anale fissuur)

Diltiazemhydrochloride gel, Diltiazemhydrochloride Vaselinecrème FNA

cutaan

verapamil

Isoptin, Verapamil

atriumfibrilleren clusterhoofdpijn (off-label) hypertensie, essentiële of primaire Lange termijn, secundaire preventie na een ACS Onderhoudsbehandeling van stabiele angina pectoris ritmestoornissen

oraal, parenteraal (inj./inf.)

Een volledig overzicht van alle indicaties per geneesmiddel kunt u vinden in de geneesmiddelteksten.

Werking

Werkingsmechanisme

De calciumantagonisten diltiazem en verapamil remmen de langzame calciuminstroom:

  • in de hartspiervezels en gladde spieren van de vaatwand. Hierdoor relaxeert het spierweefsel met o.a. verwijding van de perifere en coronaire vaten als gevolg;
  • in de sinus- en AV-knoop. Hierdoor vertraagt de prikkelgeleiding in deze knopen.

Effect

  • daling van de bloeddruk;
  • inductie van een negatief-inotroop, negatief-chronotroop en negatief-dromotroop effect.

Meer informatie

Diltiazem en verapamil vallen onder de klasse IV-anti-aritmica.

Diltiazem werkt sterker vaatverwijdend dan verapamil en heeft geringere invloed op de AV-geleiding. Verapamil werkt vooral op het hart, met name op de pacemakercellen en de AV-geleiding. Verder heeft het een vaatverwijdende werking, zowel op de perifere vaten als bij coronaire spasmen.

Typerende bijwerkingen

De meeste bijwerkingen houden verband met verslapping van het gladde spierweefsel (o.a. in de perifere vaten).

Relatief frequent

  • duizeligheid;
  • blozen;
  • hoofdpijn;
  • hypotensie;
  • bradycardie;
  • geleidingsstoornissen (o.a. AV-geleiding);
  • perifeer oedeem;
  • gastro-oesofagale reflux;
  • obstipatie (met name bij verapamil).

Bij toepassing van diltiazem-crème zijn zelden hoofdpijn en duizeligheid gemeld; verder komen lokale huidreacties voor.

Meer informatie

Perifeer oedeem wordt niet veroorzaakt door vochtretentie, maar waarschijnlijk door een toegenomen hydrostatische druk in de lagere extremiteiten.

Toepasbaarheid

Over het gebruik bij ouderen staat meer informatie op: Calciumantagonisten (angina pectoris) en Calciumantagonisten (hypertensie) via ephorapp.nl.