Samenstelling

Samenstelling

Advies

Wees terughoudend met medicamenteuze behandeling van alopecia androgenetica aangezien de effectiviteit van medicatie tegenvalt, bijwerkingen kunnen optreden en er relatief weinig gegevens zijn over werkzaamheid en veiligheid bij langdurig gebruik. Alleen bij hoge lijdensdruk kan minoxidil oplossing/lotion 2% of finasteride 1 mg een behandeloptie zijn; zie voor meer informatie de NHG-Behandelrichtlijn Alopecia (2017).

Advies

Voorlichting en niet-medicamenteuze adviezen vormen een belangrijk onderdeel van de behandeling van primaire hyperhidrose. Geef aluminiumchloride-oplossing of aluminiumhydroxochloride-oplossing of -crème als de adviezen onvoldoende helpen. Aluminiumchloride is mogelijk effectiever dan aluminiumhydroxychloride, maar geeft ook meer huidirritatie. Overweeg oraal oxybutynine (offlabel) indien de klachten ernstig zijn en niet verminderen na vier weken gebruik van aluminiumzouten.

Voor lokaal glycopyrronium is geen plaatsbepaling vastgesteld in de medicamenteuze behandeling van primaire axillaire hyperhidrose.

Indicaties

• Alopecia androgenetica bij:
  • mannen (oplossing/lotion 2% en oplossing 5%);
  • vrouwen (oplossing/lotion 2%).

Indicaties

• Ernstige primaire axillaire hyperhidrose bij volwassenen.

Gerelateerde informatie

• hyperhidrosis

Doseringen

Alleen toepassen op de gezonde en onbeschadigde hoofdhuid; zie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

Blootstelling aan zonlicht (en zonnebank) vermijden; zie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

Let op! Het aantal benodigde pompverstuivingen is verschillend voor de lotion (Fagron) en de oplossing (Xiromed); raadpleeg de bijsluiter voor gebruik.

Let op! De lotion en oplossing bevatten alcohol en zijn ontvlambaar; vermijd open vuur en gebruik van een föhn.

Bij ouderen (> 65 j.) zijn de veiligheid en werkzaamheid niet vastgesteld.

Toediening

• Alleen aanbrengen wanneer haar en schedelhuid volkomen droog zijn;
• Plastic handschoenen gebruiken of handen zorgvuldig wassen na aanbrengen, vanwege risico op haargroei op andere delen van het lichaam bij contact;
• Vermijd contact met de ogen, beschadigde huid, slijmvliezen en inhalatie van de pompverstuiving; zie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

Doseringen

Uitsluitend gebruiken in het gebied van de oksel en niet op andere lichaamsdelen.

Niet gebruiken op een ontstoken of beschadigde huid, vanwege meer risico van lokale bijwerkingen.

Verminderde leverfunctie: Geen dosisaanpassing nodig.

Verminderde nierfunctie: Bij ernstige nierinsufficiëntie (creatinineklaring < 30 ml/min) uitsluitend op strikte indicatie gebruiken, omdat de systemische blootstelling toegenomen kan zijn; controleer bij gebruik nauwlettend op bijwerkingen. Bij een lichte of matige nierinsufficiëntie is geen dosisaanpassing nodig.

Toediening

• Vóór het eerste gebruik de pomp eerst primen.
• Gelijkmatig in elke oksel aanbrengen met behulp van de dop, niet met de vingers; zie voor meer informatie de officiële productinformatie CBG/EMA (rubriek 4.2); zie hiervoor de link onder 'Zie ook'.
• Vermijd contact met de ogen, mond en neus; zie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen voor meer informatie.

Bijwerkingen

Lokaal

Vaak (1-10%): lokale irritatie, zoals huidschilfering, droge huid, branderig gevoel, jeuk, roodheid, huiduitslag, acneïforme dermatitis. Hypertrichose (op andere plaatsen dan aangebracht).

Soms (0,1-1%): oogirritatie. Eczeem. Veranderingen in haartextuur en haarkleur.

Zelden (0,01-0,1%): ongelijke haargroei, tijdelijk haarverlies.

Systemisch

Zeer vaak (> 10%): hoofdpijn.

Vaak (1-10%): dyspneu. Depressie. Spierpijn.

Soms (0,1-1%): duizeligheid, zwakte. Tintelingen, neuritis. Oedeem. Hepatitis. Urticaria. Visusstoornis. Oorontsteking (vnl. otitis externa). Smaakstoornis.

