Samenstelling

Samenstelling

Advies

Tigecycline komt pas voor behandeling van bacteriële huidinfecties in aanmerking op basis van onderzoek naar de aard en de gevoeligheid van de verwekker; dit onderzoek is noodzakelijk bij onvoldoende effect van de middelen die geadviseerd worden voor de initiële empirische behandeling (zie hiervoor de link).

Voor tigecycline is geen advies vastgesteld over de plaats in de behandeling van gecompliceerde intra-abdominale infecties.

Advies

In het algemeen: Bij de behandeling van algemene infecties gaat bij de tetracyclinen de voorkeur uit naar doxycycline op grond van bijwerkingen, interacties en farmacokinetische parameters.

Acute faryngotonsillitis, otitis media acuta en urineweginfecties: tetracycline komt pas bij behandeling van deze infecties (bv. ook een acute prostatitis) in aanmerking op basis van onderzoek naar de aard en de gevoeligheid van de verwekker; dit onderzoek is noodzakelijk om uit te voeren na gebleken onvoldoende effect van de middelen die geadviseerd worden voor de initiële empirische behandeling (zie hiervoor de links in deze alinea).

Start bij een urineweginfectie met tekenen van weefselinvasie bij volwassenen met antibiotica met voldoende weefselpenetratie, zoals in de eerstelijnszorg met ciprofloxacine, cotrimoxazol of amoxicilline/clavulaanzuur. Start in de tweedelijnszorg met intraveneuze toediening van amoxicilline óf een tweede generatie cefalosporine mét een aminoglycoside óf een i.v. derde generatie cefalosporine als monotherapie. Neem altijd een kweek af, start daarna de behandeling ‘blind’ en pas deze zo nodig aan op basis van de kweekuitslag en/of resistentiebepaling.

Bij een bacteriële community-acquired pneumonie (CAP) is behandeling met antibiotica altijd aangewezen. De verwekker van een pneumonie is bepalend voor de keuze van het antibioticum, maar bij een onbekende verwekker is de ernst van de pneumonie bepalend voor de keuze van het antibioticum. Bij behandeling van een milde pneumonie (C(U)RB-65 score: 0–1, PSI-klasse I–II) heeft orale toediening van amoxicilline de voorkeur. Bij een matig-ernstige pneumonie (CURB-65 score: 2, PSI-klasse III–IV) is intraveneuze toediening van benzylpenicilline of amoxicilline aangewezen; bij overgevoeligheid hiervoor is een intraveneuze toediening van een fluorchinolon (moxifloxacine of levofloxacine) óf een tweede- of derdegeneratie cefalosporine aangewezen. Bij een ernstige pneumonie (CURB-65 score: > 2, PSI-klasse V) die op een normale afdeling wordt behandeld, is monotherapie met een i.v. cefalosporine (cefotaxim, ceftriaxon of cefuroxim) aangewezen. Bij een ernstige pneumonie (CURB-65 score: > 2, PSI-klasse V) die op een intensivecare-afdeling wordt behandeld is monotherapie met i.v. moxifloxacine dan wel i.v.-combinatietherapie van antibiotica aangewezen (ciprofloxacine met ofwel cefotaxim of ceftriaxon of cefuroxim).

De behandeling van acne vulgaris in de eerstelijnszorg wordt bepaald door de ernst van de acne en de eerder toegepaste (zelf)behandeling. Behandel milde acne in eerste instantie met benzoylperoxide 5% of een lokaal retinoïde; combineer dit bij onvoldoende effect met een lokaal antibioticum. Bij matig-ernstige acne direct starten met een lokaal antibioticum in combinatie met benzoylperoxide 5% of een lokaal retinoïde. Vervang bij onvoldoende effect het lokaal antibioticum door een oraal antibioticum. Bij ernstige acne direct starten met een oraal antibioticum in combinatie met benzoylperoxide 5% of een lokaal retinoïde. Overweeg bij ernstige of therapieresistente matig ernstige acne bij onvoldoende effect van een oraal antibioticummonotherapie met isotretinoïne; verwijs hiervoor naar de dermatoloog of behandel eventueel zelf.

Van de orale antibiotica heeft doxycycline de voorkeur boven tetracycline vanwege de eenmaaldaagse toediening en gebruik tijdens de maaltijd.

