Samenstelling

Samenstelling

Advies

Vermijd bij allergische rinitis zoveel mogelijk de prikkels die klachten veroorzaken. Incidentele klachten kunnen medicamenteus behandeld worden met een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) vanwege de snelle werking. Bij intermitterende en milde klachten kan een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) of een nasaal corticosteroïd worden gebruikt. Bij een verstopte neus en bij persisterende en matig-ernstige tot ernstige klachten, gaat de voorkeur uit naar een nasaal corticosteroïd dat bij onvoldoende effect kan worden gecombineerd met een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal). Faalt ook de combinatietherapie en zijn de klachten ernstig, dan kan een allergeen-specifieke immunotherapie in aanmerking komen, na zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen samen met de patiënt.

Nadeel van de vaste combinatie van een corticosteroïd en een antihistaminicum is dat de behandeling niet individueel kan worden ingesteld, waardoor één van de bestanddelen mogelijk onnodig wordt gebruikt. Los combineren heeft daarom de voorkeur.

Advies

Vermijd bij allergische rinitis zoveel mogelijk de prikkels die klachten veroorzaken. Incidentele klachten kunnen medicamenteus behandeld worden met een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) vanwege de snelle werking. Bij intermitterende en milde klachten kan een niet-sederend antihistaminicum (oraal of nasaal) of een nasaal corticosteroïd worden gebruikt. Bij een verstopte neus en bij persisterende en matig-ernstige tot ernstige klachten, gaat de voorkeur uit naar een nasaal corticosteroïd dat bij onvoldoende effect kan worden gecombineerd met een antihistaminicum (oraal niet-sederend of nasaal). Faalt ook de combinatietherapie en zijn de klachten ernstig, dan kan een allergeen-specifieke immunotherapie in aanmerking komen, na zorgvuldige afweging van de voor- en nadelen samen met de patiënt.

Offlabel: Bij niet-allergische rinitis kan volgens de NHG-Standaard Allergische en niet-allergische rinitis (2018) een corticosteroïdneusspray worden overwogen bij de volgende vormen: rinitis als gevolg van frequent en langdurig gebruik van decongestiva en meerdere vergeefse pogingen om te stoppen; idiopathische rinitis als behandeling met azelastineneusspray gedurende 8 weken geen effect heeft; en bij obstructieklachten als gevolg van conchahypertrofie.

Een acute rinosinusitis geneest vrijwel altijd vanzelf. Pijnstillers, stomen en de nasale toediening van een zoutoplossing of een decongestivum kunnen verlichting geven van de klachten. Antibiotica zijn doorgaans niet nodig. Geef antibiotica bij vermoeden van een bacteriële ontsteking en ernstig ziek zijn en overweeg antibiotica bij een verminderde weerstand en bij koorts die langer dan vijf dagen aanhoudt of opnieuw optreedt. Overweeg nasale corticosteroïden (offlabel) alléén bij uitblijven van verbetering na 14 dagen of bij frequente recidieven (>3–4 episoden per jaar).

Offlabel: volgens de NVKNO-richtlijn Chronische rhinosinusitis (CRS) en neuspoliepen (2023) behoren lokale corticosteroïden tot de eerstelijnsbehandeling bij patiënten met chronische rinosinusitis met of zonder neuspoliepen.

Alle intranasale corticosteroïden kunnen als gelijkwaardig worden beschouwd; let bij het voorschrijven op de kosten.

Indicaties

• Matige tot ernstige allergische rinitis bij volwassenen en kinderen van 12 jaar en ouder.

Gerelateerde informatie

• allergische rinitis

Indicaties

• Seizoensgebonden en niet-seizoensgebonden allergische rinitis bij volwassenen en kinderen ≥ 2 jaar.
• Offlabel: Acute rinosinusitis met klachten die niet verbeteren na 14 dagen of frequente recidieven (> 3–4 episoden per jaar).

Gerelateerde informatie

• acute rinosinusitis
• allergische rinitis

Doseringen

Toediening

• Vóór gebruik neus snuiten;
• Vóór gebruik de neusspray goed schudden gedurende ten minste 10 seconden;
• Tijdens de verstuiving van het neusseptum áf sprayen en goed opsnuiven.

