anesthetica, lokaal via huid of slijmvlies

Geneesmiddelen

Stofnaam	Geneesmiddel	Indicatie	Toediening
capsaïcine	Capsaïcine crème FNA, Qutenza	jeuk neuropathische pijn	cutaan
chloorhexidine/lidocaïne	Cathejell, Instillagel		oromucosaal
cocaïne	Cocaïne Oogdruppels FNA		oculair
lidocaïne (bij ooraandoening)	Otalgan	otitis externa otitis media acuta	auriculair
lidocaïne (gel, aanstipvloeistof)	Dentinox suikervrij, Dynexan, Instillido, Lidocaïne gel FNA, Lidocaïne orale gel FNA, Xylocaïne gel	aften	endotracheaal, intra-uterien, oromucosaal, urethraal
lidocaïne (in de oogheelkunde)	Ophtesic		oculair
lidocaïne (pleister)	Versatis	neuropathische pijn	transdermaal
lidocaïne (spray)	Xylocaine spray		endotracheaal, oromucosaal, vaginaal
lidocaïne (vetcrème, zalf)	Lidocaïne Vaselinecrème FNA, Xylocaïne zalf	aambeien huidinfectie, herpes virus jeuk neuropathische pijn (off-label)	cutaan
lidocaïne/amylmetacresol/dichloorbenzylalcohol	Coldrex keelpijn, Lidocaïne/amylmetacresol/dichloorbenzylalcohol, Trachsil		oraal
lidocaïne/levomenthol	Lidocaïne/levomentholgel FNA	jeuk	cutaan
lidocaïne/prilocaïne	Emla crème, Emla pleister, Lidocaïne/prilocaïne		cutaan
lidocaïne/propylparahydroxybenzoaat	Trachitol		oraal
lidocaïne/tetracaïne	Rapydan		cutaan
lidocaïne/zinkoxide	Lidocaïne zinkoxidesmeersel FNA	huidinfectie, herpes virus	cutaan
oxybuprocaïne	Oxybuprocaïne Minims, Oxybuprocaïne Monofree		oculair
pramocaïne/zinkoxide	Nestosyl	jeuk	cutaan
tetracaïne	Tetracaïne Minims		oculair

Een volledig overzicht van alle indicaties per geneesmiddel kunt u vinden in de geneesmiddelteksten.

blokkeren reversibel de natriumkanalen van de zenuwcel, door interactie met receptoren aan de binnenkant van de membraan. Hierdoor kan geen depolarisatie van de zenuwcel optreden, wat de prikkelgeleiding in perifere zenuwbanen en -vezels tijdelijk verhindert.

remt de synthese van substance-P, dat betrokken is bij de overdracht van pijnprikkels vanuit de perifere zenuwen naar het centrale zenuwstelsel. In het begin van de behandeling wordt substance-P vrijgezet uit de zenuwuiteinden. Dit veroorzaakt een warm en branderig gevoel. Bij voortzetting van de therapie treedt na 1-2 weken depletie op van substance P, het branderige gevoel neemt af en de geleiding van pijnprikkels wordt verhinderd.

het tijdelijk ongevoelig zijn voor pijnprikkels van huid en slijmvliezen, door tijdelijke onderdrukking van de prikkelgeleiding;
in beperkte mate: vermindering van jeuk.

Lokale anesthetica die worden aangebracht op een beschadigde huid kunnen snel worden geabsorbeerd, waarna systemische bijwerkingen kunnen optreden.
De belangrijkste systemische bijwerkingen van lokale anesthetica betreffen het centrale zenuwstelsel en het hart en vaatstelsel. Zie hiervoor ook lokale anesthetica, parenteraal, typerende bijwerkingen.
Zie verder voor de bijwerkingen van deze middelen de betreffende geneesmiddelteksten.
De plaats van toediening, en dan met name de mate van vascularisatie van het behandelde gebied, is van belang voor de absorptiesnelheid. Na toediening op slijmvliezen komen bloedspiegels voor die vergelijkbaar zijn met de spiegels na i.v.-injectie.