In de tweedelijnszorg is bij milde tot matig ernstige acne een lokaal combinatiepreparaat eerste keus: kies uit adapaleen/benzoylperoxide, tretinoïne/clindamycine of benzoylperoxide/clindamycine. Geef bij (matig) ernstig acne een combinatie van oraal doxycycline met adapaleen/benzoylperoxide of met azelaïnezuur. Overweeg bij therapieresistente (matig-)ernstige acne monotherapie met isotretinoïne. Zie voor meer informatie de NVDV-richtlijn Acne vulgaris op richtlijnendatabase.nl.

Bacteriële huidinfecties: probeer met hygiënische maatregelen uitbreiding van bacteriële huidinfecties of besmetting van anderen tegen te gaan. Behandel oppervlakkige bacteriële huidinfecties met een lokaal antimicrobieel middel. Bij impetigo en impetiginisatie heeft lokaal fusidinezuur de voorkeur. Bij diepe huidinfecties zijn meestal orale antibiotica geïndiceerd of is operatief ingrijpen noodzakelijk. Bij orale antimicrobiële behandeling heeft een smalspectrum-penicilline de voorkeur. Macroliden of clindamycine zijn alternatieven wanneer bijvoorbeeld penicillinen niet worden verdragen. Bij bijtwonden heeft een breedspectrum-penicilline de voorkeur. Bij de behandeling van algemene huidinfecties gaat bij de tetracyclinen de voorkeur uit naar doxycycline op grond van bijwerkingen, interacties en farmacokinetische parameters.

Na een tekenbeet kan worden afgewacht of preventief worden behandeld met een eenmalige dosering doxycycline of azitromycine. Erythema migrans behandelen met doxycycline. Amoxicilline of azitromycine zijn een alternatief indien doxycycline gecontra-indiceerd is.

De medicamenteuze behandeling van soa’s is afhankelijk van het type verwekker en het resistentiepatroon. Geef voorlichting over veilig vrijen en partnerwaarschuwing.

Bij gonorroe is ceftriaxon eerste keus. Bij contra-indicaties komen op basis van een kweekuitslag met resistentiebepaling ciprofloxacine, amoxicilline (offlabel) of als derde keuze azitromycine (offlabel) in aanmerking. Azitromycine kan ook ‘blind’ gegeven worden, als het niet mogelijk is een kweekuitslag met resistentiebepaling af te wachten.

Behandel syfilis met benzathinebenzylpenicilline (i.m.) of benzylpenicilline (i.v.), afhankelijk van het stadium. Bij een penicilline-allergie is doxycycline een alternatief. Overweeg na eerdere, (mogelijk) IgE-gemedieerde, ernstige overgevoeligheidsreacties, bij behandeling van neurosyfilis of behandeling van syfilis tijdens de zwangerschap penicilline-desensibilisatie gevolgd door benzylpenicilline of, na ernstige (waarschijnlijk) niet-IgE-gemedieerde of na eerdere niet-ernstige overgevoeligheidsreacties, ceftriaxon (i.v.).

Tetracycline behoort niet tot de voorkeursmiddelen bij de behandeling van gonorroe. Het kan gegeven worden als vooraf een gevoeligheidstest wordt uitgevoerd, vanwege de hoge mate van resistentie van gonokokken tegen tetracycline.

Indicaties

Behandeling van volwassenen en kinderen van 8 jaar en ouder met:

• gecompliceerde infecties van huid en weke delen (cSSTI), uitgezonderd diabetische voetinfecties;
• gecompliceerde intra-abdominale infecties (cIAI).

Tigecycline alleen gebruiken als alternatieven niet geschikt zijn.

Gerelateerde informatie

• bacteriële huidinfecties

Indicaties

Infecties door micro-organismen die gevoelig zijn voor tetracycline, zoals infecties van:

• de luchtwegen (met inbegrip van KNO-infecties);
• het urogenitale stelsel (met inbegrip van ongecompliceerde gonorroe);
• huid en weke delen (ook met inbegrip van acne);
• het maag-darmkanaal;
• het oog (m.n. trachoom).

