Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Nubeqa XGVS Aanvullende monitoring Bayer bv
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 300 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Bicalutamide Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 50 mg, 150 mg
Biluron Genthon bv.
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 50 mg
Casodex Laboratoires Juvisé Pharmaceuticals
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 50 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Zie voor de behandeling van prostaatcarcinoom de geldende behandelrichtlijn op richtlijnendatabase.nl.
Zie voor de adviezen van de commissie BOM nvmo.org (onder darolutamide).
Advies
Voor de behandeling vanprostaatcarcinoom staat op richtlijnendatabase.nl de geldende behandelrichtlijn.
Indicaties
- Niet-gemetastaseerde castratieresistent prostaatcarcinoom (nmCRPC) bij volwassenen met een hoog risico op het ontwikkelen van gemetastaseerde ziekte.
- Gemetastaseerd hormoongevoelig prostaatcarcinoom (mHSPC) in combinatie met docetaxel en androgeendeprivatietherapie.
Indicaties
- Palliatieve behandeling van gemetastaseerd prostaatcarcinoom in combinatie met chemische of operatieve castratie.
- Lokaal vergevorderd prostaatcarcinoom met veel kans op ziekteprogressie, als monotherapie óf (neo)adjuvante therapie bij radicale prostatectomie of radiotherapie.
Doseringen
Niet-gemetastaseerde castratieresistente prostaatkanker (nmCRPC)
Volwassenen (incl. ouderen)
600 mg 2×/dag. Darolutamide voortzetten tot ziekteprogressie of onaanvaardbare toxiciteit optreedt. Bij patiënten die niet operatief zijn gecastreerd, de chemische castratie tijdens de behandeling voortzetten met een gonadoreline-agonist. Bij mHSPC de eerste 6 cycli docetaxel binnen 6 weken na start van darolutamide toedienen.
Verminderde nierfunctie: bij een licht of matig verminderde nierfunctie (creatinineklaring ≥ 30 ml/min) is geen dosisaanpassing nodig. Bij een ernstig verminderde nierfunctie (15–29 ml/min) zonder hemodialyse is de aanbevolen startdosering 300 mg 2×/dag.
Verminderde leverfunctie: bij een licht verminderde leverfunctie (Child-Pughscore 5–7) is geen dosisaanpassing nodig. Bij een matig of ernstig verminderde leverfunctie (Child-Pughscore > 7) is de aanbevolen startdosering 300 mg 2×/dag.
Ernstige bijwerkingen: bij toxiciteit ≥ graad 3 of onverdraaglijke bijwerkingen van darolutamide de behandeling onderbreken of de dosis verlagen tot 300 mg 2×/dag tot de symptomen zijn verdwenen. Vervolgens de behandeling hervatten met de oorspronkelijke dosis. Een dosisverlaging onder 300 mg tweemaal per dag wordt niet aanbevolen, omdat de werkzaamheid hiervan niet is vastgesteld.
Gemiste dosis: deze zo snel mogelijk alsnog innemen. Er mag geen dubbele dosis worden ingenomen om een vergeten dosis in te halen.
Toediening: de tabletten in hun geheel met voedsel innemen.
Doseringen
Bij gemetastaseerd prostaatcarcinoom
Volwassenen (incl. ouderen)
50 mg 1×/dag. Bicalutamide ten minste 3 dagen vóór aanvang van de behandeling met een LH-RH-analoog starten, óf tegelijkertijd met de operatieve castratie.
Bij een matig tot ernstig gestoorde leverfunctie kan bicalutamide accumuleren; een dosering van 50 mg iedere 2 dagen kan worden overwogen, hiermee is echter geen ervaring opgedaan. Bij een licht gestoorde leverfunctie is een aanpassing van de dosis niet nodig.
Bij lokaal gevorderd prostaatcarcinoom
Volwassenen (incl. ouderen)
150 mg 1×/dag gedurende ten minste twee jaar óf tot ziekteprogressie.
Bij een matig tot ernstig gestoorde leverfunctie kan bicalutamide accumuleren.
Verminderde nierfunctie: er is geen aanpassing van de dosis nodig. Er is geen ervaring van het gebruik bij een ernstig verminderde nierfunctie (creatinineklaring < 30 ml/min).
Toediening: de tablet heel doorslikken met water; iedere dag op hetzelfde tijdstip innemen.
Bijwerkingen
Bij nmCRPC
Zeer vaak (> 10%): vermoeidheid, asthenie, lethargie, malaise. Neutrofielenaantal verlaagd. Stijging ASAT en bilirubine.
Vaak (1-10%): ischemische hartziekte, hartfalen. Huiduitslag. Pijn in de ledematen, spierpijn, fractuur.
