vardenafil
Samenstelling
Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.
Levitra (als hydrochloride) XGVS Bayer bv
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 5 mg, 10 mg, 20 mg
Vardenafil (als hydrochloride) XGVS Diverse fabrikanten
- Toedieningsvorm
- Tablet, omhuld
- Sterkte
- 5 mg, 10 mg, 20 mg
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
Advies
Bij erectiele disfunctie met een overwegend lichamelijke oorzaak bestaat de behandeling uit leefstijladviezen, hulpmiddelen of een fosfodi-esterase-5-remmer (PDE-5-remmer). Baseer de keuze van een PDE-5-remmer op werkingsduur, comorbiditeit, bijwerkingen en de prijs. Bij een overwegend psychische oorzaak kan de huisarts zelf adviezen geven of verwijzen naar een seksuoloog. In de tweedelijnszorg kan eventueel alprostadil (intra-urethraal) of een combinatie van fentolamine en papaverine (intracaverneus) worden toegepast door een ervaren behandelaar.
Indicaties
- Behandeling van erectiestoornis. Voor de werkzaamheid is seksuele prikkeling noodzakelijk.
Gerelateerde informatie
Doseringen
Erectiestoornis
Volwassen mannen
10 mg, in te nemen 25 minuten tot 1 uur vóór de seksuele activiteit. De aanbevolen maximale toedieningsfrequentie is 1×/dag. Op geleide van de werkzaamheid en tolerantie de dosis eventueel aanpassen tussen de 5–20 mg.
Bij ouderen (> 65 jaar), bij mannen met een lichte tot matige leverfunctiestoornis (Child-Pughscore 5–9) of bij een ernstige nierfunctiestoornis (< 30 ml/min) is de begindosis 5 mg, waarna op geleide van de werkzaamheid en tolerantie in stappen voorzichtig opgehoogd kan worden tot 20 mg, bij matig verminderde leverfunctie (Child-Pughscore 7–9) tot maximaal 10 mg. Gebruik bij dialysepatiënten en bij patiënten met een ernstig verminderde leverfunctie (Child-Pughscore 10–15) is gecontra-indiceerd. Bij een licht en matig verminderde nierfunctie (creatinineklaring ≥ 30 ml/min) is geen dosisaanpassing nodig.
Comedicatie met CYP3A4-remmers: bij matig-sterke CYP3A4-remmers zoals erytromycine en claritromycine is de maximumdosis 5 mg. Combinatie met sterkte CYP3A4-remmers is gecontra-indiceerd, zie ook de rubriek Interacties.
Comedicatie met α-blokkers: Bij patiënten die stabiel zijn ingesteld op een α-blokker is de aanvangsdosis van vardenafil 5 mg.
Toediening: Bij inname met een vetrijke maaltijd kan het intreden van de werking vertraagd zijn. Niet innemen met grapefruit-/pompelmoessap.
Bijwerkingen
Zeer vaak (> 10%): hoofdpijn.
Vaak (1-10%): duizeligheid met name bij hypertensie in de voorgeschiedenis. Blozen. Misselijkheid, dyspepsie. Neusverstopping.
Soms (0,1-1%): tachycardie, hartkloppingen. Dyspneu. Tinnitus, vertigo. Paresthesie, dysesthesie. Slaperigheid. Reflux, gastritis, buikpijn, diarree, braken, droge mond. Huiduitslag, allergisch oedeem, angio-oedeem. Visusstoornissen (schitteringen, veranderingen in kleurenzien, wazig zien, fotofobie). Spierpijn, spierkrampen, rugpijn. Verhoogde transaminasen, γ-GT en creatinekinase.
Zelden (0,01-0,1%): verandering bloeddruk, ventriculaire tachyaritmie, angina pectoris, myocardischemie, myocardinfarct. Syncope, convulsies, geheugenverlies, TIA. Angst. Priapisme. Verhoogde oogdruk, conjunctivitis, toegenomen traanvorming. Neusbloeding. Fotosensibilisatie.
Verder zijn gemeld: visusstoornissen door niet-arterieel anterieur ischemisch oogzenuwlijden ('non-arteritic anterior ischaemic optic neuropathy' (NAION)). Cerebrovasculaire bloeding. Plotselinge hartdood. Hematurie, penisbloeding, hematospermie.
Bij ouderen (≥ 65 jaar) komen vaker voor: hoofdpijn en duizeligheid.