Gerelateerde informatie

• acne vulgaris
• acute faryngotonsillitis
• bacteriële huidinfecties
• community-acquired pneumonie (CAP)
• otitis media acuta
• seksueel overdraagbare aandoeningen
• urineweginfectie met weefselinvasie (pyelonefritis, acute prostatitis)

Doseringen

Behandelduur: afhankelijk van de ernst en plaats van de infectie en de klinische respons van de patiënt, binnen het gegeven bereik van 5–14 dagen.

Ernstige leverfunctiestoornis (Child-Pughscore 10–15): de dosis bij zowel volwassenen als kinderen met 50% verminderen. Voor volwassenen betekent dit: een i.v. begindosis van 100 mg, gevolgd door 25 mg elke 12 uur.

Doseringen

Nadat de karakteristieke symptomen of de koorts zijn verdwenen, de therapie in het algemeen nog gedurende 1–3 dagen voortzetten.

Een infectie door Streptococcus haemolyticus (groep A), waarvan de gevoeligheid is bepaald, dient gedurende ten minste 10 dagen te worden behandeld.

Bij lichte tot matig gestoorde lever- of nierfunctie: de totale dosis verlagen door reductie van elke dosis en/of door de tijdsduur tussen de doses te verlengen.

Toediening

• In verband met de kans op slokdarm- en/of maagirritatie de tabletten 1 uur vóór of 2 uur na de maaltijd heel innemen in zittende of staande houding met een ruime hoeveelheid water. Na de inname niet meteen gaan liggen.
• Bij het optreden van maag-darmklachten, innemen mét voedsel, echter niet met melkproducten in verband met een klinisch belangrijke afname van de absorptie van tetracycline.

Bijwerkingen

Zeer vaak (> 10%): misselijkheid (bij tot 38% van de volwassen patiënten), braken (bij ca. 20%), diarree.

Vaak (1-10%): hoofdpijn, duizeligheid. Buikpijn, dyspepsie, anorexie. Abces, infecties, pneumonie, sepsis, septische shock. Verstoorde wondgenezing. Jeuk, huiduitslag. Flebitis. Verlengde geactiveerde partiële tromboplastinetijd (APTT) en protrombinetijd (PT). Verhoogd: ASAT/ALAT, amylase, ureum, bilirubine. Hypoglykemie, hypoproteïnemie.

Soms (0,1-1%): geelzucht, leverschade, meestal cholestatisch. Acute pancreatitis. Tromboflebitis. Reacties op de infusieplaats zoals ontsteking, pijn, oedeem en flebitis. Verhoogde INR-waarde. Trombocytopenie.

Zelden (0,01-0,1%): hypofibrinogenemie.

Verder zijn gemeld: anafylaxie/anafylactoïde reactie, ernstige huidreacties zoals Stevens-Johnsonsyndroom. Superinfectie, pseudomembraneuze colitis. Leverinsufficiëntie. Andere bijwerkingen gezien bij tetracyclinen zoals fotosensibilisatie, pseudotumor cerebri, anti-anabole werking met uremie, acidose en hyperfosfatemie.

Bij kinderen komen de volgende bijwerkingen vaker voor: misselijkheid (bij ca. 48%), braken (ca. 47%) en stijging serumlipasewaarde (bij ca. 7%).

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Soms (0,1-1%): exfoliatieve dermatitis.

Verder zijn gemeld: maag-darmstoornissen zoals misselijkheid, braken, diarree, anorexie, zwarte tong, stomatitis, glossitis, dysfagie, enterocolitis met inbegrip van stafylokokken-enteritis, pseudomembraneuze colitis, en inflammatoire laesies en jeuk in de anogenitale streek. Leverbeschadiging (soms met pancreatitis). Bomberende fontanel (kinderen), benigne intracraniële hypertensie (volwassenen). Pericarditis. Maculopapuleuze en erythemateuze uitslag, urticaria, angio-oedeem, anafylactische reacties, anafylactoïde purpura, fotodermatitis, verergering lupus erythematodes disseminatus, 'fixed drug eruption' (huidafwijking die ontstaat door overgevoeligheid, wordt gekenmerkt door een scherp afgegrensd, verheven gebied met roodheid en soms blaarvorming). Hemolytische anemie, trombocytopenie, neutropenie, eosinofilie en vermindering protrombine-activiteit. Stijging ureumgehalte van het bloed, verergering van uremie (bij verminderde nierfunctie). Negatieve beïnvloeding van botten en tanden bij kinderen, broze botten. Bij langdurig gebruik vitamine B-deficiëntie.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Vermijd toediening vlak vóór, tijdens of na een kuur met (orale) retinoïden, omdat er meer kans is op verhoogde intracraniële druk.

