Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Duac Acne gel GlaxoSmithKline bv
- Toedieningsvorm
- Gel
- Verpakkingsvorm
- 30 g
Bevat per gram: clindamycine 10 mg (als fosfaat), benzoylperoxide 50 mg.
clindamycine/benzoylperoxide gel Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Gel
- Verpakkingsvorm
- 30 g
Bevat per gram: clindamycine 10 mg (als fosfaat), benzoylperoxide 50 mg.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Theranal XGVS OTC Bayer bv
- Toedieningsvorm
- Zalf
- Verpakkingsvorm
- 35 g
Bevat per g: bismutsubnitraat 27 mg, lidocaïne 18 mg, zinkoxide 130 mg.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
De behandeling van acne vulgaris in de eerstelijnszorg wordt bepaald door de ernst van de acne en de eerder toegepaste (zelf)behandeling. Behandel milde acne in eerste instantie met benzoylperoxide 5% of een lokaal retinoïde; combineer dit bij onvoldoende effect met een lokaal antibioticum. Bij matig-ernstige acne direct starten met een lokaal antibioticum in combinatie met benzoylperoxide 5% of een lokaal retinoïde. Vervang bij onvoldoende effect het lokaal antibioticum door een oraal antibioticum. Bij ernstige acne direct starten met een oraal antibioticum in combinatie met benzoylperoxide 5% of een lokaal retinoïde. Overweeg monotherapie met isotretinoïne bij ernstige of therapieresistente matig ernstige acne bij onvoldoende effect van een oraal antibioticum; verwijs hiervoor naar de dermatoloog of behandel eventueel zelf.
In de tweedelijnszorg is bij milde tot matig ernstige acne een lokaal combinatiepreparaat eerste keus: kies uit adapaleen/benzoylperoxide, clindamycine/tretinoïne of clindamycine/benzoylperoxide. Geef bij (matig) ernstig acne een combinatie van oraal doxycycline met adapaleen/benzoylperoxide of met azelaïnezuur. Overweeg bij therapieresistente (matig-)ernstige acne monotherapie met isotretinoïne. Zie voor meer informatie de NVDV-richtlijn Acne vulgaris op richtlijnendatabase.nl.
Offlabel: Bij 'pitted keratolysis' kan clindamycine/benzoylperoxide worden geprobeerd, indien niet-medicamenteuze adviezen geen effect hebben en klachten als storend worden ervaren.
Advies
Voor de symptomatische behandeling van hemorroïden volstaan bij de meeste patiënten niet-medicamenteuze adviezen, zoals het vermijden van persen, het niet uitstellen van toiletgang bij aandrang, eten van vezelrijke voeding en innemen van 1,5–2 liter vocht per dag. Pas eventueel lokale therapie toe ter verlichting van klachten. Geef bij jeuk en/of irritatie vaselinecetomacrogolcrème, zinksulfaatvaselinecrème of zinkoxide-zetpillen en kies voor lidocaïnevaselinecrème indien pijn en/of brandende jeuk op de voorgrond staat. Bij persisterende of ernstige klachten van hemorroïden kan een rubberbandligatie of operatie uitgevoerd worden.
De toevoeging van bismut heeft geen voordelen boven monotherapie met lidocaïnevaseline crème of zinkoxide zetpillen.
Indicaties
- Milde tot matig-ernstige acne vulgaris, in het bijzonder ontstoken laesies, bij volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar.
- Offlabel: 'pitted keratolysis'.
Gerelateerde informatie
Indicaties
- Pijn, branderigheid en jeuk bij inwendige en uitwendige niet-bloedende aambeien.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Milde tot matig-ernstige acne vulgaris
Volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar
1×/dag 's avonds dun op de aangedane huid aanbrengen. De gel moet makkelijk op de huid kunnen worden ingewreven, anders is er te veel aangebracht. Bij extreme droogheid of schilfering moet de toedieningsfrequentie verminderd worden of de behandeling tijdelijk worden gestaakt. Maximaal 12 weken continu gebruiken.