Zelden (0,01-0,1%): pijn op de borst. Verandering in bloeddruk, verhoogde hartslag. Nierstenen.

Verder is gemeld: overgevoeligheidsreacties waaronder angio-oedeem.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Zeer vaak (> 10%): droge mond (met name in het begin van de behandeling).

Vaak (1-10%): lokaal op de toedienplaats: erytheem, irritatie, pijn, jeuk of folliculitis. Hoofdpijn. Obstipatie. Droge ogen, nasale droogheid, droge huid.

Soms (0,1-1%): lokaal op de toedienplaats: acne, zwelling, huiduitslag, droogheid, papels of eczeem. Tachycardie, QT-verlenging. Borstkaspijn.Trombocytopenie. Abdominale distensie, harde stoelgang. Duizeligheid, slaperigheid, slaapstoornis, vermoeidheid. Vertigo. Wazig zien, verminderd gezichtsvermogen, jeuk aan het oog, oculaire hyperemie, ongelijke pupillen, oogirritatie. Orofaryngeale pijn, keelbeklemming. Droge lippen, droge neus, droge slijmvliezen. Hyperhidrose, jeuk, afwijkende huidgeur, erytheem, parapsoriasis, huidirritatie, droge handen, jeuk, (constitutioneel) eczeem, huidplaque. Verhoogde leverenzymen.

Verder is gemeld: overgevoeligheid, angio-oedeem.

Bijwerkingen veranderden niet in ernst bij een langere behandelduur.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Niet gelijktijdig gebruiken met andere lokale geneesmiddelen zoals corticosteroïden en retinoïden (tretinoïne, adapaleen) of occlusieve verbanden en haarproducten zoals haarwax (occlusieve pommades) omdat ze de absorptie kunnen verhogen. Bij gelijktijdig gebruik van lokaal betamethasondipropionaat is echter aangetoond dat het de lokale weefselconcentratie van minoxidil verhoogt en de systemische absorptie ervan vermindert; het effect bij een ontstoken hoofdhuid is echter niet bekend.

Gelijktijdig gebruik met perifere vaatverwijders en antihypertensiva kan het risico op orthostatische hypotensie verhogen.

Gelijktijdig gebruik met ciclosporine kan het risico op hypertrichose verhogen.

Interacties

Er is geen onderzoek naar interacties uitgevoerd.

Gelijktijdige toediening van andere anticholinergica is niet onderzocht; een versterking van anticholinerge effecten kan niet worden uitgesloten.

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Er zijn enkele meldingen van aangeboren afwijkingen bij kinderen van moeders die cutaan minoxidil hebben gebruikt. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.

Farmacologisch effect: Er zijn tevens meldingen van voorbijgaande hypertrichose bij de neonaat, ook na cutaan gebruik van minoxidil.

Advies: Gebruik ontraden.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren reproductietoxisch gebleken.

Farmacologisch effect: Gezien de minimale systemische blootstelling bij cutaan gebruik zijn nadelige effecten bij de foetus onwaarschijnlijk.

Advies: Kan indien nodig worden overwogen.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja.

Farmacologisch effect: Vanwege de beperkte absorptie van minoxidil bij de moeder, lijkt een effect op de zuigeling niet waarschijnlijk.

Advies: Kan volgens Lareb waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend bij de mens. Ja, bij dieren (incl. metabolieten).

Advies: Volgens de fabrikant het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden. Volgens Lareb is orale toediening van glycopyrronium en toediening per inhalatie waarschijnlijk veilig. Overig: Vermijd contact van het kind met de behandelde huid van de moeder.

Contra-indicaties

Aandoeningen die kunnen verergeren vanwege het anticholinerge effect zoals:

• glaucoom;
• instabiele cardiovasculaire status bij acute hemorragie;
• pylorusstenose;
• darmobstructie, paralytische ileus;
• ernstige colitis ulcerosa, toxisch megacolon als complicatie van colitis ulcerosa;
• myasthenia gravis;
• syndroom van Sjögren.

Waarschuwingen en voorzorgen

Bij contact met ogen, beschadigde huid of slijmvliezen deze overvloedig spoelen met koud water en indien nodig een oogarts raadplegen. De oplossing en lotion kunnen branderigheid en irritatie van de ogen veroorzaken.

Beschadigde huid: Niet aanbrengen op een ontstoken, geïrriteerde, geïnfecteerde hoofdhuid, gebieden die zijn aangetast door psoriasis, ernstig verbrande hoofdhuid, ernstige vervelling of een geschoren hoofdhuid, vanwege het risico van verhoogde absorptie.