Bij mHSPC
Zeer vaak (> 10%): hypertensie, huiduitslag. Daling neutrofielenaantal, stijging ASAT, ALAT en bloedbilirubine.
Vaak (1-10%): facturen, gynaecomastie.
Bijwerkingen
50 mg in combinatie met LHRH-analoog
Zeer vaak (> 10%): misselijkheid, obstipatie, buikpijn. Opvliegers. Duizeligheid. Asthenie, oedeem. Gevoeligheid van de borst, gynaecomastie. Hematurie. Anemie.
Vaak (1–10%): hartfalen, myocardinfarct (fatale afloop is gemeld), pijn op de borst. Hepatotoxiciteit, geelzucht. Dyspepsie, flatulentie. Jeuk, droge huid, alopecia, huiduitslag, hirsutisme. Verminderde eetlust. Erectiele disfunctie. Depressie, slaperigheid. Verminderd libido, erectiele disfunctie. Verhoogde transaminasen, gewichtstoename.
Soms (0,1–1%): interstitiële longziekte (fatale afloop is gemeld). Overgevoeligheidsreacties inclusief angio-oedeem, urticaria.
Zelden (0,01-0,1%): leverfalen (fatale afloop is gemeld). Fotosensibilisatie.
Verder zijn gemeld: QT-verlenging. Diabetes mellitus, hyperglykemie.
150 mg
Zeer vaak (> 10%): asthenie. Gynaecomastie, gevoeligheid van de borst. Huiduitslag.
Vaak (1–10%): opvliegers. Depressie, verminderd libido. Hepatotoxiciteit, geelzucht. Hematurie. Dyspepsie, misselijkheid, buikpijn, flatulentie, obstipatie, verminderde eetlust. Jeuk, droge huid, alopecia, hirsutisme. Erectiele disfunctie. Duizeligheid, slaperigheid, gewichtstoename. Pijn op de borst, oedeem. Anemie, verhoogde transaminasen.
Soms (0,1–1%): interstitiële longziekte (fatale afloop is gemeld). Overgevoeligheidsreacties inclusief angio-oedeem, urticaria.
Zelden (0,01–0,1%): leverfalen (fatale afloop is gemeld). Fotosensibilisatie.
Verder is gemeld: QT-verlenging.
Interacties
Darolutamide is een remmer van borstkankerresistentie-eiwit (BCRP). De combinatie met een gevoelig BCRP-substraat, zoals rosuvastatine, vermijden omdat de blootstelling van het BCRP-substraat kan stijgen.
Darolutamide is een substraat van CYP3A4- en P-glycoproteïne (Ppg). De combinatie met een sterke of matige CYP3A4- of Pgp-inductor, zoals carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne, rifampicine en sint-janskruid, vermijden omdat de blootstelling van darolutamide kan afnemen.
In combinatie met een gecombineerde sterke CYP3A4- en Pgp-remmer, zoals itraconazol, de patiënt nauwgezet controleren op toxiciteit en indien nodig de dosis aanpassen.
Wees voorzichtig met de combinatie met andere geneesmiddelen die het QT–interval verlengen zoals amiodaron, methadon, kinidine, disopyramide, sotalol, tricyclische antidepressiva, sommige antipsychotica, macrolide antibiotica, fluorchinolonen, enkele azoolantimycotica, domperidon, metoclopramide, en selectieve serotonine 5HT3-receptorantagonisten (granisetron, ondansetron).
Interacties
Bicalutamide remt met name CYP3A4. Wees voorzichtig bij gelijktijdig gebruik van stoffen waarvan de klaring sterk afhankelijk is van CYP3A4 en die tevens een smalle therapeutische breedte hebben zoals domperidon, ciclosporine, sirolimus, tacrolimus, everolimus, sommige statinen, fentanyl, carbamazepine, alprazolam, midazolam, sommige hiv–proteaseremmers, ergotamine, sommige calciumantagonisten, pimozide, quetiapine, methadon, PDE-5-remmers. Dosisverlaging kan nodig zijn voor deze geneesmiddelen en regelmatig plasmaconcentraties en/of klinische toestand controleren.
Wees voorzichtig bij gelijktijdig gebruik van middelen die het oxidatieproces in de lever remmen (bv. ketoconazol of cimetidine), vanwege mogelijke toename van bijwerkingen door bicalutamide.
Androgeendeprivatie kan het QT-interval verlengen. Wees voorzichtig met de combinatie met geneesmiddelen die het QT–interval verlengen zoals amiodaron, kinidine, disopyramide, sotalol, methadon, tricyclische antidepressiva, sommige antipsychotica, macrolide antibiotica, fluorchinolonen, enkele antimycotica, selectieve serotonine 5HT3- receptorantagonisten (granisetron, ondansetron).
