Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Pariet Bijlage 2 Janssen-Cilag bv

Toedieningsvorm
Tablet, maagsapresistent
Sterkte
20 mg

Rabeprazol Bijlage 2 Diverse fabrikanten

Toedieningsvorm
Tablet, maagsapresistent
Sterkte
10 mg, 20 mg

Uitleg symbolen

XGVS Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2 Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

Advies

Maagklachten: Start bij een (eerste) episode van maagklachten empirisch met medicatie, waarbij de mate van maagzuurremming stapsgewijs wordt opgehoogd. Achtereenvolgens is dit: een antacidum (bij voorkeur algeldraat/magnesiumhydroxide) of mucosaprotectivum (sucralfaat), een H2-antagonist (bij voorkeur famotidine), een protonpompremmer (bij voorkeur omeprazol op basis van kosten). Bouw de protonpompremmer of H2-antagonist na 4 weken gebruik af.

Eradicatie: Behandel door H. pylori veroorzaakte peptische ulcera (bij een ulcus duodeni is geen positieve test nodig) gedurende 7 dagen met de combinatie van een protonpompremmer (bij voorkeur esomeprazol) en twee antibiotica (bij voorkeur amoxicilline en claritromycine). Continueer daarna gedurende 4 weken alleen de protonpompremmer. Als 2 weken na eradicatie bij blijvende klachten de test op H. pylori positief blijft, geef dan gedurende 14 dagen een antibioticakuur met een hogere dosis amoxicilline en met metronidazol i.p.v. claritromycine.

Endoscopische bevindingen: Geef bij een endoscopisch aangetoonde oesofagitis graad A en B een protonpompremmer (bij voorkeur omeprazol op basis van kosten) gedurende 8 weken en bouw deze vervolgens af. Bij H. pylori-negatieve ulcera en H. pylori-negatieve erosieve gastritis of bulbitis is de behandelduur 4 weken. Bij oesofagitis graad C en D is het gebruik van een protonpompremmer levenslang.

Afbouwen: Halveer de dosis van de protonpompremmer of H2-antagonist wekelijks tot de halve standaarddosis, staak vervolgens na één week helemaal. Dus bij gebruik van de standaarddosis 1 week de dosering halveren en daarna stoppen. Adviseer bij klachten tijdens of na afbouwen zo nodig gedurende max. drie weken een antacidum of mucosaprotectivum. Geef bij hinderlijke of recidiverende klachten een H2-antagonist en staak deze na één maand; probeer bij klachten uit te komen met een antacidum.

Aan de vergoeding van rabeprazol zijn voorwaarden verbonden, zie Regeling zorgverzekering, bijlage 2.

Indicaties

  • Behandeling van ulcus duodeni;
  • Behandeling van ulcus ventriculi;
  • Behandeling van reflux-oesofagitis;
  • Recidiefprofylaxe van reflux-oesofagitis;
  • Behandeling van gastro-oesofagale reflux;
  • Eradicatie van H. pylori bij ulcus pepticum, in combinatie met antibiotica;
  • Zollinger-Ellisonsyndroom.

Gerelateerde informatie

Doseringen

Een langdurige behandeling (vooral > 1 j.) regelmatig beoordelen.

Klap alles open Klap alles dicht

Ulcus duodeni

Volwassenen (incl. ouderen)

20 mg 1×/dag gedurende 4 weken; zo nodig verlengen met nog 4 weken.

Ulcus ventriculi

Volwassenen (incl. ouderen)

20 mg 1×/dag gedurende 6 weken; zo nodig verlengen met nog 6 weken.

Reflux-oesofagitis

Volwassenen (incl. ouderen)

20 mg 1×/dag gedurende 4–8 weken. Onderhoudsdosering ter preventie van recidieven 10-20 mg 1× per dag.

Behandeling van gastro-oesofagale reflux

Volwassenen (incl. ouderen)

10 mg 1×/dag. Indien na 4 weken behandelen geen duidelijke verbetering is opgetreden, is nader onderzoek aangewezen. Nadat de symptomen verdwenen zijn zo nodig 10 mg 1×/dag indien klachten optreden ('on demand').

Eradicatietherapie H. pylori

Volwassenen (incl. ouderen)

gedurende 1 week: 20 mg rabeprazol 2×/dag + claritromycine 500 mg 2×/dag + amoxicilline 1 g 2×/dag.