Volgens de NHG-Standaard Acne: 1×/dag 's avonds dun op de aangedane huid aanbrengen. Minimaal 6 weken gebruiken. Behandeling iedere 6 weken evalueren; maximaal 3 maanden gebruiken. Bij voldoende resultaat overgaan op onderhoud met benzoylperoxide monotherapie.
Bij een gevoelige of donkere huid: start met applicatie om de dag; zie ook de rubriek Waarschuwingen en Voorzorgen/Post-inflammatoire hyperpigmentatie.
Offlabel: 'pitted keratolysis'
Volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar
1×/dag aanbrengen gedurende 3–4 weken.
Toediening
- Vooraf de huid voorzichtig wassen met milde zeep, daarna volledig droogdeppen;
- Contact met mond, ogen, slijmvliezen, geïrriteerde en beschadigde huid vermijden; bij incidenteel contact goed afspoelen met water;
- Na gebruik de handen wassen.
Doseringen
Niet-bloedende aambeien
Volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar én een lichaamsgewicht ≥ 25 kg
Bij inwendige aambeien: 's morgens, 's avonds en na iedere ontlasting een kleine hoeveelheid zalf met behulp van een canule in het rectum brengen. In principe max. 2 weken gebruiken.
Bij uitwendige aambeien: 's morgens, 's avonds en na iedere ontlasting een hoeveelheid zalf ruim aanbrengen na reiniging van de anus. In principe max. 2 weken gebruiken.
Toediening: bij het uitwendig aanbrengen van de zalf een vingercondoom gebruiken of na het aanbrengen de handen wassen.
Bijwerkingen
Lokaal
Zeer vaak (> 10%): huidklachten (roodheid, droogte, schilfering), vooral tijdens de eerste weken van de behandeling.
Vaak (1-10%): branderig gevoel.
Soms (0,1-1%): jeuk, erythemateuze uitslag, verslechterde acne, eczeem, paresthesie.
Verder zijn gemeld: urticaria, huidverkleuring en pijn op de toedieningsplaats.
Systemisch
Verder zijn gemeld: hoofdpijn. Maagpijn, (pseudomembraneuze) colitis, (hemorragische) diarree. Allergische reacties, anafylaxie. Fotosensibilisatie.
Bijwerkingen
Lokaal branderig gevoel, soms overgevoeligheidsverschijnselen.
Interacties
Vermijd gelijktijdige toepassing van lokale retinoïden omdat benzoylperoxide hun werkzaamheid kan verminderen en meer kans geeft op huidirritatie. Wees voorzichtig bij gelijktijdig gebruik van zeep, schurende middelen, cosmetica met een uitdrogende werking en alcoholbevattende producten, vanwege een cumulatief irriterend effect.
Vermijd gelijktijdig gebruik met erytromycine, vanwege een antagonistisch effect.
Gelijktijdig lokaal gebruik met sulfonamide kan een tijdelijke, geel/oranje verkleuring van gezichts- en huidbeharing geven.
Interacties
Bij lokaal en rectaal gebruik van lidocaïne worden geen klinisch relevante interacties verwacht. Echter gezien de goede opname door beschadigde huid en slijmvliezen zijn deze niet uit te sluiten.
Zwangerschap
Clindamycine passeert de placenta.
Teratogenese: Lokaal gebruik van clindamycine en benzoylperoxide tijdens de zwangerschap bij de mens laten geen schadelijkheid zien.
Farmacologisch effect: Gezien de geringe systemische absorptie bij cutaan gebruik (clindamycine, benzoylperoxide) zijn nadelige effecten bij de foetus onwaarschijnlijk.
Advies: Kan worden gebruikt.
Zwangerschap
Lidocaïne passeert de placenta.
Teratogenese: Bismutsubnitraat: onbekend. Zinkoxide en lidocaïne: ruime ervaring bij de mens laat geen schadelijke effecten zien bij lokaal gebruik.
