Geneesmiddelen

Stofnaam

Geneesmiddel

Indicatie

Toediening

benzalkonium

Dettol Med Benzalkoniumchloride

cutaan

cetrimide/chloorhexidine

Hibicet

cutaan

chloorhexidine (cutaan)

Chloorhexidine crème/​oplossing FNA, Chloorhexidine oplossing, Chloorhexidine spoeling FNA, Hibiscrub

cutaan

chloorhexidine/isopropylalcohol

Chloraprep

cutaan

chloorxylenol

Dettol Med chloorxylenol

cutaan

jodium

Jodiumoplossing 1%, alcoholisch FNA

cutaan

mecetronium

Sterillium

cutaan

natriumhypochloriet

Natriumhypochlorietsmeersel FNA

cutaan

povidonjodium (behaarde hoofdhuid)

Betadine

cutaan

povidonjodium (cutaan)

Betadine

cutaan

Een volledig overzicht van alle indicaties per geneesmiddel kunt u vinden in de geneesmiddelteksten.

Werking

Werkingsmechanisme

De stoffen in deze heterogene groep van cutane desinfectantia verschillen in hun aangrijpingspunt in het micro-organisme.

Irreversibele inactivering van micro-organismen op de huid en slijmvliezen door:

  • coaguleren van microbiële cytoplasma-eiwitten;

  • oxideren van microbiële celeiwitten en nucleïnezuren;

  • ingrijpen in enzymatische processen;

  • beschadigen van de celmembraan of de celwand.

Effect

Afname van de kans op infectie door:

  • eliminatie van de transiënte flora;

  • afname van de residente flora.

Typerende bijwerkingen

Relatief frequent:

  • huidirritatie (jeuk, droogte).

Minder frequent:

  • contacteczeem;
  • overgevoeligheidsreacties;
  • natriumhypochloriet: oplossen bloedstolsels, bloedingen;
  • chloorhexidine, jodium, povidonjodium: chemische en thermische brandwonden/huidverbranding; zie verder onder Meer informatie.

Meer informatie

Jodiumoplossing is irriterend vanwege de relatief hoge concentratie vrij jodium en de alcoholische basis. Povidonjodium-oplossing is minder irriterend omdat de concentratie vrij jodium veel lager is en de oplossing geen alcohol bevat.

Chloorhexidine, jodium, povidonjodium: chemische en thermische brandwonden bij toepassing onder occlusie (luchtdicht afplakken, huidplooien of bv. bij ophoping onder de patiënt tijdens pre-operatieve voorbereiding) zijn soms gemeld.