Zollinger-Ellisonsyndroom

Volwassenen (incl. ouderen)

Aanbevolen begindosering: 60 mg 1×/dag; hierna individueel aanpassen, maximaal 120 mg per dag, de behandeling voortzetten zolang dit klinisch noodzakelijk is. Doseringen > 100 mg per dag in 2 doses toedienen.

Nierfunctiestoornis: geen aanpassing van de dosering nodig.

Leverfunctiestoornis: volgens de fabrikant is een aanpassing van de dosering niet noodzakelijk. Wees voorzichtig bij een ernstig verminderde leverfunctie vanwege onvoldoende gegevens. Zie voor het doseeradvies van Stichting Health Base bij levercirrose de webpagina protonpompremmers op geneesmiddelenbijlevercirrose.nl.

Toediening: De tablet niet kauwen of verpulveren maar in zijn geheel innemen. Bij inname 1× per dag: 's ochtends voor het ontbijt innemen.

Bijwerkingen

Vaak (1-10%): infectie. Slapeloosheid. Hoofdpijn, duizeligheid. Hoest, faryngitis, rinitis. Diarree, misselijkheid, braken, buikpijn, obstipatie, flatulentie, benigne fundic-gland poliepen. (Rug)pijn. Asthenie, op griep gelijkend syndroom.

Soms (0,1-1%): nervositeit. Slaperigheid. Bronchitis, sinusitis. Dyspepsie, droge mond, oprispingen. Huiduitslag, erytheem. Spierpijn, beenkramp, gewrichtspijn, heup-, pols- en wervelkolomfracturen. Urineweginfectie. Pijn op de borst, rillingen, koorts. Stijging van leverenzymwaarden.

Zelden (0,01-0,1%): neutropenie, leukopenie, trombocytopenie, leukocytose. Acute allergische reacties (zwelling van het gezicht, hypotensie en dyspneu). Anorexie. Depressie. Visusstoornis. Gastritis, stomatitis, smaakstoornis. Hepatitis, geelzucht, hepatische encefalopathie (bij patiënten met onderliggende cirrose). Jeuk, overmatig transpireren, bulleuze reacties. Tubulo-interstitiële nefritis (kan leiden tot nierinsufficiëntie). Gewichtstoename.

Zeer zelden (< 0,01%): erythema multiforme, toxische epidermale necrolyse, Stevens-Johnsonsyndroom.

Verder zijn gemeld: subacute cutane lupus erythematodes (SCLE). Microscopische colitis. Hyponatriëmie, hypomagnesiëmie. Verwardheid. Perifeer oedeem. Gynaecomastie.

Interacties

Vanwege vermindering van de biologische beschikbaarheid van atazanavir wordt combinatie met atazanavir ontraden.

Door verhoging van de pH in de maag kan de absorptie en werkzaamheid van een aantal stoffen afnemen (cefuroxim, posaconazol, ketoconazol, itraconazol, atazanavir, dasatinib, erlotinib, cyanocobalamine); de combinatie met erlotinib en posaconazol vermijden.

De absorptie van digoxine kan toenemen in combinatie met rabeprazol; zeker bij hoge doses rabeprazol bij ouderen digoxine–spiegels vaker controleren.

Protonpompremmers kunnen in combinatie met (vooral hoge dosering) methotrexaat de spiegels van methotrexaat verhogen en de werkingsduur ervan verlengen; dit kan leiden tot toxische verschijnselen van methotrexaat; overweeg tijdelijk stoppen met de protonpompremmer bij gebruik van hoge doses methotrexaat.

Rabeprazol kan de orale absorptie van vitamine B12 (cyanocobalamine) reduceren als gevolg van hypo- of achloorhydrie.

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.

Farmacologisch effect: protonpompremmers zijn instabiel in het zure milieu van de maag van de zuigeling en zullen waarschijnlijk snel worden afgebroken.

Advies: Gebruik is gecontra–indiceerd.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja, bij dieren.

Advies: Het gebruik van dit middel of het geven van borstvoeding is gecontra–indiceerd.

Contra-indicaties

Zie voor contra-indicaties de rubrieken Zwangerschap en Lactatie.