Interacties
Comedicatie met nitraten, stikstofmonoxidedonoren (incl. partydrugs, 'poppers') en guanylaatcyclasestimulatoren (zoals ricoguat) is gecontra-indiceerd vanwege een potentiëring van het hypotensieve effect; in dit kader kan ook een ernstige reactie optreden in combinatie met nicorandil. Vanwege de krachtige remming van CYP3A4 en daarmee een klinisch belangrijke verhoging van de plasmaspiegel van vardenafil is gelijktijdig gebruik met HIV-proteaseremmers zoals ritonavir gecontra-indiceerd; combinatie met andere sterke CYP3A4-remmers zoals sommige triazoolantimycotica (bv. itraconazol) vermijden; deze combinaties zijn gecontra-indiceerd bij ouderen > 75 jaar. Niet gelijktijdig innemen met grapefruit-/pompelmoessap omdat (door CYP3A4 remming) de plasmaconcentratie van vardenafil kan toenemen.
Combinatie met geneesmiddelen die het QT-interval verlengen zoals enkele anti-aritmica, tricyclische antidepressiva, antipsychotica en macrolide antibiotica vermijden.
In combinatie met een α-blokker, vardenafil alleen toepassen indien de patiënt hemodynamisch stabiel is ingesteld op de α-blokker en de middelen innemen met een tussenpoos van ten minste 6 uur vanwege de kans op hypotensie; de restrictie van 6 uur geldt niet voor de combinatie met tamsulosine of alfuzosine.
Interacties met ACE-remmers, β-blokkers en diuretica zijn onderzocht, maar niet gesignaleerd; een additionele bloeddrukverlaging met toename van de hartfrequentie is wel gezien bij comedicatie met nifedipine.
In vitro data suggereren een mogelijk effect van vardenafil op zeer gevoelige P-gp-substraten zoals dabigatran.
Contra-indicaties
- terminale nierinsufficiëntie met nierdialyse;
- ernstige leverfunctiestoornissen (Child-Pughscore 10–15);
- recent myocardinfarct of CVA (binnen afgelopen zes maanden);
- instabiele angina pectoris;
- angineuze klachten tijdens seksuele gemeenschap;
- hartfalen NYHA-klasse III–IV;
- hypotensie (< 90/50 mmHg);
- visusverlies in één oog als gevolg van een niet-arterieel anterieur ischemisch oogzenuwlijden wel of niet gerelateerd aan eerdere blootstelling aan een PDE-5-remmer;
- erfelijke degeneratieve retinale stoornissen zoals retinitis pigmentosa.
Zie ook de rubriek Interacties.
Waarschuwingen en voorzorgen
Niet combineren met andere middelen of behandelmethoden voor een erectiestoornis.
Voorafgaand aan de behandeling de cardiovasculaire status beoordelen.
In verband met mogelijke QT-verlenging, gebruik vermijden bij bradycardie, hypokaliëmie, hypocalciëmie, hypomagnesiëmie, hartfalen en bestaande QT-verlenging (congenitaal of verworven).
Wees voorzichtig bij anatomische deformatie van de penis (angulatie, fibrose, ziekte van Peyronie) en bij ziekten die predisponeren tot priapisme (sikkelcelanemie, multipel myeloom, leukemie). Tevens voorzichtig zijn bij linker ventrikel uitstroom-obstructie (bv. aortastenose) en bij ernstige nierfunctiestoornissen (≤ 30 ml/min).
Bij het optreden van plotselinge visusstoornissen de behandeling staken en onmiddellijk specialistisch oogonderzoek (laten) verrichten.
De werkzaamheid is niet vastgesteld bij een erectiestoornis door een ruggenmergletsel, operatie of bestraling in het bekkengebied. De veiligheid is niet onderzocht bij een ernstig verminderde leverfunctie (Child-Pughscore 10–15) en bij de terminale fase van een nierziekte met dialyse. Er is geen relevante toepassing bij kinderen (< 18 jaar).
Eigenschappen
Selectieve, reversibele remmer van het enzym fosfodi-esterase (PDE) type 5, dat afbraak van cyclisch guanosinemonofosfaat (cGMP) in het corpus cavernosum remt. cGMP ontstaat door vrijgekomen stikstofmonoxide (NO) tijdens seksuele stimulatie en veroorzaakt een verslapping van de gladde spieren in het corpus cavernosum, waardoor dit zich kan vullen met bloed.
Werking: na 15–25 min (op een nuchtere maag).
Werkingsduur: 4–5 uur.
Kinetische gegevens
| Resorptie | snel. Inname met vetrijk voedsel vertraagt de absorptie met ca. 60 min. |
| F | 15%. |
| T max | 30–120 min. |
| V d | 3,0 l/kg. |
| Eiwitbinding | 96% (vardenafil, actieve metaboliet). |
| Metabolisering | voornamelijk door het CYP3A4 tot o.a. een minder actieve metaboliet. |
| Eliminatie | vnl. als metabolieten met de feces (91–95%). |
| T 1/2el | 4–5 uur (vardenafil, actieve metaboliet). |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
vardenafil hoort bij de groep fosfodi-esterase-5-remmers.