natriumcitraat/citroenzuur
Samenstelling
Raadpleeg voor hulpstoffen een apotheker.
Natriumcitraatdrank FNA XGVS Formularium der Nederlandse Apothekers
- Toedieningsvorm
- Drank
- Sterkte
- 0,33 mmol/ml
Bevat per ml: 0,33 mmol citraat (0,22 mmol = 64,7 mg natriumcitraatdihydraat en 0,11 mmol = 23,1 mg citroenzuurmonohydraat); natrium 0,66 mmol.
Uitleg symbolen
| XGVS | Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS). |
| OTC | 'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel. |
| Bijlage 2 | Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering. |
| Aanvullende monitoring | Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb. |
natriumcitraat/citroenzuur vergelijken met een ander geneesmiddel.
Advies
Voor dit geneesmiddel is geen advies vastgesteld.
Indicaties
- Profylaxe en behandeling van nierstenen bij kinderen;
- Metabole acidose bij kinderen;
- Als antacidum voorafgaand aan een operatieve ingreep bij kinderen.
Doseringen
Profylaxe en behandeling van nierstenen
kinderen
0,16–0,24 ml/kg lichaamsgewicht/dag, verdeeld over meestal 3-4 innamen.
Metabole acidose
kinderen ≥ 2 jaar
5–15 ml 4× per dag, na het eten en voor het slapengaan.
Pre-operatief als antacidum
kinderen ≥ 2 jaar
15 ml eenmalig.
Vergeten dosis: bij nierstenen of metabole acidose, de vergeten dosis alsnog innemen. Schuif de volgende dosis op, zodat er ≥ 2 uur zit tussen beide innamen. Bij het vergeten van de dosis pre-operatief als antacidum, contact opnemen met de voorschrijver.
Toediening
- Bij gebruik vanwege metabole acidose: na het eten innemen.
- Na gebruik de mond spoelen met water, ter preventie van tandbederf.
Bijwerkingen
Vaak (1-10%): metabole alkalose, met name bij hoge dosering en bij een verminderde nierfunctie; deze kan gepaard gaan met een verhoogde spiertonus, spierspasmen en tetanie. Hypokaliëmie, hypernatriëmie. Verergering van hypertensie, hartfalen en oedeem.
Interacties
De absorptie van aluminium kan toenemen; met name bij patiënten met nierfalen kan dit leiden tot mogelijk fatale encefalopathie als gevolg van sterk verhoogde aluminiumconcentraties; gelijktijdig gebruik van aluminiumverbindingen en citraten wordt ontraden bij patiënten met een verminderde nierfunctie.
De uitscheiding van zwak basische stoffen (zoals flecaïnide, amfetaminen en efedrine) kan worden vertraagd.
De uitscheiding van zwak zure geneesmiddelen (zoals salicylaten) kan toenemen en het effect ervan afnemen, door alkalisering van de urine door natriumcitraat.
De uitscheiding van lithium kan toenemen door alkalisering van de urine.
De werking van methenamine neemt af door alkalisering van de urine. Vermijd gelijktijdig gebruik.
De kans op hypernatriëmie neemt toe bij combinatie met geneesmiddelen die natriumretentie als bijwerking hebben, zoals NSAID's, corticosteroïden en sommige antihypertensiva.
Zwangerschap
Teratogenese: Ruime ervaring bij de mens geeft geen aanwijzingen voor schadelijkheid.
Advies: Kan worden gebruikt.
Overig: Propyleenglycol bij voorkeur niet gebruiken.
Lactatie
Overgang in de moedermelk: Onbekend.
Advies: Kan worden gebruikt.
Overig: Propyleenglycol bij voorkeur niet gebruiken.
Contra-indicaties
- G6PD-deficiëntie;
- metabole of respiratoire alkalose;
- hypochloremie, hypokaliëmie, hypocalciëmie of hypernatriëmie;
- hypochloorhydrie.
Waarschuwingen en voorzorgen
Controleer regelmatig serumelektrolieten en zuurbase-evenwicht, met name bij patiënten met nierfunctiestoornissen, omdat bij hen hypernatriëmie of alkalose met hypocalciëmie kan ontstaan.
Wees vanwege de natriumbelasting voorzichtig bij een geringe urineproductie, verminderde nierfunctie, bij hartfalen, hypertensie, perifeer - of longoedeem, zwangerschapsvergiftiging, levercirrose en hyperaldosteronisme. Zie ook Interacties en Contra-indicaties.
Wees voorzichtig bij hypoventilatie, omdat bij onvoldoende uitademing van CO2 (verergering van) acidose kan optreden.
Hulpstoffen
- Saccharose kan bij gebruik ≥ 2 weken de tanden beschadigen.
- Propyleenglycol bij een nier- of leverfunctiestoornis alleen gebruiken met extra controle op achteruitgang. Wees voorzichtig met propyleenglycol bij kinderen < 5 jaar, zeker in combinatie met andere middelen die een substraat van alcoholdehydrogenase, zoals propyleenglycol of ethanol, bevatten.
Overdosering
Neem voor informatie over een vergiftiging met natriumcitraat contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.
Eigenschappen
Natriumcitraat is een alkaliserende stof. Het wordt omgezet in natriumwaterstofcarbonaat (natriumbicarbonaat), waardoor de pH van lichaamsvloeistoffen (zoals de urine) stijgt. Een deel van het citraat wordt aangeboden als citroenzuur.
Kinetische gegevens
| Metabolisering | citraat wordt omgezet in waterstofcarbonaat. |
| Eliminatie | met de urine, < 5% onveranderd. |
Uitleg afkortingen
| F | biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt) |
| T max | tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening |
| V d | verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam) |
| T 1/2 | plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren) |
| T 1/2el | plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd |
Groepsinformatie
natriumcitraat/citroenzuur hoort bij de groep citraatzouten.