De werking van vitamine K-antagonisten kan worden versterkt.

Tigecycline is een substraat voor Pgp; mogelijk vergroten sterke Pgp–remmers (zoals ciclosporine, ketoconazol, erytromycine, claritromycine, verapamil en amiodaron) de blootstelling aan tigecycline en verlagen sterke Pgp–inductoren (zoals rifampicine) deze.

Combinatie met calcineurine-remmers zoals ciclosporine of tacrolimus kan leiden tot een toename van de serumdalconcentraties van deze middelen. Controleer daarom de serumconcentraties van deze middelen tijdens de behandeling met tigecycline, om geneesmiddeltoxiciteit te voorkomen.

Interacties

Vermijd toediening vlak vóór, tijdens of na een kuur met (orale) retinoïden, omdat hierbij meer kans is op een verhoogde intracraniële druk.

De werking van bactericide antibiotica wordt in vitro geantagoneerd door tetracylinen. Klinisch is dit alleen van belang gebleken bij levensbedreigende infecties zoals meningitis, endocarditis, sepsis, en daarnaast bij patiënten met ernstige neutropenie; vermijd in deze gevallen de combinatie.

Voorzichtig met comedicatie die potentieel hepatotoxisch is.

Orale calcium-, magnesium-, bismut-, aluminium-, ijzer- en zinkbevattende preparaten verminderen de absorptie van tetracycline, geactiveerde kool en ionenwisselaars verminderen eveneens de absorptie; tetracycline ten minste 2 uur vóór of 4 uur na deze preparaten innemen.

De werking van vitamine K-antagonisten kan worden versterkt; controleer de protrombinetijd/INR bij gelijktijdig gebruik.

Bij gelijktijdig gebruik van methoxyfluraan en verwante anesthetica neemt de kans op nefrotoxische reacties toe.

Zwangerschap

Tigecycline passeert de placenta.

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren aanwijzingen voor schadelijkheid (verminderd foetaal gewicht, vertraging in ossificatie).

Farmacologisch effect: Oto- en/of nefrotoxiciteit bij de vrucht kan optreden. Zoals voor tetracycline-klasse antibiotica bekend is, kan tigecycline permanente schade aan de tanden veroorzaken (irreversibele tandverkleuring, hypoplasie van het tandglazuur) en botontwikkeling vertragen in foetussen vanaf week 16 van de zwangerschap. Er is meer kans op hepatotoxische werking bij de moeder bij hoge doseringen, vooral bij gebruik tijdens de tweede helft van de zwangerschap.

Advies: Alleen op strikte indicatie gebruiken. Gebruik vanaf week 16 van de zwangerschap ontraden.

Vruchtbaarheid: Effecten bij de mens niet onderzocht. Bij dieren heeft tigecycline in supratherapeutische doseringen geen nadelige effecten op de ovaria, vruchtbaarheid of het vermogen tot voortplanting.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Zwangerschap

Tetracycline passeert de placenta. Concentraties in navelstrengbloed en vruchtwater zijn 50–70% ten opzichte van de plasmaconcentratie van de moeder.

Teratogenese: Bij de mens zijn er onvoldoende gegevens over het gebruik van tetracycline tot week 16 van de zwangerschap. Met gebruik van tetracycline in het 1^e trimester is een redelijke mate van ervaring opgedaan, ca. 1000 gevolgde zwangerschappen, hierbij werd geen eenduidig verhoogd risico op aangeboren afwijkingen gezien. Dit aantal is echter te laag voor een goede risico-inschatting. Uit waarnemingen bij de mens is gebleken dat tetracycline vooral vanaf week 16 schadelijk is voor de foetus omdat de osteogenese wordt vertraagd, waardoor beenderen brozer worden en de tandontwikkeling (van het melkgebit) ongunstig wordt beïnvloed (irreversibele tandverkleuring, emailhypoplasie). De vertraagde osteogenese is reversibel en wordt voornamelijk bij prematuren gezien.