Farmacologisch effect: Bij lokale toediening en rectale toediening van lidocaïne is er sprake van beperkte systemische absorptie. Bij hoge systemische blootstelling van lidocaïne (parenterale toediening) tijdens de partus zijn foetale bradycardie en effecten op vitale functies van de neonaat gemeld. Echter gezien de toedieningsroute en lage dosering zijn deze effecten bij de zalf niet te verwachten. Zinkoxide en bismutsubnitraat worden nauwelijks opgenomen door de huid of slijmvliezen. Er zijn weinig gegevens over het gebruik van bismutzouten tijdens zwangerschap.
Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.
Lactatie
Overgang in moedermelk: Clindamycine: ja. Benzoylperoxide: onbekend.
Farmacologisch effect: Gezien de geringe systemische absorptie bij de moeder bij cutaan gebruik van clindamycine en benzoylperoxide zijn nadelige effecten bij de zuigeling onwaarschijnlijk.
Advies: Kan worden gebruikt.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Bismutsubnitraat: onbekend. Zinkoxide: nee. Lidocaïne: ja, in kleine hoeveelheden.
Farmacologische effect: De concentraties lidocaïne in moedermelk zijn laag zodat bij therapeutische doseringen geen nadelige effecten voor de zuigeling te verwachten zijn. Er zijn echter geen gegevens over het gebruik van bismutzouten tijdens de lactatie. Vanwege de te verwachten verwaarloosbare systemische blootstelling van de moeder aan bismutsubnitraat, lijkt een effect op de zuigeling niet waarschijnlijk.
Advies: Weeg het risico van het gebruik van dit geneesmiddel in combinatie met het geven van borstvoeding af.
Contra-indicaties
overgevoeligheid voor lincomycinen.
Contra-indicaties
- bloedende aambeien;
- hartaandoeningen;
- overgevoeligheid lokale anesthetica van het amide-type.
Waarschuwingen en voorzorgen
Indien ernstige of aanhoudende diarree optreedt de diagnose pseudomembraneuze colitis overwegen en behandeling staken. Wees voorzichtig bij een voorgeschiedenis van een inflammatoire darmziekte of door een antibioticum veroorzaakte colitis in de voorgeschiedenis.
Te dik aanbrengen van de gel leidt tot huidirritatie, zonder dat de werkzaamheid toeneemt. Bij ernstige huidirritatie (hevige roodheid, droogheid, jeuk, stekend gevoel of branderigheid) de behandeling direct staken; bij lichte irritatie een vochtinbrengende crème aanbrengen, het aantal applicaties verminderen of de behandeling tijdelijk onderbreken.
Post-inflammatoire hyperpigmentatie: Benzoylperoxide kan de huid irriteren waardoor de kans op hyperpigmentatie toeneemt. De kans op post-inflammatoire hyperpigmentatie is groter bij een donkere huid. Start daarom bij mensen met een gevoelige of donkere huid met behandeling om de dag en adviseer in de zomer een zonnebrandcrème met minimaal factor 15. Nadeel hiervan is dat de clindamycine dan ook om de dag gegeven wordt.
Benzoylperoxide kan gevoeligheid voor zonlicht vergroten. Vermijd het gebruik van zonnebanken/lampen en minimaliseer blootstelling aan zonlicht en andere UV-straling door gebruik van een zonnebrandcrème (met minimaal factor 15) en het dragen van beschermende kleding. Verbranding door de zon moet eerst zijn genezen voordat behandeling kan worden begonnen.
Benzoylperoxide kan een blekende werking hebben op textiel, het haar en de wenkbrauwen.
Kruisresistentie met antimicrobiële middelen van de macrolidengroep kan voorkomen.
Bij kinderen < 12 jaar zijn de veiligheid en werkzaamheid niet vastgesteld; gebruik wordt daarom niet aanbevolen.
Waarschuwingen en voorzorgen
Wees voorzichtig bij ontstekingen of bloedingen in het gebied waar de zalf moet worden toegediend. Bij het optreden van bloedende aambeien of uitblijven van verbetering het gebruik staken.
Wees voorzichtig bij ernstige leverziekte, epilepsie of een verhoogde schildklierwerking vanwege mogelijke absorptie van lidocaïne.