Minoxidil niet toepassen wanneer er geen (familie)anamnese van haarverlies is, haaruitval plotseling en/of pleksgewijs is, haarverlies toe te schrijven is aan zwangerschap of bevalling (alleen voor vrouwen), of de reden voor haarverlies onbekend is. Ook als haarverlies geassocieerd is met bepaalde behandelingen (zoals chemotherapie bij kanker) of bepaalde ziekten (zoals ijzertekort, schildklieraandoeningen, lupus of secundaire syfilis), evenals ernstige voedingsproblemen, en bepaalde gewoonten met betrekking tot uiterlijke verzorging (bv. strak invlechten of strakke paardenstaarten).

Patiënten met cardiovasculaire aandoeningen of hartritmestoornissen dienen contact op te nemen met een arts voordat ze minoxidil gebruiken, aangezien enige absorptie via de hoofdhuid mogelijk is. Controleer regelmatig bloeddruk en hartslag bij patiënten met hart- en vaataandoeningen zoals bij: coronaire hartziekte, congestief hartfalen en/of hartklepaandoeningen, potentieel risico op water- en zoutretentie, lokaal en gegeneraliseerd oedeem, pericardiale effusie, harttamponnade, tachycardie en angina pectoris.

Gebruik staken en een arts raadplegen in de volgende gevallen: bij hypotensie, pijn op de borst, snelle hartslag, flauwte of duizeligheid, onverwachte onverklaarbare gewichtstoename, gezwollen handen of voeten of aanhoudende roodheid of irritatie van de hoofdhuid.

Blootstelling aan zonlicht (en zonnebank) vermijden; indien dit niet mogelijk is de behandelde huidgedeeltes beschermen (hoofdbedekking zoals een pet). Niet gebruiken bij zonnebrand.

Verergering haaruitval: In sommige gevallen kan na 2–6 weken een tijdelijke toename van haaruitval optreden dat enkele weken kan aanhouden. Dit komt waarschijnlijk omdat minoxidil de haarfollikels aanzet om van de telogene fase (rustfase) naar de anagene fase (groeifase) over te gaan (oude haren vallen uit als nieuwe haren op hun plaats groeien). Indien de haaruitval langer dan 2 weken aanhoudt het gebruik staken en contact opnemen met de arts.

Minoxidil kan de kleur en/of textuur van het haar veranderen.

Bij ouderen zijn de effectiviteit en veiligheid niet vastgesteld.

Hulpstoffen

• Bergapteen (in lotion Fagron) kan gevoeligheid voor UV-licht vergroten;
• De lotion en oplossingen bevatten ethanol en zijn ontvlambaar; vermijd contact met open vuur en gebruik van een föhn. Vermijd ook contact met de ogen, vanwege het irriterende effect van alcohol op de ogen. Ethanol kan lokale irritatie en een droge huid veroorzaken.

Waarschuwingen en voorzorgen

Vermijd contact met ogen omdat glycopyrronium tijdelijke dilatatie van de pupillen en wazig zien kan veroorzaken. Vermijd ook contact met mond en neus omdat een vermindering van speekselproductie of neusafscheiding niet kan worden uitgesloten. Indien contact optreedt met ogen, neus of mond, deze gebieden onmiddellijk spoelen met veel water. Vermijd huid-op-huidcontact van het behandelde huidgebied met andere gebieden, waaronder de huid van anderen; bedek het behandelde gebied met kleding (bv. tijdens geslachtsgemeenschap).

Niet gebruiken op een beschadigde huid of ontstoken huid, vanwege meer risico van lokale bijwerkingen.

Comorbiditeit: Wees voorzichtig bij ernstige prostaathyperplasie, (voorgeschiedenis van) urineretentie. Instrueer patiënten het gebruik onmiddellijk te staken indien symptomen van urineretentie zich voordoen en laat patiënten direct contact opnemen. Wees ook voorzichtig bij patiënten met een kransslagaderaandoening, hartfalen, hartaritmieën en hypertensie, omdat tachycardie een bekend effect is van anticholinergica.

