Samenstelling

Samenstelling

Advies

Start bij (een vermoeden van) reumatoïde artritis (RA) in de eerstelijnszorg met een NSAID en verwijs zo snel mogelijk naar de reumatoloog. Behandel in de tweedelijnszorg volgens de ‘treat-to-target’-strategie; pas medicatie aan op basis van intensieve monitoring van de ziekteactiviteit, met als doel het bereiken van remissie of lage ziekteactiviteit. Methotrexaat (MTX) is de hoeksteen van de behandeling, in de initiële fase gecombineerd met een systemisch glucocorticoïd (GC). Switch bij onvoldoende resultaat naar een andere ‘conventional synthetic disease modifying antirheumatic drug’ (csDMARD) of voeg een andere csDMARD, een biological (bDMARD) of een ‘targeted synthetic’ DMARD (tsDMARD) toe. Overweeg onder intensieve monitoring van de ziekteactiviteit om, wanneer het behandeldoel is bereikt, de dosis van geneesmiddelen bij combinatietherapie te reduceren of volledig af te bouwen.

Bij de behandeling van colitis ulcerosa is de keuze van het geneesmiddel afhankelijk van de locatie, uitgebreidheid en ernst van de ontsteking, het verwachte beloop en de respons op eerdere medicatie. Corticosteroïden worden toegepast voor remissie-inductie en immunosuppressiva als onderhoudsbehandeling. Aminosalicylaten en TNF-α-blokkers kunnen in beide fasen van de behandeling worden gebruikt. Voor filgotinib is nog geen advies vastgesteld.

Advies

Voor dit geneesmiddel is geen advies vastgesteld.

Indicaties

• Matige tot ernstige reumatoïde artritis bij volwassenen, die onvoldoende reageren op één of meer DMARD's of deze niet verdragen. Als monotherapie of in combinatie met methotrexaat;
• Matige tot ernstige actieve colitis ulcerosa bij volwassenen, die onvoldoende reageren, niet reageren of intolerant zijn voor conventionele therapie of een biological.

Gerelateerde informatie

• Reumatoïde artritis
• colitis ulcerosa

Indicaties

• Hemolytische anemie bij volwassen patiënten met primaire auto-immuun hemolytische anemie met koude antistoffen ('cold agglutinin disease', CAD).

Doseringen

Controleer vóór start en tijdens de behandeling het absolute neutrofielenaantal (ANC), het absolute lymfocyten aantal (ALC) en het hemoglobinegehalte. Behandeling niet beginnen of voortzetten bij een ANC < 1 × 10⁹ cellen/liter, een ALC < 0,5 × 10⁹ cellen/liter of een hemoglobinegehalte < 5 mmol/liter.

Verminderde nierfunctie: bij creatinineklaring 15–60 ml/min: 100 mg 1×/dag; het gebruik bij een creatinineklaring < 15 ml/min wordt niet aanbevolen, wegens gebrek aan gegevens.

Verminderde leverfunctie: bij een milde of matig-ernstige leverfunctiestoornis (Child-Pughscore 5–9) is geen dosisaanpassing nodig; toepassing bij een ernstige leverfunctiestoornis (Child-Pughscore 10–15) wordt niet aanbevolen, wegens gebrek aan gegevens.

Toediening: tablet heel doorslikken, met of zonder voedsel.

Doseringen

Controleer de patiënt tot ten minste twee uur na de eerste infusie op klachten en verschijnselen van een infusie- en/of overgevoeligheidsreactie (zie rubriek bijwerkingen). Controleer de patiënt gedurende één uur na de volgende infusie.

Verminderde nier- of leverfunctie: er is geen dosisaanpassing nodig.

Gemiste dosis: bij ≤ 17 dagen na de laatste dosis, deze zo snel mogelijk toedienen. Bij >17 dagen na de laatste dosis, de behandeling opnieuw starten met 1×/ week gedurende de eerste twee weken, gevolgd door toediening 1×/ 2 weken.

