Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Luxturna XGVS Aanvullende monitoring Novartis Pharma bv
- Toedieningsvorm
- Concentraat voor injectievloeistof voor subretinaal gebruik
- Sterkte
- 5 × 10 12 vectorgenomen/ml concentraat
- Verpakkingsvorm
- flacon 0,5 ml concentraat + oplosmiddel
Bevat ná 1:10 verdunnen met oplosmiddel per dosis à 0,3 ml: 1,5 × 10 11 vectorgenomen (vg).
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Raxone
Bijlage 2
Aanvullende monitoring
Chiesi Pharmaceuticals bv
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 150 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Voretigeen neparvovec geeft een relevante verbetering van het functioneel zichtvermogen bij visusverlies door erfelijke retinale dystrofie met bi-allelische RPE65-mutaties, bij patiënten die over voldoende levensvatbare retinacellen beschikken. Aanwezigheid van voldoende retinale cellen wordt vastgesteld door OCT en/of oftalmoscopie: patiënten hebben één van de volgende kenmerken:
1. OCT-dikte > 100 microm.
2. In fundo een gebied van drie of meer papildiameters zonder atrofie of degeneratie.
3. Een rest-gezichtsveld binnen 30 graden vanaf fixatie.
Monitoring van het effect is aangewezen. Er zijn geen gegevens over de veiligheid en de werkzaamheid op de langere termijn.
Advies
Idebenon heeft een therapeutische meerwaarde ten opzichte van placebo en geen behandeling bij adolescenten en volwassenen met Leber's hereditaire optische neuropathie (LHON). Daarbij toepassen zoals verwoord onder dosering.
Aan de vergoeding van idebenon zijn voorwaarden verbonden, zie Regeling zorgverzekering, bijlage 2.
Indicaties
- Visusverlies door erfelijke retinale dystrofie veroorzaakt door bevestigde bi-allelische RPE65-mutaties, bij volwassenen en kinderen die voldoende levensvatbare retinacellen hebben.
Indicaties
- Verminderd gezichtsvermogen bij volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar met opticusneuropathie van Leber (LHON).
Doseringen
Niet toedienen via intravitreale injectie.
Uitsluitend toedienen met geschikte anesthesie (bij voorkeur onder algehele anesthesie), bij voldoende mydriase en na toediening van een lokaal breedspectrum antibioticum. De behandeling instellen en onder aseptische omstandigheden laten toedienen door een retinachirurg met ervaring in het uitvoeren van maculachirurgie.
Drie dagen voor het toedienen van voretigeen neparvovec starten met systemische corticosteroïden (zie het doseervoorschrift).
Controleer vóór het starten met systemische corticosteroïden en vóór de toediening van voretigeen neparvovec de patiënt op symptomen van een actieve infectie, en indien aanwezig; stel de behandeling uit.
Erfelijke retinale dystrofie
Volwassenen (incl. ouderen) en kinderen
Na vitrectomie een eenmalige dosis van 0,3 ml (deze bevat 1,5 × 10 11 vectorgenomen) in de subretinale ruimte van één oog injecteren. De toedieningsprocedure voor het andere oog herhalen op een andere dag binnen een kort interval, maar na minimaal 6 dagen.
Start prednison (of equivalent): 3 dagen vóór de toediening van voretigeen neparvovec starten met prednison en continueren tot 14 dagen na de ingreep (totaal 17 dagen). Starten met 1 mg/kg lichaamsgewicht per dag (max. 40 mg/dag) gedurende 7 dagen, continueren met 0,5 mg/kg lichaamsgewicht per dag (max. 20 mg/dag) gedurende 5 dagen en ten slotte 0,5 mg/kg lichaamsgewicht óm de dag (max. 20 mg/dag) gedurende 5 dagen.
Verminderde nier- en/of leverfunctie: geen dosisaanpassing nodig.
Toediening
- Het concentraat eerst 1:10 verdunnen met bijbehorend oplosmiddel;
- Niet injecteren in de onmiddellijke nabijheid van de fovea voor behoud van de integriteit van de fovea. Voor details betreffende de toediening en de aanbevolen injectieplaats zie de officiële productinformatie CBG/EMA (rubriek 4.2) via 'Zie ook'.
- In de postoperatieve periode patiënt onmiddellijk met het hoofd achterover positioneren en gedurende 24 uur deze houding handhaven.