Farmacologisch effect: Er is meer kans op een hepatotoxisch effect bij de moeder bij hoge doseringen, vooral bij gebruik tijdens de tweede helft van de zwangerschap.

Advies: Gebruik is gecontra-indiceerd.

Overig: Vóór behandeling van een vruchtbare vrouw zwangerschap uitsluiten.

• Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Tetracyclinen gaan in kleine hoeveelheden over in de moedermelk (concentratie veel lager dan in plasma bij moeder).

Farmacologisch effect: Een deel van de tigecycline zal door het in de moedermelk aanwezige calcium worden geïnactiveerd. Daarnaast heeft tigecycline een beperkte orale biologische beschikbaarheid. Tetracyclinen zijn voor zover bekend niet in het serum van zuigelingen aangetoond, effecten op hen zijn nooit gemeld.

Advies: Weeg het risico van het gebruik van dit geneesmiddel in combinatie met het geven van borstvoeding af.

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Ja, in kleine hoeveelheden. In de moedermelk worden tetracyclinen voor een deel geïnactiveerd door het aanwezige calcium.

Farmacologisch effect: Ongunstige invloed op de bot- en tandontwikkeling bij de zuigeling is mogelijk, dit is waargenomen bij directe toepassing van tetracyclinen bij kinderen. Het wordt onwaarschijnlijk geacht dat de minimale hoeveelheden tetracyclinen in de borstvoeding bij een korte kuur het gebit en de botten van de zuigeling aantasten.

Advies: Kan kortdurend (< 3 weken) waarschijnlijk veilig worden gebruikt. Vermijd langdurig gebruik (zoals bij de indicatie acne).

• Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

• Overgevoeligheid voor tetracyclinen.

Contra-indicaties

• Ernstig verminderde lever- en/of nierfunctie;
• Overgevoeligheid voor tetracyclinen;
• Toepassing bij kinderen jonger dan 8 jaar.

Voor meer contra-indicaties zie de rubrieken Zwangerschap en Lactatie.

Waarschuwingen en voorzorgen

Tijdens klinische onderzoeken is een hogere vroegtijdige mortaliteit waargenomen onder met tigecycline behandelde patiënten ten opzichte van de vergelijkende behandeling. Het ontstaan van een superinfectie, in het bijzonder nosocomiale pneumonie, wordt in verband gebracht met een slechtere uitkomst. Ook sepsis en septische shock komen vaker voor. Verstoorde wondgenezing kan een uiting zijn van een zich ontwikkelende superinfectie. Als zich na het begin van de behandeling een superinfectie ontwikkelt (een andere infectiehaard), overweeg dan een andere (antibacteriële) behandeling.

Bij gecompliceerde infecties van huid en weke delen is er geen ervaring met tigecycline bij de behandeling van patiënten met ernstige onderliggende aandoeningen zoals immuungecompromitteerden, zwerende decubitusinfecties, necrotiserende fasciitis. Er is weinig ervaring met het gebruik bij patiënten met gelijktijdig voorkomende bacteriëmie en met comorbiditeiten zoals diabetes, perifere vasculaire aandoeningen, HIV-infectie en intraveneus drugsgebruik.

Bij gecompliceerde intra-abdominale infecties is er weinig ervaring bij:

• patiënten met chirurgisch duidelijke, meervoudige intra-abdominale abcessen;
• patiënten met een APACHE-II-score > 15;
• bacteriëmie;
• immuungecompromitteerden.

Overweeg antimicrobiële combinatietherapie bij gecompliceerde intra-abdominale infecties bij beginnende sepsis of shock en bij intra-abdominale infecties die secundair zijn aan een klinisch manifeste intestinale perforatie.

Wees bedacht op leverinsufficiëntie, patiënten die cholestase vertonen nauwkeurig controleren omdat dit een effect kan hebben op de eliminatie van tigecycline. Bovendien kan leverinsufficiëntie veroorzaakt door tigecycline fataal verlopen.

Controleer vóór aanvang van en regelmatig tijdens de behandeling coagulatieparameters als de protrombinetijd (PT), fibrinogeen en andere coagulatieparameters, omdat tigecycline zowel de PT als geactiveerde partiële tromboplastinetijd (APTT) kan verlengen. Bovendien is melding gemaakt van hypofibrinogenemie. Wees in het bijzonder voorzichtig bij ernstig zieke patiënten en wanneer ook anticoagulantia gebruikt worden (m.n. vitamine K-antagonisten).