Overdosering
Lidocaïne wordt goed geresorbeerd door beschadigd epitheel en slijmvliezen, waardoor bij overmatig gebruik intoxicatie kan ontstaan met prikkeling van het centrale zenuwstelsel en depressie van het cardiovasculaire systeem.
Eigenschappen
Benzoylperoxide heeft een bactericide werking (waarschijnlijk door het langzaam vrijkomen van zuurstof) tegen het vaak bij acne betrokken anaerobe Cutibacterium acnes (voorheen Propionibacterium acnes). Benzoylperoxide werkt daarnaast mild keratolytisch door oxidatie van disulfidebruggen in keratine, waardoor de vorming en omvang van comedonen wordt verminderd. Ook heeft benzoylperoxide een sebostatische werking, waardoor excessieve sebumproductie onderdrukt wordt en een droge huid ontstaat. Clindamycine is een bacteriostatisch antimicrobieel middel, behorend tot de lincomycinen. Clindamycine bindt aan de 50S-subunit van het bacteriële ribosoom en remt daarmee de vroege fase van de bacteriële eiwitsynthese. Clindamycine is werkzaam tegen o.a. de vaak voorkomende Cutibacterium acnes en heeft ook een anti-inflammatoire werking. Vooral pustels en papels worden bestreden, het is minder werkzaam tegen comedonen. Werking: na 2–5 weken.
'Pitted keratolysis' wordt veroorzaakt door een combinatie van vocht, warmte en de bacterie Corynebacterium minutissimum (mogelijk spelen ook andere bacteriën een rol). Bij een aantal patiënten met 'pitted keratolysis' bleek behandeling met clindamycine/ benzoylperoxide effectief na 3–4 weken.
Kinetische gegevens
| Resorptie | benzoylperoxide wordt, na omzetting tot benzoëzuur, gedeeltelijk door de intacte huid opgenomen. Opname van clindamycine door de huid is gering. |
| Metabolisering | benzoylperoxide wordt (vnl. in de dermis) omgezet tot benzoëzuur en daarna tot hippuurzuur. |
| Eliminatie | als hippuurzuur met de urine. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Eigenschappen
Lidocaïne is een oppervlakte-anestheticum van het amide-type. Het werkt pijn- en jeukstillend en geeft verlichting van branderigheid en irritatie. Bismutsubnitraat en zinkoxide hebben een adstringerende werking. Zinkoxide heeft tevens een dekkende, verkoelende en verzachtende werking.
Kinetische gegevens
| Resorptie | Lidocaïne: matig door de intacte huid, goed door beschadigde huid en slijmvliezen. Zinkoxide en bismutsubnitraat: nauwelijks. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
clindamycine/benzoylperoxide hoort bij de groep dermatica, combinatiepreparaten.
- adapaleen/benzoylperoxide (D10AD53) Vergelijk
- benzoylperoxide/miconazol (D10AE51) Vergelijk
- benzoëzuur/salicylzuur (D01AE20) Vergelijk
- biergist/haaienlevertraan (C05AX03) Vergelijk
- bismutsubnitraat/lidocaïne/zinkoxide (C05AD01) Vergelijk
- clindamycine/tretinoïne (D10AF51) Vergelijk
- mucopolysaccharidepolysulfaat/salicylzuur (C05BA51) Vergelijk
Groepsinformatie
bismutsubnitraat/lidocaïne/zinkoxide hoort bij de groep dermatica, combinatiepreparaten.
- adapaleen/benzoylperoxide (D10AD53) Vergelijk
- benzoylperoxide/miconazol (D10AE51) Vergelijk
- benzoëzuur/salicylzuur (D01AE20) Vergelijk
- biergist/haaienlevertraan (C05AX03) Vergelijk
- clindamycine/benzoylperoxide (D10AF51) Vergelijk
- clindamycine/tretinoïne (D10AF51) Vergelijk
- mucopolysaccharidepolysulfaat/salicylzuur (C05BA51) Vergelijk