Toediening

• Alleen toedienen via intraveneuze infusie, niet toedienen als een i.v.-push of bolus.
• Infusie toedienen gedurende 1–2 uur, via een filter van 0,22 micron met een polyethersulfon (PES) membraan.
• Toedienen op de aanbevolen tijdstippen van het doseerschema, of binnen twee dagen na deze tijdstippen.

Bijwerkingen

Vaak (1-10%): urineweginfectie, bovenste luchtweginfectie. Lymfopenie. Duizeligheid. Misselijkheid.

Soms (0,1-1%): herpes zoster, pneumonie, sepsis. Neutropenie. Hypercholesterolemie. Vertigo. Verhoogd creatinekinase.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Bijwerkingen

Zeer vaak (> 10%): urineweginfectie, cystitis, bovensteluchtweginfectie, (naso)faryngitis, gastro-enteritis, rinitis. Hoofdpijn. Hypertensie, cyanose (gemeld als acrocyanose), fenomeen van Raynaud. Buikpijn, misselijkheid.

Vaak (1-10%): Ondersteluchtweginfectie, urosepsis, Escherichia-urineweginfectie, bacteriële urineweginfectie, bacteriële cystitis, orale herpes, herpes zoster, herpes simplex (viremie). Infusiegerelateerde reacties (binnen 24 uur na start infusie) waaronder koorts, koud gevoel, aura, 'stress'-cardiomyopathie, diarree, dyspepsie en afteuze zweer, en overgevoeligheidsreacties waaronder duizeligheid, hypotensie, ongemak op de borst en jeuk.

• Informatie van Lareb over dit middel
• Meldformulier bijwerkingen

Interacties

Combinatie met immunosuppressiva, 'biological' DMARD's of andere JAK-remmers wordt ontraden omdat een risico op additieve immunosuppressie niet kan worden uitgesloten.

Filgotinib is hoofdzakelijk substraat voor carboxylesterase 2 (CES2). In vitro remmen filgotinib en de metaboliet GS-829845, OATP1B1 en OATP1B3. CES2 kan mogelijk geremd worden door bv. diltiazem of simvastatine.

Interacties

Er is geen onderzoek naar interacties uitgevoerd.

De interactie met substraten van CYP-enzymen is niet onderzocht. Echter, sutimlimab verlaagt bij patiënten de niveaus van pro-inflammatoire cytokinen, zoals IL-6 waarvan bekend is dat het de expressie van specifieke hepatische CYP450-enzymen (CYP1A2, CYP2C9, CYP2C19 en CYP3A4) onderdrukt. Wees daarom voorzichtig bij het starten of stoppen met sutimlimab bij patiënten die ook substraten krijgen van CYP450 3A4, 1A2, 2C9 of 2C19, met name de middelen met een smalle therapeutische index (zoals carbamazepine, fenytoïne en theofylline). Pas zonodig doses aan.

Zwangerschap

Teratogenese: Bij de mens onvoldoende gegevens. Bij dieren teratogeen gebleken.

Advies: Gebruik is gecontra-indiceerd.

Vruchtbaarheid: Bij dieronderzoek werden verminderde vruchtbaarheid, verstoorde spermatogenese en histopathologische effecten op de mannelijke voortplantingsorganen waargenomen. Klinische gegevens duiden echter niet op aan filgotinib gerelateerde effecten op de testiculaire functie.

Overig: Vrouwen die zwanger kunnen worden, moeten effectieve anticonceptiemiddelen gebruiken tijdens en tot ten minste 1 week na staken van de behandeling.

Zwangerschap

Sutimlimab kan de placenta passeren.

Teratogenese: Bij de mens, onvoldoende gegevens. Bij dieren geen aanwijzingen voor schadelijkheid.

Advies: Gebruik ontraden, tenzij strikt noodzakelijk.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: Onbekend. Een nadelig effect bij de zuigeling kan niet worden uitgesloten.

Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel óf het geven van borstvoeding ontraden.