Doseringen

Bij de behandeling van seizoensgebonden allergische rinitis duur van de behandeling beperken tot de periode waarin blootstelling aan allergenen plaatsvindt.

Toediening

• Vóór gebruik neus snuiten;
• Vóór gebruik de neusspray zachtjes schudden;
• Tijdens de verstuiving van het neusseptum áf sprayen en goed opsnuiven (zie ook de rubriek Bijwerkingen).

Bijwerkingen

Vaak (1-10%): neusklachten zoals bloedneus. Dysgeusie.

Soms (0,1-1%): duizeligheid, hoofdpijn, slaperigheid. Droge neus. Droge mond, buikpijn, misselijkheid. Vermoeidheid.

Zelden (0,01-0,1%): bacteriële vaginose. Angst, depressie, slapeloosheid. Lethargie, migraine. Oogklachten zoals droge ogen, troebel zicht. Oorpijn. Ontsteking van de neus, neusslijmvliesaandoening, niezen. Keelirritatie, orofaryngeale pijn. Zere tong, obstipatie. Weefselverscheuring.

Verder zijn gemeld: faryngitis, bovensteluchtweginfecties. Overgevoeligheidsreacties waaronder anafylactische reacties, angio-oedeem, bronchospasmen en dyspneu. Verhoogde oogdruk, glaucoom, cataract. Neusseptumperforatie.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Vaak (1-10%): griepachtige symptomen, faryngitis, rinitis. Epistaxis. Bronchitis, hoesten. Hoofdpijn. Dyspepsie, tandproblemen.

Zelden (0,01-0,1%): neusseptumperforatie; het risico op neusseptumperforatie kan worden verminderd door de spray niet te richten op het neusseptum àf te sprayen.

Verder zijn gemeld: overgevoeligheid (inclusief huiduitslag, urticaria, jeuk en gezichtsoedeem). Dyspneu. Slapeloosheid, duizeligheid, vermoeidheid. Misselijkheid, veranderingen van smaak en reuk. Verhoogde oculaire druk, glaucoom, cataract. Nasale irritatie, droge slijmvliezen, verstopte neus, niezen. Groeivertraging (bij kinderen en adolescenten), verlaagde cortisolspiegels.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Vermijd combinatie met sterke CYP3A4-remmers zoals ritonavir en cobicistat, omdat dit de systemische blootstelling aan mometason kan verhogen. Gelijktijdig gebruik van ritonavir en fluticasonpropionaat neusspray heeft geleid tot hoge fluticasonspiegels en bijnierschorssuppressie of het syndroom van Cushing. Vermijd daarom gelijktijdig gebruik met mometason/olopatadine neusspray. Controleer indien gelijktijdig gebruik met sterke CYP3A4-remmers niet kan worden vermeden op systemische corticosteroïdbijwerkingen.

Houd bij combinatie met inhalatiecorticosteroïden rekening met een verhoogde corticosteroïdblootstelling.

Interacties

Wees voorzichtig bij gebruik met sterke remmers van CYP3A4 zoals ritonavir en cobicistat. Na gelijktijdig gebruik van ritonavir en fluticasonpropionaat neusspray zijn sterk verhoogde fluticasonspiegels en bijnierschorssuppressie/syndroom van Cushing gezien; daarom gelijktijdig gebruik met triamcinolon neusspray vermijden. Controleer indien gelijktijdig gebruik met sterke CYP3A4-remmers niet kan worden vermeden op systemische corticosteroïdbijwerkingen. Bij combinatie met inhalatiecorticosteroïden rekening houden met een verhoogde steroïdbelasting.

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren schadelijk gebleken. Bij nasale toediening is de te verwachten systemische blootstelling minimaal.

Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken.

Zwangerschap

Triamcinolonacetonide passeert de placenta.