Bij optreden van ernstige diarree de diagnose pseudomembraneuze colitis overwegen; in dat geval gebruik staken.

Bij ontwikkeling van pancreatitis staken van de behandeling overwegen.

Verkleuring tanden en botten: Bij dierexperimentele studies is botverkleuring waargenomen bij tigecycline-gebruik. Er kan bij de mens door afzetting in groeiend tandweefsel permanente verkleuring van gebitselementen optreden.

Wees bij kinderen en alert op de ontwikkeling van dehydratie; misselijkheid en braken komen bij hen veel voor bij gebruik van tigecycline. Controleer bij deze leeftijdsgroep ook vóór de start van de behandeling en regelmatig tijdens de behandeling de leverfunctie, amylase, lipase en hematologische parameters (waaronder coagulatieparameters). De behandeling bij kinderen staken als zich een pancreatitis ontwikkelt.

Onvoldoende onderzocht: Bij kinderen van 8 jaar en ouder is weinig klinische ervaring met het gebruik van tigecycline. Beperk het gebruik tot die situaties waarin (net als voor volwassenen) geen alternatieve antibacteriële behandeling meer beschikbaar is. Bij kinderen < 8 jaar niet toedienen vanwege onvoldoende gegevens over de veiligheid en de werkzaamheid én vanwege permanente verkleuring van de tanden.

Waarschuwingen en voorzorgen

Tussen tetracyclinen onderling bestaat kruisovergevoeligheid en kruisresistentie. Resistentie kan zich snel ontwikkelen. Houd rekening met superinfecties door resistente micro-organismen (o.a. Candida spp., stafylokokken). In geval van superinfectie de toediening staken. Bij optreden van ernstige diarree met koorts tijdens de behandeling, de diagnose pseudomembraneuze colitis of stafylokokken-enteritis overwegen.

Afzetting in groeiend tandweefsel veroorzaakt permanente verkleuring van gebitselementen en botweefsel wordt brozer.

Bij langdurige behandeling wordt aangeraden nier-, lever- en hematologische parameters te controleren.

• Tetracyclinen kunnen, vanwege een anti-anabole werking, een verhoging van het ureumgehalte in bloed veroorzaken. Bij nierfunctiestoornissen kunnen hogere concentraties van tetracycline leiden tot uremie, hyperfosfatemie en acidose.
• In geval van een nier- of leverafwijking kunnen zelfs normale doses leiden tot systemische accumulatie van het middel en mogelijk leververgiftiging. Als lichte tot matige lever- of nierfunctiestoornissen bestaan, de behandeling nauw controleren en de dosering eventueel aanpassen.
• Bij eerste tekenen van hepatitis of SLE de behandeling onmiddellijk staken.

Langdurig gebruik kan leiden tot een vitamine B-deficiëntie door eradicatie van vitamine B-producerende bacteriën in de darm.

Fotodermatitis kan optreden bij blootstelling aan direct zonlicht of UV-stralen tijdens het gebruik, zich uitend als abnormaal hevige zonnebrandreactie; bij de eerste tekenen van huiderytheem het gebruik staken.

Benigne intracraniële hypertensie (bij volwassenen) en een bomberende fontanel (bij jonge kinderen) zijn meestal reversibel na staken van de behandeling; aanhoudende symptomen zoals hoofdpijn en/of visusstoornissen zijn echter mogelijk.

Tetracyclinen kunnen aspecifieke glucosebepalingen in de urine verstoren, ook kunnen fout-positieve catecholamineconcentraties in de urine optreden.

Overdosering

Symptomen

Bij dosering tot 300 mg bij gezonde vrijwilligers kwamen misselijkheid en braken vaker voor dan bij de normale dosering.

Neem voor meer informatie over een vergiftiging met tigecycline contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.

Eigenschappen

Glycylcycline-antibioticum met een bacteriostatische werking. Glycylcycline-klasse antibiotica zijn structureel vergelijkbaar met tetracycline-klasse antibiotica. Tigecycline remt de eiwittranslatie in bacteriën door te binden aan de 30S ribosomale sub-eenheid en door het binnendringen van amino-acyl tRNA-moleculen op de A-plaats van het ribosoom te blokkeren. Dit voorkomt de incorporatie van aminozuurresiduen in langer wordende peptideketens.

