Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Differin Galderma Benelux bv
- Toedieningsvorm
- Gel
- Sterkte
- 1 mg/g
- Verpakkingsvorm
- 30 g, 60 g
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Raadpleeg voor hulpstoffen een apotheker.
Tretinoïne mondpasta FNA Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Mondpasta (0,1%)
- Sterkte
- 1 mg/g
Basis: Hypromellosezalf 20% FNA.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
De behandeling van acne vulgaris in de eerstelijnszorg wordt bepaald door de ernst van de acne en de eerder toegepaste (zelf)behandeling. Behandel milde acne in eerste instantie met benzoylperoxide 5% of een lokaal retinoïde; combineer dit bij onvoldoende effect met een lokaal antibioticum. Bij matig-ernstige acne direct starten met een lokaal antibioticum in combinatie met benzoylperoxide 5% of een lokaal retinoïde. Vervang bij onvoldoende effect het lokaal antibioticum door een oraal antibioticum. Bij ernstige acne direct starten met een oraal antibioticum in combinatie met benzoylperoxide 5% of een lokaal retinoïde. Overweeg monotherapie met isotretinoïne bij ernstige of therapieresistente matig ernstige acne bij onvoldoende effect van een oraal antibioticum; verwijs hiervoor naar de dermatoloog of behandel eventueel zelf.
Advies
Volgens de richtlijn Lichen planus (2021) op nvdv.nl is bij orale lichen planus (OLP) ter verlichting van klachten een lokaal klasse 3 of 4 corticosteroïd, het eerstekeusmiddel. Overweeg als alternatief voor corticosteroïden een behandeling met lokale calcineurineremmers (pimecrolimus en tacrolimus). Lokaal tretinoïne alleen overwegen indien andere lokale behandelingen falen.
Indicaties
- Acne vulgaris waarbij comedonen, papels en pustels op de voorgrond staan.
Gerelateerde informatie
Indicaties
- Orale lichen planus.
Doseringen
Niet gebruiken op een beschadigde, zonverbrande of eczemateuze huid.
Blootstelling aan overmatig zonlicht of zonnebank zoveel mogelijk vermijden; zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Acne vulgaris
Volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar
Volgens de NHG-Standaard Acne (2017): monotherapie (milde acne) of combinatietherapie: 1×/dag 's avonds dun aanbrengen, gedurende ten minste 6 weken. Langdurig gebruiken om remissie te behouden.
Bij een gevoelige of donkere huid: start met applicatie om de dag; zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Bij ernstige irritatie: minder frequent aanbrengen of de behandeling (tijdelijk) staken.
Toediening
- Breng na het wassen van de huid aan op een droge huid (droogdeppen of 15 min aan de lucht laten drogen) om irritatie te voorkómen.
- Contact met ogen, mond en slijmvliezen vermijden en na gebruik handen wassen; zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.
Doseringen
Orale lichen planus
Volwassenen
2–3×/dag dun op de laesies aanbrengen. Gedurende meerdere weken tot maanden behandelen.
Bij een vergeten dosis, behandeling volgens schema voortzetten met de volgende dosis; nooit een dubbele dosis smeren.
Toediening
- Laesies vooraf eerst droogdeppen met een gaasje.
- De mondpasta niet inwrijven omdat deze anders korrelig wordt.
- Na het aanbrengen de vinger wassen met zeep of een vingercondoom gebruiken.
- Na het aanbrengen ten minste een half uur niet eten of drinken.
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): droge huid, huidirritatie, branderig gevoel in de huid, erytheem.
Soms (0,1-1%): schilfering, huidongemakken, contacteczeem, jeuk, zonnebrand, verergering van acne.
Verder zijn gemeld: Anafylactische reactie, angio-oedeem. Pijnlijke huid, zwelling van de huid, hypo- en hyperpigmentatie. Brandwond op de toedienplaats; meestal oppervlakkig, echter ook tweedegraads of ernstige brandwonden zijn gemeld. Bij contact met het oog zijn zelden ooglidoedeem, -erytheem, -jeuk en -irritatie gemeld.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): irritatie, roodheid van de slijmvliezen.
Soms (0,1-1%): overgevoeligheid.
Interacties
Niet gelijktijdig gebruiken met andere retinoïden of middelen met een soortgelijk werkingsmechanisme. Andere middelen tegen acne kunnen wel worden toegepast, mits deze 's ochtends worden aangewend.
Gelijktijdig gebruik van lokale antimicrobiële middelen kan de huidirritatie verergeren. Gelijktijdig gebruik van keratolytische, schurend reinigende, sterk uitdrogende, adstringerende of irriterende cosmetica kan een additief irriterend effect hebben.
Interacties
Gorgeldranken of mondspoelingen verminderen de werking van de mondpasta; deze gebruiken vóór het aanbrengen van de mondpasta of ten minste een half uur later.
Zwangerschap
Teratogenese: Oraal toegediende retinoïden zijn teratogeen gebleken en gecontra–indiceerd tijdens zwangerschap. Over lokaal toegediende retinoïden zijn nog onvoldoende gegevens beschikbaar bij de mens. Bij dieren is reproductietoxiciteit bij zowel hoge orale als hoge lokale doseringen adapaleen aangetoond.
Advies: Het gebruik is volgens de fabrikant gecontra-indiceerd.
Overig: Vóór aanvang behandeling zwangerschap uitsluiten. In geval van een onverwachte zwangerschap behandeling staken.
Zwangerschap
Teratogenese: Systemisch gebruik van tretinoïne (orale retinoïden) is teratogeen gebleken en gecontra–indiceerd tijdens zwangerschap. Over de oromucosale toediening van tretinoïne zijn nog onvoldoende gegevens beschikbaar. Tretinoïne wordt snel en gemakkelijk opgenomen via het mondslijmvlies.
Advies: Gebruik ontraden.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend.
Farmacologisch effect: Het is onwaarschijnlijk dat cutane toediening van adapaleen leidt tot een systemische belasting bij de moeder die hoog genoeg is om meetbare concentraties in de moedermelk te kunnen opleveren. Echter gezien de structurele verwantschap aan systemische retinoïden en het ontbreken van voldoende gegevens wordt lokaal gebruik van adapaleen toch ontraden.
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden. Indien het gebruik tijdens borstvoeding toch wordt overwogen, dan niet op de borst aanbrengen.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Oraal toegediende retinoïden en hun metabolieten worden uitgescheiden in de moedermelk. Systemisch gebruik van tretinoïne tijdens het geven van borstvoeding is gecontra-indiceerd. Over de oromucosale toediening van tretinoïne tijdens lactatie zijn nog onvoldoende gegevens beschikbaar. Tretinoïne wordt snel en gemakkelijk opgenomen via het mondslijmvlies.
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden.
Contra-indicaties
- overgevoeligheid voor retinoïden.
Zie voor meer contra-indicaties de rubriek Zwangerschap.
Contra-indicaties
- overgevoeligheid voor retinoïden.
Waarschuwingen en voorzorgen
Contact met ogen, mond, neusvleugels of slijmvliezen vermijden; bij contact met de ogen onmiddellijk met lauw water uitspoelen.
Niet gebruiken bij ernstige acne, waarbij grote delen van de huid zijn aangedaan.
Blootstelling aan overmatig zonlicht of zonnebank zoveel mogelijk vermijden vanwege het risico van fotosensibilisatie.
Niet overmatig gebruiken: De symptomen van acne kunnen in de eerste weken van de behandeling verergeren. Overmatig gebruik zorgt niet voor een snellere en betere werkzaamheid en kan leiden tot opvallende roodheid, vervelling of irritatie. Bij ernstige irritatie minder frequent aanbrengen of de behandeling (tijdelijk) staken. Bij aanwijzingen voor overgevoeligheid de behandeling staken.
Post-inflammatoire hyperpigmentatie: Lokale retinoïden kunnen de huid irriteren waardoor de kans op hyperpigmentatie toeneemt. Er is meer kans op post-inflammatoire hyperpigmentatie bij een donkere huid. Start daarom bij mensen met een gevoelige of donkere huid met behandeling om de dag en adviseer in de zomer een zonnebrandcrème met minimaal factor 15.
Bij kinderen < 12 jaar zijn de veiligheid en werkzaamheid niet vastgesteld.
Waarschuwingen en voorzorgen
Wees bedacht op overgevoeligheidsreacties indien de klachten niet afnemen of verergeren. De behandeling staken als ernstige irritatie of overgevoeligheid optreedt.
Eigenschappen
Adapaleen is een retinoïde-achtige verbinding. Lokaal op de huid aangebracht vermindert het de ontstekingscomponent van acne (papels en pustels) en remt het de vorming van micro-comedonen door normalisering van de folliculaire epitheliale differentiatie. Werking: na 3–4 weken, maximaal na 3–4 maanden.
Kinetische gegevens
| Resorptie | De absorptie van adapaleen door de huid is gering. Na chronische toediening op grote door acne aangedane huidoppervlakken traden geen meetbare plasmaconcentraties op. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Eigenschappen
Tretinoïne (vitamine A-zuur) is een derivaat van vitamine A. Oromucosale toediening van tretinoïne bij orale lichen planus onderdrukt de ontstekingsreactie en geeft daarmee verlichting van pijn en irritatie. Het effect treedt op na enkele dagen.
Kinetische gegevens
| Resorptie | snel via het mondslijmvlies. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
adapaleen hoort bij de groep retinoïden, cutaan/oromucosaal.
Groepsinformatie
tretinoïne (mondpasta) hoort bij de groep retinoïden, cutaan/oromucosaal.