Lactatie

Overgang in de moedermelk: onbekend. Het is bekend dat immunoglobulinen in de moedermelk worden uitgescheiden. Een nadelig effect bij de zuigeling kan niet worden uitgesloten.

Advies: Het gebruik van dit geneesmiddel óf het geven van borstvoeding ontraden.

Contra-indicaties

• actieve ernstige infectie;
• actieve tuberculose (TBC).

Zie ook de rubriek Zwangerschap.

Contra-indicaties

Er zijn van dit middel geen klinisch relevante contra-indicaties bekend.

Waarschuwingen en voorzorgen

Alleen starten wanneer er geen geschikte alternatieven beschikbaar zijn voor behandeling van:

• patiënten ≥ 65 jaar; het risico op MACE, maligniteiten, ernstige infecties en overlijden ongeacht de oorzaak, is verhoogd, ook bij gebruik van andere JAK-remmers;
• patiënten met een (voorgeschiedenis van) atherosclerotische cardiovasculaire aandoening of andere cardiovasculaire risicofactoren (zoals patiënten die roken of eerder langdurig hebben gerookt);
• patiënten met risicofactoren voor maligniteiten (bv. bij een aanwezige maligniteit of een maligniteit in de voorgeschiedenis).

Laboratoriumwaarden: Behandeling niet beginnen of voortzetten bij een ANC < 1 × 10⁹ cellen/liter, een ALC < 0,5 × 10⁹ cellen/liter of een hemoglobinegehalte < 5 mmol/liter.

Bij actieve infecties niet starten. Weeg de risico's en voordelen af bij patiënten met meer kans op infecties, bv. op basis van voorgeschiedenis, blootstelling aan TBC, reisverleden (gebieden met endemische tbc of endemische mycosen), verhoogde vatbaarheid. Monitor op tekenen van infectie; onderbreek de behandeling als een infectie optreedt die niet reageert op standaard antimicrobiële therapie.

Test op TBC (actief of latent) vooraf en tijdens de behandeling.

Virale reactivering is gemeld, inclusief gevallen van het herpesvirus (zoals herpes zoster). Controleer vóór start en gedurende behandeling op virale hepatitis. De kans op herpes zoster is hoger bij vrouwelijke patiënten, Aziatische patiënten, leeftijd ≥ 50 jaar, een medische voorgeschiedenis van herpes zoster of chronische longziekte, en bij een dosering 200 mg 1×/dag. Onderbreek de behandeling bij optreden van herpes zoster tot de episode verdwijnt.

Voorvallen van MACE zijn gemeld. Bij patiënten met RA en ≥ 50 jaar en ouder met ten minste één extra cardiovasculaire risicofactor werd een hoger percentage van ernstige nadelige cardiovasculaire voorvallen (MACE), gedefinieerd als cardiovasculair overlijden, niet-fataal myocardinfarct (MI) en niet-fatale beroerte, waargenomen bij tofacitinib (een andere JAK-remmer) vergeleken met TNF-remmers. Filgotinib alleen gebruiken als er geen geschikte behandelingsalternatieven beschikbaar zijn bij patiënten ≥ 65 jaar, bij patiënten die roken of langdurig gerookt hebben en patiënten met een geschiedenis van een atherosclerotische cardiovasculaire ziekte of andere cardiovasculaire risicofactoren,

Voorvallen van diepveneuze trombose (DVT) en longembolie (LE) zijn gemeld. Bij patiënten met RA en ≥ 50 jaar met ten minste één extra cardiovasculaire risicofactor, is een hoger percentage van VTE, waaronder DVT en LE, waargenomen met tofacitinib vergeleken met TNF-remmers. Gebruik filgotinib alleen als er geen alternatief beschikbaar is. Andere risicofactoren voor VTE dan cardiovasculair of maligniteiten zijn o.a. patiënten die een zware operatie ondergaan, immobilisatie, gebruik van gecombineerde hormonale anticonceptiva of hormoonsubstitutietherapie, erfelijke coagulatieaandoening. Monitor op risicofactoren. Staak de behandeling bij symptomen van DVT/LE, evalueer en geef passende behandeling.

Het risico op maligniteiten waaronder lymfoom is verhoogd bij gebruik van immunomodulerende middelen, waaronder JAK-remmers. Het aantal maligniteiten, met name longkanker, lymfoom en niet-melanoom huidkanker (NMSC) nam toe in onderzoek met tofacitinib. Onderzoek periodiek de huid, vooral bij risicofactoren voor huidkanker.

Gebruik geen levende vaccins tijdens of onmiddellijk voorafgaand aan behandeling met filgotinib. Zorg vóór start behandeling voor voldoende vaccinaties, waaronder profylaxe tegen herpes zoster.

Controleer lipidenparameters 12 weken na aanvang en daarna volgens protocol. Behandeling met filgotinib is in verband gebracht met een toename in lipidenparameters.

Onderzoeksgegevens: De veiligheid en werkzaamheid bij kinderen < 18 jaar zijn niet vastgesteld. Er is weinig klinische ervaring bij ouderen ≥ 75 jaar met RA. Er zijn geen gegevens bij ouderen ≥ 75 jaar met colitis ulcerosa.

Waarschuwingen en voorzorgen

Infecties kunnen optreden, met name infecties veroorzaakt door ingekapselde bacteriën zoals Neisseria meningitides, Streptococcus pneumoniae en Haemophilus influenza. Ernstige infecties, waaronder sepsis, zijn gemeld. Niet starten bij een actieve, ernstige infectie. Controleer op vroege klachten en verschijnselen van infecties. Informeer de patiënt om onmiddellijk contact op te nemen als dergelijke symptomen zich voordoen. Wees voorzichtig bij een voorgeschiedenis van hepatitis B, hepatitis C of HIV-infectie. Vóór en tijdens de behandeling moeten patiënten hun arts op de hoogte brengen als ze gediagnosticeerd zijn met hepatitis B, hepatitis C of HIV-infectie.

Vaccineer patiënten volgens de lokale aanbevelingen voor patiënten met aanhoudende complementdeficiënties, waaronder vaccinatie met meningokokken- en streptokokkenvaccins. Vaccineer patiënten opnieuw. Immuniseer patiënten zonder een voorgeschiedenis van vaccinatie tegen gekapselde bacteriën ten minste 2 weken vóór de eerste dosis sutimlimab. Dien vaccin(s) zo snel mogelijk toe bij een niet-gevaccineerde patiënt wanneer behandeling urgent is. De voordelen en risico’s van antibioticaprofylaxe om infecties te voorkomen zijn niet vastgesteld.

Overgevoeligheidsreacties waaronder anafylaxie kunnen optreden na toediening van een eiwitproduct. In klinische studies werden geen ernstige overgevoeligheidsreacties waargenomen. Staak behandeling bij optreden van een overgevoeligheidsreactie en start met geschikte behandeling.

Infusiegerelateerde reacties kunnen ontstaan, tijdens of onmiddellijk na de infusie. Controleer hierop; onderbreek de infusie bij het optreden van een reactie en start een geschikte behandeling.

Wees voorzichtig met gebruik bij systemische lupus erythematodes (SLE). Personen met een erfelijke klassieke complementdeficiëntie lopen een hoger risico op het krijgen van SLE. Controleer op klachten en verschijnselen van SLE.

Monitor op CAD-manifestaties na het stoppen van de behandeling. De effecten op hemolyse verminderen na het einde van de behandeling.

Hulpstof: Wees voorzichtig met natrium bij een natriumarm dieet.

Overdosering

Voor informatie over een vergiftiging met filgotinib neem contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.

Overdosering

Neem voor (meer) informatie over een vergiftiging met sutimlimab contact op met het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum.

Eigenschappen

Immunosuppressivum. Remt reversibel en selectief Januskinase (JAK)1 en JAK3 en in mindere mate JAK2. JAK’s zijn intracellulaire enzymen die signalen overbrengen afkomstig van interacties van cytokine- of groeifactorreceptor op het celmembraan. Ze spelen een rol bij hematopoëse, ontsteking en de afweerfunctie. Filgotinib moduleert de signaaltransductieroutes door preventie van de fosforylering en activering van signaaltransducers en activatoren van transcriptie (STAT's).

Kinetische gegevens

Eigenschappen

Sutimlimab is een humaan monoklonaal IgG4-antilichaam, geproduceerd in ovariumcellen van de Chinese hamster (CHO) door middel van DNA-recombinanttechniek. Het remt de klassieke complementroute en bindt zich specifiek aan complementeiwitcomponent 1, s subcomponent (C1s); een serineprotease die C4 splitst. De activiteiten van de lectine- en alternatieve complementroutes worden niet geremd. Het voorkomt afzetting van complementopsonines op het oppervlak van rode bloedcellen. Hierdoor remt het hemolyse bij patiënten met CAD en voorkomt het het genereren van de pro-inflammatoire anafylatoxinen C3a en C5a en het downstream terminale complementcomplex C5b-9.

Kinetische gegevens

Groepsinformatie

filgotinib hoort bij de groep immunosuppressiva, selectieve.

• abatacept (L04AA24) Vergelijk
• anifrolumab (L04AG11) Vergelijk
• apremilast (L04AA32) Vergelijk
• avacopan (L04AJ05) Vergelijk
• baricitinib (L04AF02) Vergelijk
• belatacept (L04AA28) Vergelijk
• belimumab (L04AG04) Vergelijk
• danicopan (L04AJ09) Vergelijk
• deucravacitinib (L04AF07) Vergelijk
• eculizumab (L04AJ01) Vergelijk
• everolimus (bij transplantatie) (L04AH02) Vergelijk
• imlifidase (L04AA41) Vergelijk
• leflunomide (L04AK01) Vergelijk
• mycofenolaatmofetil (L04AA06) Vergelijk
• mycofenolzuur (L04AA06) Vergelijk
• pegcetacoplan (L04AJ03) Vergelijk
• ravulizumab (L04AJ02) Vergelijk
• sirolimus (L04AH01) Vergelijk
• sutimlimab (L04AJ04) Vergelijk
• thymocytenglobuline (L04AA04) Vergelijk
• tofacitinib (L04AF01) Vergelijk
• upadacitinib (L04AF03) Vergelijk
• vedolizumab (L04AG05) Vergelijk

Groepsinformatie

sutimlimab hoort bij de groep immunosuppressiva, selectieve.

• abatacept (L04AA24) Vergelijk
• anifrolumab (L04AG11) Vergelijk
• apremilast (L04AA32) Vergelijk
• avacopan (L04AJ05) Vergelijk
• baricitinib (L04AF02) Vergelijk
• belatacept (L04AA28) Vergelijk
• belimumab (L04AG04) Vergelijk
• danicopan (L04AJ09) Vergelijk
• deucravacitinib (L04AF07) Vergelijk
• eculizumab (L04AJ01) Vergelijk
• everolimus (bij transplantatie) (L04AH02) Vergelijk
• filgotinib (L04AF04) Vergelijk
• imlifidase (L04AA41) Vergelijk
• leflunomide (L04AK01) Vergelijk
• mycofenolaatmofetil (L04AA06) Vergelijk
• mycofenolzuur (L04AA06) Vergelijk
• pegcetacoplan (L04AJ03) Vergelijk
• ravulizumab (L04AJ02) Vergelijk
• sirolimus (L04AH01) Vergelijk
• thymocytenglobuline (L04AA04) Vergelijk
• tofacitinib (L04AF01) Vergelijk
• upadacitinib (L04AF03) Vergelijk
• vedolizumab (L04AG05) Vergelijk

Kosten

Kosten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• immunosuppressiva, selectieve

Indicaties

• Reumatoïde artritis
• colitis ulcerosa

Externe links

• Geneesmiddelinformatie voor patiënten

Zie ook

Geneesmiddelgroep

• immunosuppressiva, selectieve

Externe links

• Geneesmiddelinformatie voor patiënten