Geneesmiddelen
|
Stofnaam |
Geneesmiddel |
Indicatie |
Toediening |
|---|---|---|---|
|
Trajenta |
oraal |
||
|
Onglyza |
oraal |
||
|
Januvia, Ristaben, Sitagliptine, Tesavel, Xelevia |
oraal |
||
|
Galvus, Jalra, Vildagliptine |
oraal |
Een volledig overzicht van alle indicaties per geneesmiddel kunt u vinden in de geneesmiddelteksten.
Werking
Werkingsmechanisme
DPP4-remmers remmen het enzym dipeptidylpeptidase-4 (DPP-4) en voorkomen hiermee hydrolyse van humane incretinehormonen. Hierdoor stijgen de plasmaconcentraties van de actieve vormen van humaan glucagonachtig peptide-1 (GLP-1) en 'glucose-dependent insulinotropic peptide' (GIP), dit leidt tot:
- stimulering van de glucoseafhankelijke insulinesecretie door β-cellen van de pancreas;
- onderdrukking van de glucagonafgifte, waardoor de hepatische glucoseafgifte daalt.
Effect
- verlaging van de bloedglucoseconcentratie.
Typerende bijwerkingen
- gastro-intestinale klachten;
- hoofdpijn;
- griep- of verkoudheidsverschijnselen;
- infecties van urinewegen en bovenste luchtwegen.
Toepasbaarheid
Ouderen
Volgens de NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 1 kan bij ouderen een DPP4-remmer een alternatief zijn voor insuline als spuiten en zelfcontrole moeilijk uitvoerbaar zijn.
De richtlijn Diabetes mellitus type 2 bij ouderen 2 adviseert DPP4-remmers bij ouderen te overwegen als monotherapie indien metformine en een SU-derivaat niet kunnen worden toegepast óf in combinatietherapie met metformine bij een sterk verhoogd risico op hypoglykemieën of recidiverende hypoglykemieën als gevolg van een SU-derivaat. De richtlijn geeft aan dat bij de keuze van glucoseverlagende middelen voor ouderen, het risico van hypoglykemieën en andere bijwerkingen zwaar weegt; DPP4-remmers veroorzaken geen hypoglykemieën en hebben een gunstig bijwerkingenprofiel. Dit wordt ook gezien in de studies bij ouderen. De richtlijn adviseert geen DPP4-remmer voor te schrijven aan ouderen met een HbA1c-waarde die ver af ligt van de streefwaarde, hartfalen of pancreatitis in de voorgeschiedenis.
Volgens de productinformatie van de fabrikanten kunnen alle DPP4-remmers in ongewijzigde dosering bij ouderen worden toegepast.
Nierfunctiestoornis
Linagliptine kan in ongewijzigde dosering worden gebruikt bij een verminderde nierfunctie, omdat het grotendeels met de feces wordt uitgescheiden. De fabrikanten adviseren bij saxagliptine, sitagliptine en vildagliptine de dosering aan te passen bij een verminderde nierfunctie (creatinineklaring < 45-50 ml/min), omdat ze grotendeels door de nieren worden geëlimineerd. Zie voor doseringen de geneesmiddelteksten. Volgens de productinformatie saxagliptine niet gebruiken bij eindstadium nierziekte (ESRD); volgens de NHG-Standaard Diabetes mellitus type 2 1 zijn alle DPP4-remmers gecontra-indiceerd bij een eGFR < 10 ml/min/1,73 m²2.
Leverfunctiestoornis
Volgens Health Base 3 kunnen linagliptine, saxagliptine, en vildagliptine worden toegepast bij levercirrose met een Child-Pughscore van 5–15; er zijn geen nadelige effecten bekend en aanpassing van de dosering is niet nodig. In de productinformatie van linagliptine staat hetzelfde advies. Volgens de fabrikant van vildagliptine kan het middel niet worden gebruikt bij leverfunctiestoornis omdat bij gebruik een, in het algemeen asymptomatische, toename van transaminasen is waargenomen en zeldzame gevallen van gestoorde leverfunctie (waaronder hepatitis) zijn gemeld. De fabrikant van saxagliptine adviseert het middel niet te gebruiken bij ernstige leverfunctiestoornis (Child-Pughscore 10–15), omdat de blootstelling bijna verdubbelt.
Sitagliptine kan volgens Health Base worden gebruikt bij levercirrose met een Child-Pughscore van 5–9. Zij geeft aan dat er met sitagliptine bij een Child-Pughscore van 10–15 geen onderzoek is gedaan, en dat de veiligheid dus onbekend is. Deze gegevens komen overeen met de gegevens in de productinformatie. Daarin staat verder dat een ernstige leverfunctiestoornis naar verwachting niet van invloed is op de farmacokinetiek van sitagliptine omdat sitagliptine vooral renaal wordt uitgescheiden.
Zwangerschap
Het advies van Lareb 4 is in lijn met de productinformatie om DPP4-remmers niet te gebruiken tijdens de zwangerschap, omdat er geen gegevens bekend zijn.
Lactatie
Volgens Lareb 5 is het onbekend of DPP4-remmers kunnen worden gegeven tijdens borstvoeding vanwege het ontbreken aan gegevens. In de productinformatie staat het advies om DPP4-remmers niet te gebruiken tijdens borstvoeding om dezelfde reden.
Kinderen
In het Kinderformularium 6 zijn geen DPP4-remmers opgenomen.
In de productinformatie van linagliptine en sitagliptine staat dat deze middelen niet mogen worden gebruikt bij kinderen. In klinisch onderzoek bij kinderen van 10-17 jaar is namelijk geen werkzaamheid aangetoond. Van de andere DPP4-remmers zijn geen gegevens bekend bij kinderen.