lipidenverlagende middelen, overige
Werking
Werkingsmechanisme
De groep van overige lipidenverlagende middelen is een heterogene groep van geneesmiddelen die via verschillende aangrijpingspunten hun werking uitoefenen:
- de actieve metaboliet van bempedoïnezuur remt het enzym adenosinetrifosfaat-citraatlyase (ACL) in de lever;
- ezetimib is een steroltransportblokker, ook wel cholesterolabsorptieremmer genoemd. Het blokkeert de steroltransporter, het Niemann-Pick C1-achtig eiwit.
- inclisiran voorkomt de translatie van pro-proteïne convertase subtilisine/kexine type 9 (PCSK9)-mRNA tot PCSK9;
- lomitapide remt het microsomale transferproteïne (MTP), een intracellulair eiwit dat zorgt voor het lipidentransport;
- omega-3-vetzuren (EPA, DHA):
- binden aan de substraatplaats van de enzymen in de lever die verantwoordelijk zijn voor de triglyceridesynthese;
- verhogen de β-oxidatie van vetzuren in de peroxisomen van de lever; waardoor de hoeveelheid vrije vetzuren daalt;
- icosapent-ethyl (prodrug voor EPA) onderdrukt cholesterol-, vetzuur- en triglyceride-synthetiserende enzymen, verhoogt de β–oxidatie van vetzuren en verlaagt het microsomaal triglyceridetransferproteïne (MTP).
- volanesorsen remt de vorming van het eiwit apoC-III, door binding aan het mRNA dat ertoe codeert, waardoor translatie van translatie van apoC-III wordt voorkomen.
Effect
- bempedoïnezuur vermindert de cholesterolsynthese en biosynthese van vetzuren in de lever en veroorzaakt 'upregulatie' van LDL-cholesterol-receptoren. Hierdoor daalt de concentratie van het LDL-C, non-HDL-C, apoB en totaal cholesterol;
- ezetimib remt selectief de opname, in de dunne darm, van cholesterol en aanverwante plantensterolen afkomstig van de voeding of uit de gal. Hierdoor geeft de darm minder cholesterol af aan de lever. Ter compensatie neemt de lever meer cholesterol op uit het bloed, waardoor de systemische klaring van cholesterol toeneemt. Hierdoor daalt het LDL-C, het triglyceridengehalte (gering) en totaal cholesterol; tevens kan het HDL-cholesterol stijgen (gering).
- inclisiran geeft een stijging van de recycling en expressie van LDL-C-receptoren op het celoppervlak van hepatocyten. Hierdoor neemt de opname van LDL toe en de concentratie LDL-C in bloed af;
- lomitapide zorgt voor vermindering van de afscheiding van lipoproteïnen. Hierdoor daalt de concentratie van LDL-C en triglyceriden;
- omega-3-vetzuren (DHA, EPA en de prodrug ervan, icosapent-ethyl) geven een daling in VLDL-cholesterol en triglyceriden;
- icosapent-ethyl geeft daarnaast verlaging van het resterende lipoproteïnecholesterol en het gehalte aan ontstekingsmarkers zoals het C-reactief proteïne (CRP). Hierdoor kan de ontwikkeling, progressie en stabilisatie van atherosclerotische plaques en gevolgen van plaqueruptuur gunstig beïnvloed worden. Icosapent-ethyl heeft mogelijk ook anti-inflammatoire effecten, beschermende anti-oxiderende effecten, geeft vermindering van triglyceriderijke lipoproteïnen en vermindering van macrofaagaccumulatie, zorgt mogelijk voor verbeterde endotheelfunctie, een toegenomen dikte/stabiliteit van fibreus kapsel en heeft mogelijk remmende effecten op de trombocytenaggregatie.
- volanesorsen zorgt voor een verlaging van de triglyceriden, chylomicron-triglyceriden, het totaal cholesterol, non-HDL-C en apoB-48 en een verhoging van het LDL-C, HDL-C en apoB.
Typerende bijwerkingen
Niet van toepassing omdat dit een heterogene groep betreft. Zie voor de bijwerkingen van deze middelen de betreffende geneesmiddelteksten.
Kosten
Kosten laden…Vergelijken
lipidenverlagende middelen, overige vergelijken met een andere geneesmiddelgroep.