Bij toevoeging aan een antistollingstherapie met vitamine K-antagonisten de INR frequent controleren. Overweeg daarnaast een dosisaanpassing van de vitamine K-antagonist.
Zwangerschap
Gezien de geregistreerde indicatie is zwangerschap niet van toepassing.
Teratogenese: Bij de mens onbekend. Bij dieren schadelijk gebleken.
Advies: Gebruik is gecontra-indiceerd.
Vruchtbaarheid: Op basis van dieronderzoek kan darolutamide de vruchtbaarheid aantasten.
Overig: Het is onbekend of darolutamide of de actieve metaboliet aanwezig is in sperma. Bij geslachtsgemeenschap met een vruchtbare vrouw een zeer effectieve anticonceptiemethode gebruiken gedurende én tot 1 week na de therapie om zwangerschap te voorkomen. Daarnaast bij geslachtsgemeenschap met een zwangere vrouw gedurende en tot 1 week na de therapie een condoom te gebruiken; blootstelling van de foetus aan darolutamide via spermaoverdracht aan de zwangere vrouw kan de ontwikkeling van de foetus beïnvloeden.
Zwangerschap
Gebruik door vrouwen is gecontra-indiceerd.
Lactatie
Gezien de geregistreerde indicatie is lactatie niet van toepassing.
Overgang in de moedermelk: Onbekend. Een risico voor de zuigeling kan niet worden uitgesloten.
Lactatie
Gebruik door vrouwen is gecontra-indiceerd.
Contra-indicaties
Zie de rubriek Zwangerschap.
Contra-indicaties
- gebruik door vrouwen of kinderen < 18 jaar.
Waarschuwingen en voorzorgen
Verminderde nier- of leverfunctie: de beschikbare gegevens over het gebruik bij een matig verminderde leverfunctie of een ernstig verminderde nierfunctie zijn beperkt. Darolutamide is niet onderzocht bij een ernstig verminderde leverfunctie. Omdat de blootstelling verhoogd kan zijn de patiënt nauwgezet controleren op toxiciteit.
Patiënten met klinisch significante cardiovasculaire ziekte in de afgelopen 6 maanden, waaronder beroerte, myocardinfarct, ernstige/instabiele angina pectoris, coronaire/perifere arteriële bypass en symptomatisch congestief hartfalen werden uitgesloten van deelname aan klinisch onderzoek. Behandel patiënten met recente cardiovasculaire ziekte voorafgaand aan de behandeling met darolutamide.
Bij stijging van de levertransaminasen die duidt op door darolutamide geïnduceerde idiosyncratische leverschade, de behandeling met darolutamide definitief staken.
Androgeendeprivatie kan leiden tot QT-verlenging. Wees voorzichtig bij risicofactoren voor QT-verlenging zoals hypocalciëmie, hypokaliëmie, hypomagnesiëmie, relevante hartziekte, bradycardie, comedicatie met geneesmiddelen die het QT-interval verlengen (zie rubriek Interacties) en congenitale of verworven QT-verlenging.
Er is geen relevante toepassing bij kinderen < 18 jaar.
Vruchtbare mannen: zie de rubriek Zwangerschap.
Waarschuwingen en voorzorgen
Bicalutamide geeft (vooral in combinatie met een LHRH–analogon) vaak aanleiding tot (ernstige) hartafwijkingen. Wees daarom zeer voorzichtig bij reeds bestaande hartaandoeningen en controleer periodiek op het ontstaan of verergeren hiervan. Androgeendeprivatietherapie kan het QT-interval verlengen. Wees tevens voorzichtig bij risicofactoren voor QT-verlenging zoals hypocalciëmie, hypokaliëmie, hypomagnesiëmie, relevante hartziekte, bradycardie, comedicatie met geneesmiddelen die QT-interval verlengen (zie Interacties) en congenitale of verworven QT-verlenging. Informeer naar plots overlijden van familieleden op jonge leeftijd, omdat dit een indicatie kan zijn van een aangeboren verlengde QT-tijd.
Wees voorzichtig bij matig tot ernstig gestoorde leverfunctie in verband met de kans op accumulatie van bicalutamide.
Controleer periodiek de leverfunctie in verband met ernstige leverfunctiestoornissen, die vooral tijdens de eerste 6 maanden optreden.
Bij bicalutamide 150 mg als monotherapie ondervinden de meeste patiënten gynaecomastie en/of pijn in de borsten, die bij ca. 5% ernstig kan zijn. Het kan zijn dat de gynaecomastie niet spontaan verdwijnt na beëindiging van de therapie, vooral na langdurige behandeling.
In combinatie met een LHRH–analogon kan de glucosetolerantie verminderen en latente diabetes mellitus manifest worden.
Adviseer vanwege de kans op fotosensibilisatie om directe blootstelling aan overmatig zonlicht of UV-licht te vermijden tijdens het gebruik van bicalutamide. Overweeg daarnaast het gebruik van zonbescherming.
Bij mannelijke proefdieren is in therapeutische doseringen een reversibel nadelig effect op de vruchtbaarheid waargenomen (atrofie van de seminifere tubuli van de testes). Ook kunnen mogelijk morfologische veranderingen in spermatozoa ontstaan. Patiënten en/of hun vrouwelijke partners dienen adequate anticonceptieve maatregelen te nemen tijdens de therapie en gedurende 130 dagen na de therapie.
Onderzoeksgegevens: wees voorzichtig bij ernstig gestoorde nierfunctie (creatinineklaring < 30 ml/min) wegens het ontbreken van ervaring. Er is geen relevante toepassing bij kinderen.
Overdosering
In geval van een hogere inname dan de aanbevolen dosis kan de behandeling met darolutamide worden voortgezet en kan de volgende dosis worden ingenomen zoals gepland.
De hoogste dosis darolutamide die klinisch werd onderzocht was 900 mg 2×/dag. Er werd bij deze dosis geen dosisbeperkende toxiciteit waargenomen. Gezien de verzadigbare absorptie en de afwezigheid van bewijs voor acute toxiciteit, zal naar verwachting een hogere inname dan de aanbevolen dosis niet leiden tot toxiciteit.
Overdosering
Neem voor meer informatie over een vergiftiging met bicalutamide contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Darolutamide is een remmer van de androgeenreceptor (AR). Darolutamide remt competitief de androgeenbinding en gaat daarmee de werking van testosteron tegen, het remt de nucleaire translocatie van de AR naar de celkern, en het remt de door AR gemedieerde transcriptie. Dit leidt tot afname van de proliferatie van prostaatcarcinoomcellen. Darolutamide bestaat uit twee diastereomeren: (S,R)-darolutamide en (S,S)-darolutamide.
Kinetische gegevens
| F | ca. 30% bij inname op een lege maag; voedsel verhoogt de biologische beschikbaarheid met een factor 2–2,5. |
| T max | ca. 4 uur. |
| Eiwitbinding | ca. 92% voor darolutamide en > 99% voor de actieve metaboliet ketodarolutamide. |
| Overig | steady-state wordt bereikt na 2–5 dagen. |
| V d | 1,7 l/kg. |
| Metabolisering | wordt voornamelijk gemetaboliseerd door CYP3A4 via oxidatie en door glucuronidering door UGT1A9 en UGT1A1. Ketodarolutamide is ongeveer even actief. |
| Eliminatie | wordt voor 63,4% uitgescheiden in de urine (waarvan ca. 7% onveranderd) en voor 32,4% uitgescheiden in de feces. |
| T 1/2el | ca. 20 uur (darolutamide), ca. 9 uur (S,R)-darolutamide, ca. 22 uur (S,S)-darolutamide). |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Eigenschappen
Androgeenreceptorantagonist met niet-steroïde structuur. Bicalutamide maakt door binding aan de androgeenreceptor de werking van testosteron onmogelijk. In combinatie met (chemische) castratie leidt dit tot volledige onderdrukking van de werking van perifere androgenen. Door de remming treedt regressie van prostaattumoren op. Bicalutamide is een racemisch mengsel waarvan de anti-androgene activiteit bijna uitsluitend van de (R)-enantiomeer afkomstig is.
Kinetische gegevens
| Resorptie | langzaam maar goed. |
| Overig | steady-state na ca. 1 maand. |
| Eiwitbinding | ca. >99% ((R)-enantiomeer). |
| Metabolisering | uitgebreid in de lever door oxidatie en glucuronidering. |
| Eliminatie | vnl. als metaboliet; ca. 50% met de urine en 50% via de gal. De (S)-enantiomeer wordt snel geklaard in verhouding tot de (R)-enantiomeer; bij 'steady state' bestaat ca. 99% van de circulerende enantiomeren uit de actieve (R)-enantiomeer. Na excretie via de gal vindt hydrolyse plaats van de glucuroniden, waardoor een enterohepatische kringloop wordt doorlopen. Dialyse verwijdert weinig bicalutamide vanwege de hoge eiwitbinding en het feit dat bicalutamide niet onveranderd met de urine wordt geëlimineerd. |
| T 1/2el | ca. 1 week ((R)-enantiomeer), bij ernstige leverfunctiestoornis langer. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
darolutamide hoort bij de groep anti-androgenen.
Groepsinformatie
bicalutamide hoort bij de groep anti-androgenen.