Doseringen
Opticusneuropathie van Leber
Volwassenen en kinderen ≥ 12 jaar
300 mg 3×/dag. Volgens de fabrikant zijn er geen gegevens van gecontroleerde klinische onderzoeken beschikbaar over behandeling met idebenon langer dan 24 maanden. Volgens de 'International consensus statement on the clinical and therapeutic management of Leber's Hereditary Optic Neuropathy' (zie ook het Farmacotherapeutisch rapport 'Idebenon bij de behandeling van LHON') behandeling starten uiterlijk 1 jaar na visusdaling in het tweede oog. Evalueer vanaf 1 jaar na start van de behandeling iedere 3 maanden of de behandeling moet worden voortgezet. Als er binnen 1 jaar na start van de behandeling geen visusverbetering is opgetreden de behandeling staken.
Bij ouderen: is er geen dosisaanpassing nodig.
Verminderde leverfunctie: Wees voorzichtig bij een leverfunctiestoornis, omdat ongewenste voorvallen hebben geleid tot onderbreking of stopzetting van de behandeling. Er kan geen dosisaanbeveling worden gedaan.
Verminderde nierfunctie: Wees voorzichtig bij een nierfunctiestoornis vanwege onvoldoende gegevens.
Toediening: Tabletten tijdens de maaltijd, heel doorslikken met water (niet breken of kauwen).
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): hyperemie van de conjunctiva, cataract, verhoogde intra-oculaire druk.
Vaak (1-10%): 1-6 dagen na injectie: asymptomatische subretinale afzetting aan de onderkant van de injectieplaats in de retina, welke vanzelf verdwijnt zonder restverschijnselen. Gerelateerd aan de locatie en toedieningsprocedure kunnen verder optreden: scheur, loslating (en/) of bloeding van de retina. Functieverlies, dunner worden en dehiscentie van de fovea. Maculopathie, maculadegeneratie, maculagat, choroïdale bloeding. Oogontsteking waaronder endoftalmitis, conjunctivacyste, oogzwelling, dellen. Oogirritatie, oogpijn, gevoel van vreemd lichaam in de ogen.
Verder zijn gemeld: glasvochttroebelingen. Chorioretinale atrofie (retinadegeneratie, retinale depigmentatie en injectieplaatsatrofie). Chorioretinale atrofie werd soms gemeld als progressief. Voorvallen hadden een tijdelijk verband met de behandeling en traden op in het geschatte behandelde gebied van het blaasje en buiten het gebied van het blaasje. Bij retinale atrofie kan de fovea betrokken zijn, met mogelijk negatieve effecten op het centrale zicht.
Bijwerkingen
Zeer vaak (>10 %): nasofaryngitis. Hoesten.
Vaak (1-10%): diarree. Rugpijn.
Verder zijn gemeld: misselijkheid, braken, anorexie, dyspepsie. Bronchitis. Huiduitslag, jeuk. Pijn in ledematen. Malaise. Toeval, delirium, hallucinaties, agitatie, dyskinesie, hyperkinesie, zwerfzucht, duizeligheid, hoofdpijn, rusteloosheid, verminderd bewustzijn. Agranulocytose, anemie, leukocytopenie, trombocytopenie, neutropenie. Azotemie, chromaturie. Verhoging van alanineaminotransferase (ALAT), aspartaataminotransferase (ASAT), lactaatdehydrogenase, alkalische fosfatase, γ-glutamyltransferase en bilirubine. Hepatitis. Verhoogde cholesterol- en triglyceridenspiegels.
Interacties
Er zijn van dit middel geen interacties bekend.
Interacties
Idebenon kan P-glycoproteïne remmen met mogelijke verhoging van de blootstelling aan bijvoorbeeld dabigatran, digoxine of aliskiren. Idebenon is een zwakke remmer van CYP3A4. Wees voorzichtig bij combinatie met CYP3A4-substraten met een smalle therapeutische breedte (zoals o.a. midazolam, fentanyl, alfentanil, ciclosporine, sirolimus, tacrolimus, pimozide, kinidine of ergot-alkaloïden).
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Uit voorzorg het gebruik ontraden.
Zwangerschap
Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Gebruik ontraden.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend. Risico voor de zuigeling is niet uitgesloten.
Advies: Het gebruik van dit middel óf het geven van borstvoeding ontraden.