Teratogenese: Bij dieren zijn corticosteroïden in hoge systemische doses schadelijk gebleken (schisis). Bij de mens bij systemisch gebruik geen duidelijke aanwijzingen voor schadelijkheid. Bij nasale toediening is de dosis zo klein, dat de systemische blootstelling waarschijnlijk niet relevant is.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Mometason: onbekend. Olopatadine: ja, bij dieren. Volgens de fabrikant kan een risico voor de zuigeling niet worden uitgesloten.

Advies: Het gebruik van dit middel óf het geven van borstvoeding ontraden.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja.

Farmacologisch effect: Gezien de minimale systemische blootstelling bij de moeder na nasale toediening, zijn nadelige effecten bij de zuigeling onwaarschijnlijk.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

• onbehandelde infectie van het neusslijmvlies, zoals herpes simplex;
• recente neusoperatie of -trauma, vanwege het remmend effect van corticosteroïden op de wondgenezing.

Contra-indicaties

Er zijn van dit middel geen contra-indicaties bekend.

Waarschuwingen en voorzorgen

Bij een neusseptumperforatie niet gebruiken.

Controleer neusslijmvlies regelmatig op veranderingen en op Candida-infectie bij langdurig gebruik (≥ enkele maanden). Neusseptumperforatie, zweervorming en epistaxis zijn gemeld na intranasale behandeling met antihistaminica en corticosteroïden. Lokale neus- en keelinfecties met C. albicans zijn gemeld na nasale toediening van mometason; bij infectie kan behandeling en staken van mometason/olopatadine neusspray nodig zijn.

Wees voorzichtig bij actieve of latente longtuberculose, onbehandelde schimmel- of bacteriële infecties, systemische virale of parasitaire infecties, of oculaire herpes simplex vanwege mogelijke verergering.

Wees voorzichtig bij het overschakelen van langdurig systemisch naar nasaal corticosteroïdgebruik; dit dient geleidelijk en onder zorgvuldige controle te gebeuren vanwege het risico op acute bijnierschorsinsufficiëntie als reactie op stress en mogelijke ontwenningssymptomen (bv. gewrichts- en/of spierpijn, vermoeidheid en depressie).

Systemische effecten zoals het Cushingsyndroom en bijniersuppressie kunnen optreden bij langdurig gebruik van een hogere dan aanbevolen dosering of bij gevoelige patiënten. Staak in dat geval de behandeling met mometason/olopatadine neusspray geleidelijk. Overweeg aanvullend een oraal corticosteroïd gedurende perioden van stress of bij een operatieve ingreep, als gedurende langere tijd een hogere dan aanbevolen dosering nasale corticosteroïden is gebruikt.

Controleer bij kinderen regelmatig de lengte bij langdurige behandeling, vooral bij gecombineerde inhalatietherapie voor astma. Bij groeiremming, probeer de dosering te verminderen en overweeg verwijzing naar een kinderarts. Bij kinderen < 12 jaar zijn de veiligheid en werkzaamheid van mometason/olopatadine neusspray niet vastgesteld.

Bij ontwikkeling van een visusstoornis (zoals troebel zicht), overweeg verwijzing naar een oogarts voor beoordeling van mogelijke oorzaken. Glaucoom, cataract en zeldzame oogaandoeningen zoals centrale sereuze chorioretinopathie (CSCR) zijn gemeld na systemisch en lokaal corticosteroïdgebruik.

Hulpstoffen: Benzalkoniumchloride kan irritatie of oedeem van het neusslijmvlies veroorzaken, vooral bij langdurig gebruik.

Waarschuwingen en voorzorgen

Wees voorzichtig bij overschakeling van systemische naar nasale toepassing, vooral bij aanwijzingen van een gestoorde bijnierfunctie.

Systemische bijwerkingen: Vooral bij langdurig gebruik van hoge(re) doseringen bij patiënten die extra gevoelig zijn voor corticosteroïden kunnen systemische bijwerkingen (o.a. klinisch significante bijniersuppressie) optreden. Overweeg het gebruik van een additioneel oraal corticosteroïd gedurende perioden van stress of in geval van electieve chirurgie indien gedurende langere tijd hogere doses nasale corticosteroïden dan aanbevolen zijn gebruikt bij patiënten die extra gevoelig zijn voor corticosteroïden.

Wees voorzichtig bij recente nasale chirurgie, recent neusseptum ulcus of neustrauma vanwege het remmende effect van corticosteroïden op de wondgenezing.

Lokale neus- en keelinfecties met C. albicans treden zelden op. Bij het optreden hiervan kan adequate behandeling en onderbreking van behandeling met triamcinolon neusspray nodig zijn.

Groeivertraging: Geef als langdurig chronisch gebruik van nasale corticosteroïden bij kinderen noodzakelijk is, een zo laag mogelijke dosis. Groeivertraging bij kinderen is gemeld bij gebruik van therapeutische doseringen nasaal triamcinolon; controleer bij langdurig gebruik regelmatig de lengte, vooral bij gecombineerde inhalatietherapie voor astma. Tracht bij groeiremming de dosering te verminderen. Overweeg te verwijzen naar de kinderarts, met name bij kinderen < 6 jaar.

Bij verandering in het gezichtsvermogen en een voorgeschiedenis van toegenomen intra-oculaire druk, glaucoom en/of cataract is nauwkeurige controle aangewezen. Ook de zeldzame oogaandoening centrale sereuze chorioretinopathie (CSCR) is gemeld na gebruik van systemische en lokale corticosteroïden. Overweeg bij het optreden van visusstoornissen door te verwijzen naar een oogarts.

Bij kinderen < 2 jaar zijn de werkzaamheid en veiligheid niet vastgesteld.

Hulpstoffen: benzalkoniumchloride kan oedeem van het neusslijmvlies geven, vooral bij langdurig gebruik.

Eigenschappen

Combinatie van een corticosteroïd en een antihistaminicum. Mometasonfuroaat is een lokaal corticosteroïd met een ontstekingsremmende en anti-allergische werking op het neusslijmvlies. Olopatadine is een selectieve H₁-antagonist en mestcelstabilisator. Het voorkomt de door histamine geïnduceerde effecten op het neusslijmvlies en remt de lokale afgifte van histamine en andere pro-inflammatoire mediatoren uit mestcellen.

Kinetische gegevens

Eigenschappen

Corticosteroïd met een lokaal anti-inflammatoire en anti-allergische werking op het neusslijmvlies. Bij allergische rinitis vermindert nasale toediening van corticosteroïden symptomen als verstopte neus, niezen, jeuk en druipneus. Vermindering van de symptomen kan bij seizoensgebonden allergische rinitis na 3–4 dagen verwacht worden. Bij niet-seizoensgebonden allergische rinitis kan het een maand duren voordat het effect maximaal is.

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

mometason/olopatadine hoort bij de groep corticosteroïden, nasaal.

• azelastine/fluticason (R01AD58) Vergelijk
• beclometason (bij allergische rinitis) (R01AD01) Vergelijk
• budesonide (bij allergische rinitis) (R01AD05) Vergelijk
• fluticasonfuroaat (bij allergische rinitis) (R01AD12) Vergelijk
• fluticasonpropionaat (bij allergische rinitis) (R01AD08) Vergelijk
• mometason (bij allergische rinitis) (R01AD09) Vergelijk
• triamcinolon (nasaal) (R01AD11) Vergelijk

Groepsinformatie

triamcinolon (nasaal) hoort bij de groep corticosteroïden, nasaal.

• azelastine/fluticason (R01AD58) Vergelijk
• beclometason (bij allergische rinitis) (R01AD01) Vergelijk
• budesonide (bij allergische rinitis) (R01AD05) Vergelijk
• fluticasonfuroaat (bij allergische rinitis) (R01AD12) Vergelijk
• fluticasonpropionaat (bij allergische rinitis) (R01AD08) Vergelijk
• mometason (bij allergische rinitis) (R01AD09) Vergelijk
• mometason/olopatadine (R01AD59) Vergelijk

Kosten

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• corticosteroïden, nasaal

Indicaties

• allergische rinitis

Externe links

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• corticosteroïden, nasaal

Indicaties

• acute rinosinusitis
• allergische rinitis

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten
• Kinderformularium (NKFK)