Er zijn geen onderzoeksgegevens bij disfunctie van de bloed-hersenbarrière zoals bij traumatische hersenletsels in het laatste jaar, chemotherapie, bestralingstherapie van het hoofd, chirurgische ingreep aan de schedel en de hersenen en bij verslaving aan intraveneuze drugs. Bij deze patiënten uitsluitend gebruiken als andere behandelopties onvoldoende effectief zijn. Er is geen onderzoek uitgevoerd bij verminderde leverfunctie; aangenomen wordt dat verminderde leverfunctie niet zal leiden tot een klinisch relevante toename van de systemische blootstelling, vanwege een hoofdzakelijk renale klaring.

Het optreden van een droge mond en cariës kan niet worden uitgesloten.

Bij kinderen en ouderen zijn de veiligheid en werkzaamheid niet vastgesteld.

Overdosering

Symptomen

Na accidentele orale inname (ten gevolge van snelle en bijna volledige absorptie): hypotensie, tachycardie, water- en zoutretentie met het optreden van oedeem, pleurale effusie of congestief hartfalen.

Neem voor meer informatie over een vergiftiging met minoxidil contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.

Overdosering

Bij toepassing op alleen de oksels is overdosering onwaarschijnlijk. Bij verkeerd gebruik bv. door aanbrengen op andere delen (handpalmen, voeten, gezicht) of grote gebieden, kan een verhoogd risico op overdosering niet worden uitgesloten.

Symptomen

Anticholinerge verschijnselen.

Voor symptomen en behandeling van een intoxicatie met glycopyrronium, zie vergiftigingen.info.

Eigenschappen

Kan bij lokale toepassing de haargroei bij alopecia androgenetica enigermate stimuleren. Het zet haarfollikels aan om van de rustfase naar de actieve groeifase te gaan door een direct effect op de proliferatie en differentiatie van folliculaire keratinocyten. Hierdoor wordt de anagene fase (groeifase) verlengd. Mogelijk spelen kaliumkanalen hierbij een rol, echter het juiste werkingsmechanisme van minoxidil bij alopecia androgenetica is nog niet geheel bekend. Werking: na ≥ 4 maanden, sterk individueel. Bij staken van de toediening stopt de nieuwe haargroei en keert het beeld van vóór de behandeling binnen 3–4 maanden terug.

In sommige gevallen kan na 2–6 weken een tijdelijke toename van haaruitval optreden dat enkele weken kan aanhouden; zie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

Kinetische gegevens

Eigenschappen

Glycopyrronium is een parasympathicolyticum (anticholinergicum). Het blokkeert de werking van acetylcholine op glad spierweefsel, de hartspier en op verschillende klieren, waaronder de zweetklieren. In de zweetklieren resulteert dit in een vermindering van zweten.

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

minoxidil (cutaan) hoort bij de groep dermatica, overige.

• abrocitinib (D11AH08) Vergelijk
• brimonidine (cutaan) (D11AX21) Vergelijk
• deoxycholzuur (D11AX24) Vergelijk
• dimethylsulfoxide (M02AX03) Vergelijk
• ditranol (D05AC01) Vergelijk
• eflornithine (D11AX16) Vergelijk
• glycopyrronium (cutaan) (D11AA01) Vergelijk
• ichthammol (D05AA) Vergelijk
• ivermectine (cutaan) (D11AX22) Vergelijk
• lebrikizumab (D11AH10) Vergelijk
• levomenthol (cutaan) (D04AX) Vergelijk
• metronidazol (cutaan steriel) (D06BX01) Vergelijk
• metronidazol (cutaan) (D06BX01) Vergelijk
• tirbanibuline (D06BX03) Vergelijk

Groepsinformatie

glycopyrronium (cutaan) hoort bij de groep dermatica, overige.

• abrocitinib (D11AH08) Vergelijk
• brimonidine (cutaan) (D11AX21) Vergelijk
• deoxycholzuur (D11AX24) Vergelijk
• dimethylsulfoxide (M02AX03) Vergelijk
• ditranol (D05AC01) Vergelijk
• eflornithine (D11AX16) Vergelijk
• ichthammol (D05AA) Vergelijk
• ivermectine (cutaan) (D11AX22) Vergelijk
• lebrikizumab (D11AH10) Vergelijk
• levomenthol (cutaan) (D04AX) Vergelijk
• metronidazol (cutaan steriel) (D06BX01) Vergelijk
• metronidazol (cutaan) (D06BX01) Vergelijk
• minoxidil (cutaan) (D11AX01) Vergelijk
• tirbanibuline (D06BX03) Vergelijk

Kosten

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• dermatica, overige

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• dermatica, overige

Indicaties

• hyperhidrosis

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten