dexamethason/​levofloxacine

corticosteroïden met antimicrobiële middelen, oculair S01CA01

Samenstelling

Zie voor hulpstoffen de productinformatie van CBG/EMA of raadpleeg een apotheker.

Ducressa XGVS Santen Oy

Toedieningsvorm
Oogdruppels
Verpakkingsvorm
flacon 5 ml

Bevat per ml: dexamethason (als natriumfosfaat) 1 mg en levofloxacine (als hemihydraat) 5 mg. Conserveermiddel: benzalkoniumchloride. Bevat tevens fosfaatbuffer.

Uitleg symbolen

XGVS Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2 Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

dexamethason/​levofloxacine vergelijken met een ander geneesmiddel.

Advies

Profylaxe na cataractoperatie: Geef preventief NSAID- én corticosteroïdoogdruppels na een cataractoperatie ter preventie van cystoïd macula oedeem (CMO) en ontsteking. Dien aan het einde van een cataractoperatie intracameraal cefuroxim toe ter preventie van postoperatieve endoftalmitis. Zie voor meer informatie de modules Ontstekingsprofylaxe bij cataract en Infectieprofylaxe bij cataract van de NOG-Richtlijn Cataract (2021) op richtlijnendatabase.nl. Een aanbeveling tot het gebruik van antibioticumoogdruppels, los of in combinatie met een corticosteroïd, is niet (meer) opgenomen in de richtlijn. De meerwaarde van gebruik van dexamethason/levofloxacine oogdruppels na een cataractoperatie is niet aangetoond; zie het ZIN-rapport (uit 2023) hieronder.

Indicaties

  • Preventie en behandeling van ontstekingen en preventie van ooginfecties samenhangend met een cataractoperatie.

Doseringen

Klap alles open Klap alles dicht

Preventie en behandeling van ontstekingen en preventie van ooginfecties na een cataractoperatie

Volwassenen (incl. ouderen)

Oculair: 1 druppel elke 6 uur in de conjunctivaalzak gedurende 7 dagen. Controleer de patiënt na 1 week en beoordeel of continuering met corticosteroïdoogdruppels als monotherapie noodzakelijk is. Stel de duur van de behandeling met corticosteroïdoogdruppels vast op basis van risicofactoren van de patiënt, het resultaat van de operatie, de ernst van het klinische beeld en de bevindingen met een spleetlampmicroscoop. Meestal duurt een vervolgbehandeling met corticosteroïdoogdruppels als monotherapie korter dan 2 weken.

Vergeten dosis: hervat de behandeling met de volgende dosis volgens schema.

Toediening

  • Druk de traanbuis 1–3 min dicht tijdens en direct na toediening van de oogdruppels; dit voorkomt dat de oogdruppel afvloeit naar de neus- en keelholte wat systemische reacties tot gevolg kan hebben.
  • Bij gebruik van meerdere soorten oogpreparaten deze toedienen met een interval van ten minste 15 minuten. De oogdruppels die de minste irritatie geven als eerste en viskeuze oogdruppels of oogzalven als laatste toedienen.
  • Dit combinatiepreparaat niet subconjunctivaal toedienen en ook niet rechtstreeks in de voorste oogkamer toedienen.

Bijwerkingen

Lokaal

Soms (0,1-1%): verhoogde intra-oculaire druk (> 6 mmHg), oculaire hypertensie. Irritatie van het oog. Jeuk.

Systemisch

Soms (0,1-1%): hoofdpijn, dysgeusie.

Verder kunnen nog bijwerkingen optreden die zijn gemeld bij de oogdruppels van de afzonderlijke stoffen:

  • Na oculaire toediening van levofloxacine:
    • Vaak (1-10%): brandend gevoel in het oog, verminderd gezichtsvermogen en slijmerige, draderige afscheiding.
    • Soms (0,1-1%): rinitis. Aan elkaar plakkende oogleden, chemose, papillaire reactie van conjunctiva, ooglidoedeem, jeuk of pijn aan het oog, conjunctivale hyperemie, conjunctivale follikels, droge ogen, erytheem van het ooglid, fotofobie.
    • Zelden (0,1–0,01%): extra-oculaire allergische reactie, waaronder huiduitslag.
    • Zeer zelden (< 0,01%): anafylaxie. Laryngeaal oedeem.
  • Na oculaire toediening van dexamethason: zie de geneesmiddeltekst van dexamethason (bij oogaandoening).

Interacties

Er is geen onderzoek naar interacties uitgevoerd. Aangezien de maximale concentratie van levofloxacine en dexamethason in het plasma na oculaire toediening minstens 1000× lager is dan bij standaard orale doses, zijn interacties met systemisch toegediende geneesmiddelen waarschijnlijk niet klinisch relevant.

Gelijktijdig gebruik van oogdruppels met NSAID's vermeerdert de kans op genezingsproblemen van de cornea.

Gelijktijdig gebruik met CYP3A4-remmers (waaronder ritonavir en cobicistat) kan het metabolisme van systemisch geabsorbeerd dexamethason remmen met toegenomen kans op systemische effecten en bijniersuppressie/syndroom van Cushing, vooral na intensieve of langdurige onafgebroken behandeling. Controleer op systemische effecten als het gelijktijdig gebruik onvermijdelijk is.

Zwangerschap

Dexamethason passeert de placenta vrijwel volledig.

Teratogenese: Dexamethason: bij de mens zijn er geen aanwijzingen voor teratogene effecten van systemisch toegediende corticosteroïden, zoals waargenomen in dierstudies (schisis bij hoge systemische doses). De beperkte hoeveelheid gegevens over het systemische gebruik van fluorchinolonen tijdens het 1e trimester laten geen kanstoename zien van ernstige misvormingen of van andere nadelige effecten op de zwangerschap. Bij dieren kunnen fluorchinolonen kraakbeen- en gewrichtsafwijkingen veroorzaken. Dergelijke effecten, die vanaf het 2

e trimester kunnen optreden, zijn bij de mens niet gemeld. Volgens Lareb is de absolute systemische blootstelling aan chinolonen (en dexamethason) in oogdruppels zo laag, dat het gebruik waarschijnlijk veilig is.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig gebruikt worden. De fabrikant geeft het advies om deze combinatie alleen op strikte indicatie toe te passen, met name tijdens het 1e trimester, tenzij dit gebruik strikt noodzakelijk is.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Dexamethason, levofloxacine: ja.

Farmacologisch effect: Bij jonge dieren is gezien dat fluorchinolonen beschadigingen van het kraakbeen kunnen geven. Bij systemisch gebruik van fluorchinolonen bij kinderen zijn geen nadelige effecten op de kraakbeenvorming gezien. Door de lage systemische blootstelling van levofloxacine en dexamethason na oculaire toediening bij de moeder, zijn er waarschijnlijk geen ongewenste effecten te verwachten bij de zuigeling. Een nadelig effect bij de zuigeling kan echter niet geheel worden uitgesloten.

Advies: Kan waarschijnlijk veilig worden gebruikt.

Contra-indicaties

  • herpes simplex keratitis, varicella en andere virale aandoeningen van cornea en conjunctiva;
  • mycobacteriële infectie van het oog als gevolg van, maar niet beperkt tot, zuurvaste staven zoals M. tuberculosis, M. leprae of M. avium;
  • schimmelinfecties van het oog;
  • onbehandelde purulente ooginfectie;
  • overgevoeligheid voor (fluor)chinolonen en/of corticosteroïden.

Waarschuwingen en voorzorgen

Ooginfectie: Langdurig gebruik van antibiotica kan leiden tot (bacteriële) resistentieontwikkeling, met overgroei van niet-gevoelige bacteriën tot gevolg. Ook overgroei van schimmels kan een gevolg zijn van deze behandeling. Staak deze dan ook in geval zich een infectie voordoet en stel een adequate therapie in. Onderzoek wanneer nodig met een spleetlamp en fluoresceïnekleuring. Langdurig gebruik van oculaire corticosteroïden kan ook leiden tot een secundaire ooginfectie als gevolg van een verminderde lokale immuunrespons of vertraagde genezing. Daarnaast kunnen corticosteroïden een ooginfectie maskeren of verergeren.

Controleer regelmatig de intra-oculaire druk (IOD), vooral bij een pre-existent verhoogde IOD of glaucoom, een voorgeschiedenis van door corticosteroïden geïnduceerde verhoogde IOD, diabetespatiënten en bij ouderen. Langdurige behandeling met corticosteroïdoogdruppels kan leiden tot verhoogde IOD met mogelijke ontwikkeling van glaucoom bij deze groepen patiënten. Diabetespatiënten lopen ook meer kans om subcapsulair cataract te ontwikkelen na langdurig gebruik van oculaire corticosteroïden.

