hydrochinon

Samenstelling

Raadpleeg voor hulpstoffen een apotheker.

Hydrochinon FNA XGVS Formularium der Nederlandse Apothekers

Toedieningsvorm: Crème (2%)
Sterkte: 20 mg/g

Basis: Lanettecrème I FNA.

Toedieningsvorm: Crème (5%)
Sterkte: 50 mg/g

Basis: Lanettecrème I FNA.

Uitleg symbolen

XGVS	Dit geneesmiddel is niet opgenomen in het geneesmiddelen vergoedings systeem (GVS).
OTC	'Over the counter', dit geneesmiddel is een zelfzorgmiddel.
Bijlage 2	Aan de vergoeding van dit geneesmiddel zijn bepaalde voorwaarden verbonden, die zijn vermeld op bijlage 2 van de Regeling zorgverzekering.
Aanvullende monitoring	Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Extra aandacht wordt gevraagd voor onverwachte bijwerkingen. Meldt u dit via het meldformulier van het Lareb.

hydrochinon vergelijken met een ander geneesmiddel.

Advies

Volgens de NHG-Behandelrichtlijn Melasma (2022) gaat de voorkeur uit naar niet-medicamenteuze maatregelen, zoals o.a. het gebruik van een zonnebrandcrème met hoge beschermingsfactor (≥ 50) en eventueel camouflagecrème. Bij sterke wens van de patiënt, ernstige hinder en onvoldoende effect van niet-medicamenteuze interventies kan bij melasma zonder onderliggende oorzaak of persisterend melasma eventueel azelaïnezuurcrème 20% of tretinoïnecrème (offlabel) worden geprobeerd. De NHG-behandelrichtlijn ontraadt behandeling met lokaal hydrochinon in de huisartsenpraktijk, vanwege onzekere effectiviteit en niet uit te sluiten carcinogene bijwerkingen.

Indicaties

Hyperpigmentatiestoornissen, zoals melasma.

Doseringen

Blootstelling aan zonlicht of andere UV-bronnen zoveel mogelijk vermijden. Gebruik een dagcrème/zonnebrandcrème met beschermingsfactor ≥ 50 en behandel niet in de zomer; zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

Klap alles open Klap alles dicht

Hyperpigmentatiestoornissen, zoals melasma

Volwassenen

Aanvankelijk crème 2%, bij onvoldoende effect crème 5%: 1–2 ×/dag zo precies mogelijk aanbrengen op de hypergepigmenteerde huidgedeelten. Indien na 6 maanden geen verbetering optreedt de behandeling staken. Wanneer de beoogde depigmentatie is bereikt, het middel slechts toepassen om de depigmentatie in stand te houden. Behandelduur bedraagt in verband met de bijwerkingen maximaal 2 jaar.

Toediening

Na het wassen van de huid aanbrengen op een droge huid om irritatie te voorkómen.
Contact met ogen, slijmvliezen (o.a. neus, mond) en wondjes vermijden.
Gebruik bij voorkeur een plastic handschoen of vingercondoom of was de vinger(s) na gebruik; zie voor meer informatie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

Bijwerkingen

Vaak (1-10%): huidirritatie zoals een brandend of prikkelend gevoel (eerste uren na aanbrengen), jeuk, roodheid, droge huid, kloven. Huidirritatie treedt vooral aan het begin van de behandeling op; zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen. Contacteczeem, overgevoeligheidsreacties (met huiduitslag zoals urticaria, jeuk).

Soms (0,1-1%): lokale (soms irreversibele) hypopigmentatie (leukoderma, confetti-depigmentatie). Bruine verkleuring nagels bij langdurig aanbrengen zonder handschoen/vingercondoom.

Bij hoge concentraties of langdurig gebruik: ochronose (blauw-zwarte hyperpigmentatie) m.n. bij een donkere huid, gepigmenteerd colloïdmilium (bruine of donkerbruine bobbeltjes); zie ook de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

In dierproeven is hydrochinon (metaboliet van benzeen) op de lange termijn nefrotoxisch en carcinogeen gebleken. Carcinogene effecten zijn niet bewezen bij de mens.

Interacties

Gelijktijdig gebruik van tretinoïne versterkt de blekende en irriterende werking van hydrochinon.