Lactatie
Overgang in moedermelk: Ja, bij dieren.
Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel of het geven van borstvoeding ontraden.
Contra-indicaties
- oculaire of perioculaire infectie;
- actieve intraoculaire ontsteking.
Waarschuwingen en voorzorgen
Om de kans op immunogeniciteit te verkleinen, drie dagen voor het toedienen van voretigeen neparvovec starten met systemische corticosteroïden (prednison of equivalent; zie rubriek Dosering). Corticosteroïden kunnen de potentiële immuunreactie op de capside van de vector (adeno-geassocieerde virale vectorserotype2; AAV2) of het transgene product (retinapigmentepitheliaal eiwit RPE65) verminderen.
Controleer de intra-oculaire druk vóór en na toediening. Instrueer patiënten vliegreizen of andere reizen naar grote hoogte te vermijden tot de luchtbel die door de toediening is ontstaan volledig uit het oog is verdwenen. Snel naar grote hoogten gaan terwijl de luchtbel nog aanwezig is, kan leiden tot een toename van de oogdruk en onomkeerbaar visusverlies. Het volledig verdwijnen van de luchtbel kan tot een week of langer na de injectie duren en moet door oogheelkundig onderzoek worden geverifieerd.
Toedieningsgerelateerde (ernstige) reacties: In de weken na behandeling kan er sprake zijn van tijdelijke visusstoornissen, zoals wazig zien en fotofobie. Adviseer patiënten geen voertuig te besturen of zware machines te bedienen tot het gezichtsvermogen voldoende hersteld is. Laat de patiënt bij aanhoudende visusstoornissen contact opnemen. Instrueer patiënten direct contact op te nemen bij mogelijke symptomen van retinaloslating of oogontsteking (waaronder endoftalmitis).
Zwemmen en zware lichamelijke inspanning één tot twee weken na toediening vermijden vanwege meer kans op infectie en oogletsel.
Er zijn maatregelen nodig tijdens bereiding of toediening, omdat voretigeen neparvovec genetisch gemodificeerde organismen bevat:
- Draag tijdens de bereiding en toediening persoonlijke beschermende uitrusting (zoals laboratoriumjas, veiligheidsbril en handschoenen). Vermijd aanraking met huid, ogen en slijmvliezen en bedek eventuele blootliggende verwondingen; bij accidentele blootstelling (bv. door spatten in de ogen of op slijmvliezen) spoelen met schoon water gedurende ten minste 5 minuten. Bij blootstelling van beschadigde huid of prikletsel het betreffende gebied grondig reinigen met water en zeep en/of een desinfecterend middel.
- Oppervlak met gemorst voretigeen neparvovec droogdeppen met absorberende materialen en behandelen met een virusdodend middel (zoals 1%-natriumhypochloriet). Materialen die mogelijk in aanraking zijn geweest met voretigeen neparvovec (bv. injectieflacon, -spuit, naald, gaasjes, handschoenen, maskers of verbandmateriaal) en resterend/ongebruikt voretigeen neparvovec afvoeren volgens de lokale voorschriften voor bioveiligheid.
- De vector kan tijdelijk in het traanvocht van de patiënt worden afgescheiden. Patiënt en betrokken zorgverleners moeten daarom gedurende 14 dagen speciale voorzorgsmaatregelen in acht nemen t.a.v. afvalmateriaal afkomstig van gebruikte verbandmiddelen, traanvocht en neussecreet. Bewaar afvalmateriaal en voer het af in verzegelde zakken. Draag handschoenen bij verbandwisselingen en bij het afvoeren van afval, in het bijzonder tijdens de zwangerschap, bij het geven van borstvoeding of in geval van een immuundeficiëntie.
Patiënten behandeld met voretigeen neparvovec mogen geen bloed, organen, weefsels en cellen voor transplantatie doneren.
Onderzoeksgegevens: De veiligheid en werkzaamheid bij een lever- of nierfunctiestoornis is niet vastgesteld. Lever- en nierfunctie, cytochroom-P450-polymorfismen en veroudering hebben gezien de toedieningsroute naar verwachting geen invloed op de werkzaamheid of veiligheid van het product. De veiligheid en werkzaamheid bij kinderen < 4 jaar zijn niet vastgesteld.
Waarschuwingen en voorzorgen
Allergische reacties: de tablet bevat de kleurstof zonnegeel, dit kan allergische reacties veroorzaken.