Bij verandering in het gezichtsvermogen zoals wazig zicht of andere visuele stoornissen, is nauwgezette controle aangewezen. Beoordeel mogelijke oorzaken die hiermee verband kunnen houden zoals complicaties van de staaroperatie, de ontwikkeling van glaucoom of een zeldzame aandoening zoals centrale sereuze chorioretinopathie (CSCR).

Het syndroom van Cushing en/of bijniersuppressie kan voorkomen na intensieve of langdurige onafgebroken behandeling met lokale corticosteroïden bij patiënten met een predispositie, inclusief patiënten behandeld met CYP3A4- remmers (waaronder ritonavir en cobicistat). In deze gevallen de behandeling geleidelijk staken.

Tendinitis: Laat de patiënt zich melden bij de eerste tekenen van tendinitis en staak dan het gebruik. Bij behandeling met systemische fluorchinolonen kan tendinitis en peesruptuur optreden, met name bij ouderen en comedicatie met corticosteroïden.

Oculaire corticosteroïden kunnen bij aandoeningen die gepaard gaan met een verdunning van cornea en sclera, perforaties veroorzaken en tevens leiden tot vertraagde wondgenezing.

Vermijd het dragen van contactlenzen na een cataractoperatie en tijdens deze behandeling.

Wees voorzichtig bij een nier- of leverinsufficiëntie; het gebruik is hierbij niet onderzocht.

Bij kinderen (< 18 j.) zijn de veiligheid en werkzaamheid niet vastgesteld, het gebruik bij hen wordt afgeraden, ook omdat er geen gegevens beschikbaar zijn.

Hulpstoffen

  • Benzalkoniumchloride kan bij droge ogen of een beschadigde cornea bij langdurig gebruik leiden tot keratitis punctata en/of toxische ulceratieve keratopathie.
  • Fosfaathoudende oogdruppels kunnen bij een ernstig beschadigde cornea leiden tot corneacalcificaties.

Eigenschappen

Dexamethason is een sterkwerkend (gluco)corticosteroïd, dat goed doordringt in het oogweefsel. Corticosteroïden hebben een anti-inflammatoire en vasoconstrictieve werking. Zij onderdrukken de ontstekingsreactie en de symptomen van verschillende aandoeningen, echter zonder de eraan ten grondslag liggende aandoening te genezen.

Levofloxacine is een gefluorideerde chinolonverbinding. Het is de actieve stereo-isomeer (L-isomeer) van het racemisch mengsel ofloxacine. Fluorchinolonen hebben een bactericide werking en beïnvloeden de DNA-synthese door remming van het bacteriële DNA-gyrase en topo-isomerase IV.

Het werkingsspectrum van levofloxacine tegen oculaire pathogenen omvat:

  • Aeroob Gram-positief: o.a. Staphylococcus aureus (meticilline-gevoelig; 'MSSA'), Streptococcus pyogenes, Streptococcus pneumoniae en streptokokken uit de viridans-groep.
  • Aeroob Gram-negatief: o.a. Escherichia coli, Haemophilus influenzae, Moraxella catarrhalis, Pseudomonas aeruginosa (niet-klinische isolaten).
  • Overig: o.a. Chlamydia trachomatis.

Er kan kruisresistentie tussen levofloxacine en andere fluorchinolonen optreden.

Kinetische gegevens

Resorptie goed in het oculaire weefsel zoals hoornvlies en bindvlies en ook in het oogkamervocht (dexamethason, levofloxacine). De gemeten plasmaconcentratie van dexamethasonnatriumfosfaat in klinisch onderzoek was laag.
Overig na absorptie in het oculaire weefsel wordt dexamethasonnatriumfosfaat snel gemetaboliseerd in dexamethason, de werkzame metaboliet.
Eliminatie zowel dexamethason als levofloxacine via de nieren.

Uitleg afkortingen

F biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T max tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V d verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T 1/2 plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T 1/2el plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd

Groepsinformatie

dexamethason/levofloxacine hoort bij de groep corticosteroïden met antimicrobiële middelen, oculair.

Kosten

Kosten laden…

Zie ook

Geneesmiddelgroep

Externe links