Gelijktijdig gebruik van keratolytische, sterk uitdrogende (middelen met een hoog alcoholgehalte), schurende, reinigende, adstringerende of irriterende middelen kan een additief irriterend effect hebben.

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Hydrochinon wordt voor ca. 45% opgenomen door de intacte huid waardoor, ondanks gebruik op kleine plekjes, nadelige effecten bij de foetus niet zijn uit te sluiten.

Advies: Gebruik ontraden.

Overig: Bij zwangerschapsmasker gebruiken ná de zwangerschap en na het staken van borstvoeding.

Informatie van Lareb over dit middel bij zwangerschap

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend bij mens en dier. Hydrochinon is een sterke base, waardoor waarschijnlijk het grootste gedeelte van de bij de moeder systemisch geabsorbeerde hoeveelheid in geïoniseerde vorm in het bloed aanwezig is. De (theoretische) verwachting is dan ook, dat hydrochinon niet in relevante hoeveelheden wordt uitgescheiden in de moedermelk.

Advies: Weeg het risico van het gebruik van dit geneesmiddel in combinatie met het geven van borstvoeding af.

Informatie van Lareb over dit middel bij lactatie

Contra-indicaties

beschadigde of verbrande huid;
blootstelling aan zonlicht minimaliseren; zie de rubriek Waarschuwingen en voorzorgen.

Waarschuwingen en voorzorgen

Toediening: vermijd contact met de ogen, slijmvliezen (o.a. neus, mond) en wondjes vanwege de irriterende eigenschappen; indien contact optreedt direct uitspoelen met water. Gebruik bij het aanbrengen bij voorkeur een plastic handschoen of vingercondoom omdat hydrochinoncrème bij langdurig gebruik soms bruine nagels veroorzaakt.

Blootstelling aan zonlicht (en zonnebank) zoveel mogelijk vermijden en een dagcrème/zonnebrandcrème met hoge beschermingsfactor (≥ 50) gebruiken. Zonlicht kan de pigmentatie en huidirritatie van de behandelde vlekken verergeren. Volgens de NHG-Behandelrichtlijn Melasma niet behandelen in de zomer in verband met de intensiteit van het uv-licht.

Risico (soms irreversibele) hypo-/hyperpigmentatie: vooral bij een van nature gepigmenteerde huid bestaat er risico op ontsierende confetti-achtige depigmentatie en rebound-hyperpigmentatie (ochronose) m.n. bij langdurige toepassing van de 5% crème. Maximaal 2 jaar gebruiken.

Huidirritatie/overgevoeligheid: huidirritatie treedt m.n. aan het begin van de behandeling op. Laat de patiënt contact opnemen bij aanhoudende of hevige huidirritatie. Huiduitslag, urticaria, erytheem en jeuk kan ook optreden als gevolg van overgevoeligheid/contactallergie. Bij het optreden van overgevoeligheidsreacties het gebruik staken.

Eigenschappen

Hydrochinon veroorzaakt depigmentatie van de huid door remming van de melanine-synthese in de melanocyt (door remming van het tyrosinase-enzym) en versnelde afvoer van epidermaal pigment. De gehyperpigmenteerde huid bleekt sneller dan de normale huid. Effect treedt op na 4–5 weken.

Kinetische gegevens

Resorptie	door de huid: snelle absorptie: ca. 30 % < 1 uur, in totaal ca. 45%.
Metabolisering	in lever en beenmerg tot sulfaat en glucuronideconjugaten, in mindere mate tot benzochinon.
Eliminatie	via de urine (als metabolieten). Bij dagelijks gebruik treedt cumulatie op omdat de absorptie sneller is dan de uitscheiding.

Uitleg afkortingen

F	biologische beschikbaarheid (fractie van de dosis die in de systemische circulatie verschijnt)
T _max	tijdsduur tot maximale bloedspiegel na toediening
V _d	verdelingsvolume (fictief volume waarin een geneesmiddel zich verdeelt over het lichaam)
T _1/2	plasmahalfwaardetijd (tijd die nodig is om een bepaalde plasmaconcentratie te halveren)
T _1/2el	plasmahalfwaardetijd in de eliminatiefase, terminale halfwaardetijd