Gewoonlijk gevoelig zijn:

• Gram-positieve aeroben: Enterococcus spp., Staphylococcus aureus, Staphylococcus epidermidis, Staphylococcus haemolyticus, Streptococcus agalactiae, Streptococcus anginosus-groep, Streptococcus pyogenes en streptokokken uit de Viridans-groep.
• Gram-negatieve aeroben: Citrobacter freundii, Citrobacter koseri en Escherichia coli
• Anaeroben: Clostridium perfringens, Peptostreptococcus spp. en Prevotella spp.

Een verworven resistentie kan een probleem zijn bij:

• Gram-negatieve aeroben: Acinetobacter baumannii, Burkholderia cepacia, Enterobacter cloacae, Klebsiella aerogenes, Klebsiella oxytoca, Klebsiella pneumoniae en Stenotrophomonas maltophilia.
• Anaeroben: Bacteroides fragilis-groep.

Inherent resistent zijn:

• Gram-negatieve aeroben: Morganella morganii, Proteus spp., Providencia spp., Pseudomonas aeruginosa en Serratia marcescens.

Kinetische gegevens

Eigenschappen

Bacteriostatisch antibioticum behorend tot de tetracyclinen. Tetracycline bindt reversibel aan het 30S- en 50S-gedeelte van de ribosomen in de bacteriële cel, waardoor remming optreedt van de ribosomale eiwitsynthese. Afhankelijk van de bereikte concentratie en de bacteriesoort kan er ook een bactericide effect optreden. Het werkingsspectrum is breed. Resistentie is plasmide-gemedieerd. In de regel is er sprake van kruisresistentie binnen de groep tetracyclinen.

Gewoonlijk gevoelig zijn:

• Gram-positief: Cutibacterium acnes (voorheen Propionibacterium acnes), α- en β-hemolytische streptokokken, Streptococcus pneumoniae, Staphylococcus aureus en Staphylococcus epidermidis.
• Gram-negatief: Brucella spp., Haemophilus influenzae en Neisseria gonorrhoeae.
• Overig: Chlamydia spp., Mycoplasma spp. inclusief Ureaplasma urealyticum; Rickettsia spp.

Matig gevoelig zijn:

• Gram-positief: Bacillus anthracis en Listeria monocytogenes.
• Gram-negatief: Bacteroides spp., Enterobacter spp., Escherichia coli, Klebsiella spp., Salmonella spp. en Shigella spp.

Resistent zijn:

• Gram-positief: enterokokken.
• Gram-negatief: Proteus spp., Providencia spp., Pseudomonas spp. en Serratia spp. (incl. S. marcescens).

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

tigecycline hoort bij de groep tetracyclinen.

• demeclocycline (J01AA01) Vergelijk
• doxycycline (J01AA02) Vergelijk
• eravacycline (J01AA13) Vergelijk
• minocycline (J01AA08) Vergelijk
• tetracycline (oromucosaal) (A01AB13) Vergelijk
• tetracycline (systemisch) (J01AA07) Vergelijk

Groepsinformatie

tetracycline (systemisch) hoort bij de groep tetracyclinen.

• demeclocycline (J01AA01) Vergelijk
• doxycycline (J01AA02) Vergelijk
• eravacycline (J01AA13) Vergelijk
• minocycline (J01AA08) Vergelijk
• tetracycline (oromucosaal) (A01AB13) Vergelijk
• tigecycline (J01AA12) Vergelijk

Kosten

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• tetracyclinen

Indicaties

• bacteriële huidinfecties

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten
• Kinderformularium (NKFK)

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• tetracyclinen

Indicaties

• acne vulgaris
• acute faryngotonsillitis
• bacteriële huidinfecties
• community-acquired pneumonie (CAP)
• otitis media acuta
• seksueel overdraagbare aandoeningen
• urineweginfectie met weefselinvasie (pyelonefritis, acute prostatitis)

Externe links

• Officiële productinformatie CBG/EMA
• Medicijnkosten.nl
• GIPdatabank
• Geneesmiddelinformatie voor patiënten
• Kinderformularium (NKFK)