Chromaturie: de metabolieten van idebenon zijn gekleurd en kunnen chromaturie veroorzaken; wees er alert op dat chromaturie kleurveranderingen door andere oorzaken maskeert.
Onderzoeksgegevens ontbreken, wees daarom voorzichtig bij een lever- of nierfunctiestoornis. De werkzaamheid en veiligheid bij kinderen < 12 jaar zijn niet vastgesteld.
Overdosering
Neem voor informatie over een vergiftiging met idebenon contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Voretigeen neparvovec is een gentransfervector die gebruik maakt van een capside van de adeno-geassocieerde virale vector serotype 2 (AAV2) als afgiftesysteem voor het cDNA van het humane retinapigmentepitheel-specifieke eiwit RPE65 aan de retina. Oftewel, voretigeen neparvovec bestaat uit een stukje DNA dat een werkende kopie van het RPE65-gen bevat, en dat ‘verpakt’ is in een vector, die is gemaakt van een aangepast, geïnactiveerd virus. Het wordt ingezet als gentherapie, waarbij na injectie in de subretinale ruimte van het oog transductie plaatsvindt van retinapigmentepitheelcellen met een cDNA dat codeert voor het normale humane eiwit RPE65 (gen-augmentatietherapie). Dit kan de visuele cyclus herstellen. Door de behandeling kan het centrale gezichtsgebied (tot 20 °) worden 'geïnfecteerd' met de virale vector, wat kan leiden tot verbetering van het zicht in dat gebied.
Voretigeen neparvovec is afgeleid van het natuurlijk voorkomend AAV met behulp van recombinant-DNA-techniek.
Kinetische gegevens
| Resorptie | Bij proefpersonen is tijdelijk het vector-DNA gedetecteerd in traanvocht (bij ca. 45%) en in serummonsters (bij ca. 10%). |
| Metabolisering | Wordt naar verwachting opgenomen door cellen via heparinesulfaatproteoglycaan-receptoren en afgebroken door endogene eiwitten en langs DNA-afbrekende routes. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Eigenschappen
Idebenon is een antioxidans, dat de cellulaire productie van ATP in mitochondriën stimuleert en vrije radicaalvorming in cellen tegengaat. Bij opticusneuropathie van Leber zou idebenon op deze manier inactieve retinale ganglioncellen (RGC's) reactiveren en zo het herstel van het gezichtsvermogen bevorderen.
Kinetische gegevens
| Resorptie | snel. Voedsel verhoogt de biologische beschikbaarheid met een factor 5–7. |
| Overig | passeert de bloed-hersenbarrière. Wordt opgenomen in het kamervocht van het oog. |
| T max | < 1 uur. |
| Metabolisering | hoog 'first pass'-metabolisme resulterend in sulfaten en glucuroniden (o.a. IDE-C, QS4 en QS4-C). |
| Eliminatie | 49–68 % met de urine, vnl. als metabolieten (QS4 en QS4-C). |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
voretigeen neparvovec hoort bij de groep Middelen voor oculair gebruik, overige.
- acetylcysteïne (bij oogaandoening) (S01XA08) Vergelijk
- bibrocathol (S01AX05) Vergelijk
- ciclosporine (bij oogaandoening) (S01XA18) Vergelijk
- idebenon (N06BX13) Vergelijk
- mercaptamine (bij oogaandoening) (S01XA21) Vergelijk
- natriumchloride (oogwassing) (S01XA20) Vergelijk
- natriumchloride hypertoon (S01XA03) Vergelijk
- natriumedetaat (S01XA05) Vergelijk
- ocriplasmine (S01XA22) Vergelijk
Groepsinformatie
idebenon hoort bij de groep Middelen voor oculair gebruik, overige.
- acetylcysteïne (bij oogaandoening) (S01XA08) Vergelijk
- bibrocathol (S01AX05) Vergelijk
- ciclosporine (bij oogaandoening) (S01XA18) Vergelijk
- mercaptamine (bij oogaandoening) (S01XA21) Vergelijk
- natriumchloride (oogwassing) (S01XA20) Vergelijk
- natriumchloride hypertoon (S01XA03) Vergelijk
- natriumedetaat (S01XA05) Vergelijk
- ocriplasmine (S01XA22) Vergelijk
- voretigeen neparvovec (S01XA27) Vergelijk