Waarschuwingen en voorzorgen

Kruisovergevoeligheid met andere gesubstitueerde benzimidazolen kan niet worden uitgesloten.

Maligniteiten: Bij alarmsymptomen zoals fors onbedoeld gewichtsverlies, veelvuldig braken, dysfagie, hematemese of melena) een maligne aandoening uitsluiten. Rabeprazol kan de symptomen van maag- of slokdarmcarcinoom maskeren.

Subacute cutane lupus erythematodes (SCLE): Protonpompremmers worden geassocieerd met zeer zeldzame gevallen van SCLE. Indien laesies optreden, vooral bij aan zonlicht blootgestelde huid én bij gepaardgaande gewrichtspijn, dient men direct medische hulp te zoeken en te overwegen om de behandeling te staken. Bij SCLE na behandeling met een protonpompremmer kan het risico op SCLE na gebruik van een andere protonpompremmer verhoogd zijn.

Acute tubulo-interstitiële nefritis (TIN): Bij het vermoeden van TIN rabeprazol direct staken en een gepaste behandeling starten. TIN kan zich op elk moment tijdens de behandeling voordoen.

Bacteriële infecties: Protonpompremmers kunnen de kans op gastro-intestinale bacteriële infecties door bijvoorbeeld Salmonella spp., Campylobacter en Clostridioides difficile vergroten.

Hypomagnesiëmie: Bij langdurig gebruik van protonpompremmers kan ernstige hypomagnesiëmie optreden. Wees alert op tekenen van hypomagnesiëmie zoals tetanie, vermoeidheid, delier, convulsies, duizeligheid en ventriculaire aritmieën. Overweeg regelmatige controle van de magnesiumspiegel bij combinatie met digoxine of andere middelen die de magnesiumspiegel kunnen verlagen (zoals diuretica).

Vitamine-B12: Tevens kunnen de waarden van de gastrinespiegel verdubbelen en kan de absorptie van vitamine B12 verminderen als gevolg van hypo- of achloorhydrie. Bij langdurig gebruik is het advies om regelmatig te controleren.

Fracturen: Protonpompremmers vermeerderen mogelijk de kans op fracturen, met name bij ouderen of bij aanwezigheid van andere risicofactoren.

Chromogranine A (CgA): De behandeling met rabeprazol tijdelijk stopzetten gedurende ten minste 5 dagen voor CgA-metingen. Als de CgA- en gastrinespiegel na 5 dagen niet is genormaliseerd, deze 14 dagen na stoppen met rabeprazol opnieuw bepalen.

Onderzoeksgegevens: Wees voorzichtig bij ernstig gestoorde leverfunctie vanwege onvoldoende gegevens. Er zijn onvoldoende gegevens over werkzaamheid en veiligheid bij kinderen.

Overdosering

Zie voor symptomen en/of behandeling de monografie op Vergiftigingen.info.

Eigenschappen

Gesubstitueerd benzimidazolderivaat. Remt selectief het maagzuurproducerende enzym H+/K+-ATP-ase (de zgn. protonpomp) in de pariëtale cel van de maagmucosa. In de pariëtale cel vindt omzetting plaats in de actieve sulfonamidevorm. Zowel de basale als de gestimuleerde maagzuursecretie wordt (dosisafhankelijk) geremd. Het effect van protonpompremmers bij de eradicatie van Helicobacter pylori berust waarschijnlijk op een verhoging van de lokale pH, waardoor de effectiviteit van antibiotica toeneemt. Het secretieremmend effect begint binnen 1 uur en houdt maximaal 48 uur aan.

Kinetische gegevens

Resorptie snel, in de dunne darm.
F ca. 52%, met name vanwege first-pass-effect.
T max ca. 3,5 uur.
Eiwitbinding ca. 97%.
Metabolisering vrijwel volledig door de lever (via de iso-enzymen CYP3A4 en CYP2C19) tot voornamelijk inactieve metabolieten.
Eliminatie ca. 90% als metabolieten met de urine, de rest met de feces. Rabeprazol kan niet makkelijk worden gedialyseerd.
T 1/2el ca. 1 uur, verlengd bij gestoorde leverfunctie (tot ca. 12 uur).

Uitleg afkortingen

F biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T max tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V d verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T 1/2 plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T 1/2el plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd